Forex’de SWAP Nedir? Neden Vardır?

Swap, para akışı konusunda kullanılan bir kelimedir. Birçok kişi ne anlama geldiğini bilmedikleri için internet üzeri çok fazla araştırılmaktadır. Swap nedir, swap nasıl yapılabilir, ne amaçla kullanılır ya da hangi sektöre ait bir terimdir gibi sorularınızın cevaplarını bu yazımızda bulabilirsiniz. Türk Dil Kurumuna uyumlu olarak swap kelimesinin ne anlama geldiğinden başlayacağız. Ayrıca swap konusuna dair merak edilen birçok sorunun cevabını detaylı olarak sizlerle paylaşacağız.

Günümüzde swap kelimesi artık birçok insan tarafından kullanılmaktadır. Temel olarak swap işlemleri nasıl yapılır ve swap kelimesinin ne anlama geldiği hakkında sizler için hazırladığımız bu içeriğimizde, swap terimi ve ne işe yaradığı konusunu en doğru şekilde kavrayabileceksiniz. Swap işlemleri ile ilgili bütün bilinmesi gereken bilgileri sizler için hazırladık.

Forex’te Swap Nedir?

Swap, günümüzde şu sıralar oldukça popüler olan ve hakkında çokça araştırma yapılan bir terimdir. Bir hayli fazla kişi tarafından, internet üzeri derinlemesine araştırılmaktadır. Swap, finans aleminde sık kullanılan ve 2 tarafın finansal araç ve gereçlerini değiştirdiği bir sözleşmedir. Bu yüzden swap işlemleri bu sözleşmeden doğmaktadır. Swap kelimesi Türk Dil Kurumuna göre takas etmek veya değiştirmek anlamına gelmektedir. Finansal açıdan da swap kelimesi takas etmek ve değiştirmek anlamında kullanılmaktadır. Daha açıklayıcı bir tabir ile, 2 tarafın finansal araç ve gereçlerini değiştirdikleri bir sözleşme olarak bilinmektedir.

Ayrıca para akışını değiştirebilmek maksadıyla yapılan tüm finansal işlemlere de swap denilebilmektedir. Çünkü finansal araçlarını değiştirmek isteyen tarafların değişken ya da sabit faiz oranlı ödemeleri söz konusu olduğu içindir. Bu ödemeler, belli zaman aralığında swap döviz işlemleri tarafınca değiştirilir ve 2 tarafın onayı ile taraflar arasında sözleşme yapılarak işlemler gerçekleştirilir. Swaplar emtia fiyatlarına, döviz kurlarına, hisse senedi endekslerine ve faiz oranlarının durumuna göre işlemleri farklılık gösterebilmektedir. Swap, çoğu vadeli işlem sözleşmelerinden ya da opsiyonlardan farklı olarak, borsa dünyasında işlem uygulanan bir enstrüman değildir. Aksine swap, tezgâh üstü diye tabir edilen piyasalarda işleme koyulan bir sözleşmedir. Faiz swap’ı ya da döviz swap’ı işlemleri, finans dünyasında en çok kullanılan swap türleri olarak bilinmektedir.

Nedir Bu Swap İşlemi?

Finans dünyasındaki swap işlemleri, birbirinden farklı faiz türlerine sahip olan borçların kendi aralarında takas edilmesi olarak tanımlanabilir. Swap çoğu zaman döviz kurlarına, faiz oranlarına ya da hisse senedi endekslerine göre işlem görmektedir. Swap yöntemi ile yapılan işlemler, çok kısa sürede finans dünyasında en fazla kullanılan işlemlerden biri olmuştur. Swap oranları, herhangi birinin kısa vadeli piyasalar karşısında istediği sabit-değişmeyen oranlardır. Piyasada swap oranları, birbirlerinden farklı swap türlerine yapılmaktadır. Başka bir para biriminde olan kişiler için para takası, bir nevi faiz ödemelerinin değiştirilmesi anlamına gelmektedir.

