Açığa satış işlemi, birçok finansal piyasalarda uygulanan ve sahip olunmayan finansal araçların satışına yönelik verilen emri veya finansal araçların satış işlemlerini temsil ve ifade eden bir işlem türüdür. Ayrıca, satış işlemine ilişkin takas yükümlülüğünün ödünç alınan finansal araçların yerine getirilmesi işlemi de açığa satış sayılmaktadır.
Açığa satış işlemleri, yatırımcı tarafından sahip olunmayan finansal piyasa araçlarının satışına ilişkin emirin verilmesini veya satış işlemini temsil eder. Açığa satış işlemi günümüzde birçok finansal piyasalarda aktif olarak kullanılmaktadır.
Açığa satış işlemi gerçekleştirebilmek için kullanılan hizmette tercih edilecek işlem paritesini seçtikten sonra ‘’Sell veya Short’’ işlem emrinin yapılması gerekmektedir. Finansal piyasalarda açığa satış işlemi birçok yatırımcı tarafından tercih edilmekte ve sıklık ile kullanılmaktadır. Bu durumun tek sebebi ise değer kaybetmekte olan finansal araçlar üzerinden düşüş trendi boyunca da kazanç sağlamaktır. Bu noktada bilinmesi gereken en önemli şey ise açığa satış işlemleri yapacak olan yatırımcıların iyi derecede bilgi ve tecrübe sahibi olması gerektiğidir çünkü açığa satış işlemleri aslında anlatıldığı kadar kolay yapılmamaktadır. Finansal piyasalarda fiyat dalgalanmalarının yönünü iyi belirlemek ve bu yönelimlere uygun olarak açığa satış işlemleri gerçekleştirmek gerekmektedir.
Birçok yatırımcının da bildiği gibi değer kaybedecek finansal araçlar çoğunlukla yatırımcı tarafından tercih edilmeme özelliğine sahiptir. Bu gibi finansal araçlara sahip olmanız durumunda durumu doğru zamanda tespit ederek satış işlemi gerçekleştirmeniz veya uzun vadeli olarak o finansal aracı tercih etmeniz gerekmektedir. Bu gibi düşüş eğilimine yönelmiş finansal araçları fark ettiğiniz zaman bunlara sahip değilseniz işte o zaman açığa satış işlemi yaparak bu fiyat düşüşlerinden kazanç elde edebilirsiniz. Açığa satış işlemi çoğunlukla bu gibi durumlarda tercih edilmektedir.
Açığa Satış İşleminden Nasıl Kazanç Sağlanır?
Finansal piyasalarda hiçbir ürün sonsuza kadar yükselmez veya sonsuza kadar düşüş performansı göstermez. Bazı dönemlerde bazı ürünler çok ciddi oranda yükseliş yaşamaktadır fakat bu yükseliş belirli bir fiyat seviyesinden sonra yönünü aşağı olarak değiştirmektedir. Açığa satış işlemleri ile bu şekilde değerinin üstünde fiyat seviyesine ulaşmış finansal ürünleri tespit ederek ‘’Sell veya Short’’ pozisyonu açabilir ve bu fiyat gerilemesinden kazanç elde edebilirsiniz.
Açığa satış işlemi yaparken fiyat düşüşlerinin sadece bir ihtimal olduğunu da unutmamalı ve ona göre işlem yapmalısınız çünkü açığa satış fiyatı üzerinde oluşacak her fiyat seviyesi sizin panelinize zarar olarak yansıyacaktır. Piyasada aktif olarak risk yönetimini iyi başaran yatırımcıların açığa satış işlemi ile çok ciddi gelir elde ettiğini de hatırlatmakta fayda var. Bu sebeplerden dolayıdır ki açığa satış işlemleri aslında görüldüğü veya anlatıldığı kadar basit değildir. Açığa satış yapılan finansal ürünün fiyatının yükselmesi durumunda yatırımcı istediği kazancı elde edemez ve bunun aksine zarar eder.
Açığa Satış Yapmanın Şartları Nedir?
Açığa satış yapabilmek için yatırımcıların belirli şartları sağlaması gerekmektedir ve bu şartlar kullanacağınız hizmete bağlı değişiklik gösteriyor olsa da genel olarak şu şekildedir;
- Açığa satış yapma izni aracı kurum tarafından verilmektedir.
- Açığa satış işlemi aracı kurumun uygun gördüğü düzeyde gerçekleşir.
- Açığa satış yapmak isteyen her yatırımcı ‘’Kredi Sözleşmesi’’ imzalamak zorundadır.
- Günlük açığa satış işlemi yapan tüm yatırımcıların en geç mesai sonuna kadar pozisyonlarını kapatmış olması gerekmektedir.
Ödünç İşlemi Nedir?
Ödünç sistemi, mevcut finansal ürünün belirli bir süre için bir başkasına verilmesi sonrasında aynı finansal ürünü geri alma işlemidir. Ödünç sistemi sayesinde uzun vadeli yatırım sepetinde bulunan finansal ürünler diğer yatırımcılara geçici olarak verilmekte ve bu sistem ile ek getiri sağlanmaktadır. Ödünç işlemlerinde yine kullanılan hizmet ve aracı kuruma bağlı olarak bazı işlem ücretlerinin olması ihtimali de bulunmaktadır. Ayrıca bu sistemin yatırımcılara sağladığı avantajları bulunmaktadır ve bu avantajlar şu şekildedir;
- Arbitraj imkânı sağlanmaktadır.
- Yatırımcının mevcut portföyünü koruma imkânı sağlar.
- Hatalı işlem ihtimalleri en az düzeye indirilir.
- Piyasada oluşan fiyat gerilemelerinden kazanç olanağı sağlanır.
Ödünç sisteminden faydalanabilmek için her türlü finansal aracı teminat olarak kullanabilirsiniz. Ödünç sisteminde kullanılabilecek bazı teminat tipleri hakkında da örnek vermek gerekirse şu şekilde verilebilir;
- Kripto paralar
- Nakit
- Hazine Bonosu
- Pay Senedi
- Devlet Tahvili
Yukarda bahsedilen tüm teminat türleri ödünç verme sisteminde kullanılmaktadır. Dikkat edilmesi gereken en önemli nokta ise ödünç verme işlemleri ile açığa satış işlemlerinin aynı şey olmadığıdır.