İşlemlerin yapılacağı paritede, birbirinden farklı olan 2 para biriminin faiz oranları arasında hesaplanan fark, swap oranını göstermektedir. Herhangi bir swap oranı işlemindeki değiştirilmenin sabit oranlı bölümünün para akışı, işlem uygulandığında ancak belirlenebilir. Değişken oranlı bölümünün para akışı ise, sıfırlama yapılan zamanlarında periyodik olarak belirlenmektedir. Forex piyasalarında uygulanan bütün işlemler genelde 2 gün valörlü yapıldığı için burada değişik bir sistem söz konusudur. Bahsettiğimiz bu sistemde genelde hafta içi Çarşamba günü bahsedilen ilgili swaplar x3 olarak belirtilmektedir. Böylelikle cumartesi pazara denk gelebilecek işlemlerin swapı hafta içi günleri aktarılıp uygulanmaktadır.

Para Swapları Ne Anlama Gelmektedir?

İlk para swapı 1982 senesinde IBM ve Dünya Bankası aralarında yapılmış ve sabit faizli İsveç Frankı ve Alman Markı borçlarının Dünya Bankası’ndan alınan Amerikan Doları borcu ile swap edilmesiyle gerçekleşmiştir. Herhangi bir para swapı iki tarafın aralarında belirlenen miktarda bir paranın farklı bir para ile takas edilmesi ve belli bir zaman içerisinde takası gerçekleşen anaparaların geri verilmesini gerçekleştiren bir karşılıklı anlaşma olarak belirtilebilir.

Forex Piyasasında Swap Nedir?

Yatırımcı kişilerin gün sonundaki açık pozisyonlarına yapılan faiz farkı oranını ifade etmektedir. Tam olarak taşıma maliyeti olarak nitelendirilmektedir. Faizlerin birbirinden farkı, pozisyona girilen nakit birimlerini kullanan birçok dünya ülkesinin senelik politika faiz miktarlarının farkının alınmasıyla ve günlük olarak hesaplanmasıyla belirlenir.

Forex dünyasında, bir döviz birimini diğer bir döviz birimiyle değiştirmek mantığıyla işlemler uygulanmaktadır. Hiçbir para birimi hiçbir zaman tek başına herhangi bir değer ifade etmez.

Yatırımcı kişi, bir döviz çiftinde işlem yapmak istediğinde swap hesaplaması yönünden mantık alınan naktin borç verilen nakit satışı gerçekleştirilen nakdin ise borç alınan nakit olmasıdır. Şayet satın alınan nakit biriminin bağlı bulunduğu ülkenin faiz oranları düşük, buna göre göre satışı gerçekleşen nakit biriminin bağlı bulunduğu ülkenin faiz oranı yüksek ise yatırımcı kişi yüksek faizli nakit birimini piyasaya verip düşük faizli nakit birimlerini kendine saklıyor olacağından kişinin hesabına swap ismi altında bir maliyet yansıtılacaktır.

Örnek vermek gerekirse TRY/USD paritesinde işlem gerçekleştiren bir yatırımcı şayet bu paritede alış yaptıysa, tabiri caizse uzun pozisyon açtıysa, yüksek faizli TL nakit biriminin satışını gerçekleştirip daha düşük faizli olan USD nakit birimini almış olur.

Böyle bir durumda, biraz üstte belirtildiği gibi Türk Lirası’nın faizi biraz daha yüksek olduğundan yatırımcı kişinin hesabına swap maliyeti eksi olarak yansımaktadır. Birbiriyle aynı paritede satış uygulaması, tabiri caizse kısa pozisyon açan bir yatırımcı ise daha düşük faizli nakit biriminden vazgeçip daha yüksek orana sahip faizli nakit birimini elinde bulundurduğu için swap geliri kazanacaktır. Bu durumda swap kişinin hesabına gelir olarak aktarılacaktır.

Swap bedelleri günlük olarak uygulanır. Daha doğrusu gecelik olarak işlenir. Gün içerisinde kapatılması gerçekleşen pozisyonlara swap asla uygulanmaz. Swap işlemi gerçekleştirilen pariteye, pozisyonun büyüklüğüne ve yönünde göre değişiklik gösterir. Swap oranlarının hesabı yapılırken karşıt döviz cinsinden değeri ne ise ortaya çıkarılır. Çıkan sonuç ise dolarak dönüştürülerek kişinin hesabına yansıtılır.

Swap İşlemleri Neden Yaygın Olarak Kullanılmaktadır?

Finans ile uğraşan insanların hangi sebeple swap işlemlerini tercih ettiklerini bu yazımız ile belirtelim. Aslında bu seçimin altında yatan birçok neden vardır. İnsanların swap işlemlerini neden tercih ettikleri konusundaki temel faktörleri sıralayalım;

• Finans dünyasında finans tercihi olarak, alternatif ya da mevcut nakit akışlarına geçişte yatırımsal maddi yarar yükselmiş ise swap bu durumda kullanılabilmektedir.

• Herhangi bir yatırımcının geri ödeme durumlarında veya hedefleri konusunda yaşanılan tüm değişiklikler swap uygulamalarının tercih edilmesinde büyük rol oynar.

• Swap, yapılması gereken karşılıklı sözleşmelerin oluşturulmasında ve tasarlanmasında taraflara çok güzel esneklikler sunmaktadır. Bahsettiğimiz bu esnekliklerin her birisi belirli bir amaca hizmet eden birçok takas varyasyonunu ortaya çıkarmaktadır.

• Piyasadaki değişken faizli kredilerin geri ödemeleri konusunda riskten kaçınma ya da var olabilecek olası riskleri minimuma indirme ihtiyacı, swap işlemlerinin seçilme konusunda büyük etkisi vardır.

• Günümüzde teknolojinin en üst seviyelerinde yer alan swaplar, kullanılabilir yönüyle birçok insan tarafından sık tercih edilmektedir. Swap kullanımı tercih eden kişilerin sayısı her geçen gün içinde daha sık artış göstermektedir.

Ekonomi 101

Likidite Nedir?

Likidite işletmelerin varlık sahibi olduğu her şeyi en kolay ve hızlı şekilde nakit paraya çevirme yeteneği olarak tanımlanmaktadır. Bilinen en likit ürün ise nakit paradır. Durağan varlıklar ise en düşük likidite anlamını ifade etmektedir. Likidite, teknik ve gerçek likidite olarak ikiye ayrılmaktadır. Gerçek likidite, işletmelere tavsiye edildiği zamanlarda var olan borçların ödenebilmesi yeteneğidir. Teknik likidite ise vadesi gelmiş olan borçların ödenmesi yeteneğine verilen tanımlamadır.

Likidite Oranı ve Tuzağı Nedir?

Likidite oranı, işletmelerin kısa süreli borçlarını ödeyebilme gücüne verilen isimdir. Likidite tuzağı ise faiz oranlarının düşük olduğu düzeylerde para talebinin esnek durumda olmasına denilmektedir. Faiz oranları yükseldiği zaman nakit paraya olan talep azalmaktadır.

Likidite oranı ayrıca şunları da ifade etmektedir;

• İşletmelerin kasa mevcudu sahibi olması alacakları toplamının kısa süreli borçlarına olan oranı,
• Tahvil ve hisse senetlerinin pazarlanabilir olma özelliğine sahip olması.

Forex Piyasalarında Likidite Ne Anlamı İfade Etmektedir?

Mevcutta bulunan yatırımların nakit paraya dönüştürülebilir olması sebebi ile forex piyasaları en likit piyasa olma özelliğine sahiptir. Forex piyasalarında spread giderleri yatırımın likiditesine denk gelmektedir. Spread oranının düşük olması yüksek likiditeyi ifade etmektedir.

Bu piyasalarda likit olma özelliğinin bulunuyor olması sebebi ile yatırımcılar tarafından tercih edilmesine sebep olmaktadır. Forex piyasalarındaki ürün ve yatırımlar oldukça kolay şekilde likit olabilmektedir fakat yeterli düzeyde nakit miktarının olması oldukça önemli ve gereklidir. Ülke içerisindeki likidite oranı ise ülke ekonomisinin finansal yapısına göre ideal düzeyde olmalıdır. Likidite sağlayıcısı kavramı ise forex piyasalarında sıklık ile duyulmaktadır.

Likidite sağlayıcısı kavramı, aracılık hizmeti sunan firmanın yatırımcılarına piyasadaki reel fiyatlar ile işlem yapma olanağı sağlamış olduğunu ifade etmektedir. Likidite sağlayıcısı olabilmek için aracılık hizmeti sağlayan kurumun iyi bir altyapı sahibi olması ve iyi bir sermaye sahibi olması oldukça önemlidir.

Yatırımcılar Açısından Likidite Önemi

Yatırımcılar, bir yatırım gerçekleştirmeden önce finansal enstrümanların potansiyel olarak kazançlarının yanı sıra likiditesini de kontrol etmektedir. Bu sebepledir ki yatırımcı açısından likidite oldukça önemlidir. Fiyatların düşüş trendi içerisinde bulunduğu süreçlerde likit varlıklar yatırımcılara yeni yatırım yapma olanakları sunmaktadır. Yatırım risklerini azaltabilmek için ise likidite oranının yüksek olması oldukça önemli bir faktördür.

Likidite oranının yüksek olduğu ürünler nakit paraya çevrildiği sırada yatırımcıların daha kolay ve fazla kar elde etmesine de yardımcı olmaktadır. Yatırımcılar, özellikle forex piyasalarında işlem yaparken düşük spread oranı bulunan likit ürünleri tercih etmeye özen gösterir. Likidasyonu kolay olan finansal ürünler yatırımcılar tarafından daha çok tercih edilmektedir.

Likidite Oranı Borsada Neden Önemlidir?

Likidite oranları borsalarda şu sebepler nedeni ile önem arz etmektedir;

• Bu ürünler yatırımcıya esneklik sağlamaktadır.
• Yatırımcı, satış işleminin olduğu süreç içerisinde değer kaybetme gibi durum ile karşılaşmamaktadır.
• Yatırımcı, anlık olarak karar değişikliği yapabilir.
• Kontrolün yatırımcı kişinin elinde olduğu hissi yatırımcı için ekstra güven sağlar.

Ekonomi 101

Hareketli Ortalamalar Nedir?

Teknik analiz, yatırım ve ticaret dünyası için oldukça eski geçmişe sahip bir fiyat analiz yöntemidir. Teknik analiz, gelecekte oluşabilecek fiyat seviyeleri ve fiyat hareketlerini önceden tespit ederek daha rahat işlem yapabilmek için kullanılmaktadır. Eski veri ve fiyat hareketlerine göre oluşabilecek yeni fiyat hareketlerinin tespit ve tahmin edilmesine olanak sağlar. Teknik analiz yapabilmek için kullanılan onlarca farklı yöntem ve yüzlerce farklı indikatör bulunmaktadır. Bunların arasında oldukça popüler olan, güvenilen ve birçok analist tarafından kullanılan bir tanesi ise hareketli ortalamalardır.

Hareketli ortalamaların değişik versiyonları bulunuyor olsa da hepsinin ortak amacı ve hedefi fiyat grafiklerinin daha kolay analiz edilebilmesine yardımcı olmaktır. Ayrıca, bu indikatör trend yönünü belirlemek için de kullanılmaktadır. Hareketli ortalamalar geçmiş fiyat verilerine bağlı olarak belirlendiği için gecikmeli veya trend takip eden göstergeler arasında kabul edilmektedir. Buna rağmen karmaşık fiyatlandırmaları sadeleştirme ve piyasanın yönünü belirleme gücüne sahiptir.

Farklı Hareketli Ortalama Türleri

Sadece günlük veya kısa vadeli süreç içerisinde değil de daha uzun vadeli işlemler yapan yatırımcılarında kullanabileceği birçok farklı türde hareketli ortalamalar bulunmaktadır. Farklı türlere rağmen hareketli ortalamalar genel olarak iki farklı kategoriye ayrılmaktadır. Bunlardan birisi üssel hareketli ortalamalar, diğeri ise basit hareketli ortalamalardır. Piyasa durumuna ve hedeflenen sonuçlara bağlı olarak yatırımcılar kendileri için uygun olan göstergeyi belirleyebilmektedir.

Üssel Hareketli Ortalamalar (EMA)

Üssel hareketli ortalamalar, geçmiş fiyat dalgalanmalarına bağlı olarak teknik analiz sunma bakımından basit hareketli ortalamalara benzer olma özelliğine sahiptir. Basit hareketli ortalamalara kıyasla biraz daha karmaşık bir denkleme sahip olan üssel hareketli ortalamalar, yakın zamanlı verilere daha fazla ağırlık vermektedir. Her iki hareketli ortalama türü de sık olarak kullanılıyor olsa da üssel hareketli ortalamalar anlık fiyat değişimlerine ve tersine dönüşümlere daha duyarlı bir şekilde tepki vermektedir.

Üssel hareketli ortalamalar genellikle kısa vadeli işlem yapan yatırımcılar tarafından tercih edilen bir indikatördür çünkü fiyat değişimlerini daha hızlı şekilde yansıtmaktadır. Yatırımcıların işlemlerinin vade sürelerine göre doğru hareketli ortalama indikatörünü kullanması oldukça önem arz etmektedir.

Basit Hareketli Ortalamalar (SMA)

Basit hareketli ortalamalar belirli bir zaman aralığı içerisindeki verileri ele alır ve bu verilerden ortalama bir fiyat elde edilmesini sağlar. Basit hareketli ortalama ve geçmiş fiyatların arasındaki en bariz fark, basit hareketli ortalamalar yeni veri elde eder etmek en eski veri bilgilerini hesaba katmamaktadır. Yani, eğer ki basit hareketli ortalama son 100 günlük süreç için yapılıyor ise sadece son 100 günlük veri dahil edilir ve tüm veriler buna göre güncellenir.

Basit hareketli ortalama hesaplamalarında bağımsız olarak tüm veri girişleri eşit ağırlığa sahip olacak şekilde hesaplama gerçekleşir. En güncel verinin daha önemli olduğunu varsayan yatırımcılar bu hesaplama türünde eşit ağırlık kullanma yönteminin teknik analiz için zararlı olduğunu düşünmektedir.

Hareketli Ortalamalar Nasıl Kullanılır?

Hareketli ortalamalar, güncel fiyatlar yerine eski fiyat verilerinin kullanılması sebebi ile belirli bir gecikme sürecine sahiptir. Verilerin büyüklüğüne bağlı olarak gecikme de bu oranda gerçekleşir. Örneğin, 100 günlük veri ile meydana gelecek gecikme 10 günlük veri ile meydana gelecek gecikmeye göre çok daha fazla olacaktır. Bunun sebebi ise daha büyük veri gruplarında eklenen yeni verilerin etkisinin daha düşük olmasıdır.

Her iki hareketli ortalama türü ticaret yapılan koşullara bağlı avantajlara sahiptir. Büyük veri sahibi olan hareketli ortalamalar uzun vadeli yatırımcılar için daha avantajlıdır. Tam tersi durumda ise kısa vadeli yatırımcılar için geçerlidir. Daha az veri içeren hareketli ortalama, kısa vadeli işlemler için daha doğru sonuç elde edilmesine yardımcı olur.

Geleneksel piyasalarda sık olarak 50, 100 ve 200 günlük hareketli ortalamalar tercih edilmektedir. Özellikle hisse senedi alım-satım işlemi gerçekleştiren yatırımcılar 50 ve 200 günlük hareketli ortalama kullanmayı tercih eder. Bu iki verinin kesişmesi durumunda ise kesişme türüne bağlı olarak al veya sat sinyalleri üretilir. Bu durum, süreç değişikliği dahil olacak şekilde tüm piyasalar için geçerlidir.

Kesişme Sinyalleri

Mantıken artan hareketli ortalama yükseliş trendi, düşen hareketli ortalama ise düşüş trendini işaret eder. Her indikatörde olduğu gibi tek başına hareketli ortalama kullanmak da kesin bir sonuç elde edilmesine sebep olmamaktadır yani tek başına bu gösterge güvenilir değildir. Bu sebeple diğer indikatörlerde olduğu gibi hareketli ortalamalar ile elde edilen bir sonucun diğer indikatörler ile de onaylanması oldukça önemlidir.

Kesişme sinyali, grafikte iki farklı hareketli ortalamanın kesişmesi ile gerçekleşir. Altın kesişim kısa vadeli hareketli ortalamanın uzun vadeli hareketli ortalamanın üzerine çıkması ile gerçekleşirken ölüm kesişimi ise tam tersi durumda gerçekleşmektedir. Bir diğer yandan, altın kesişim boğa sinyali olarak ölüm kesişimi ise ayı sinyali olarak kabul edilir.

Dikkate Alınması Gereken Diğer Etkenler

Buraya kadar verilen tüm örnekler günlük baz alınarak anlatılmış olsa da hareketli ortalama analizi yaparken günlük grafik kullanmak şart değildir. Günlük olarak işlem yapan yatırımcılar finansal ürüne ait son birkaç aylık fiyat verisi yerine son birkaç günlük veya saatlik veriyi de kullanmak isteyebilir. Hareketli ortalama hesaplamak için en iyi sonuç günlük grafik ile elde ediliyor olsa da günlük grafik kullanmak zorunlu değildir. Farklı zaman dilimlerine ait grafikler tercih edilerek de analiz yapılabilir.

Hareketli ortalamaların bir diğer kötü tarafı ise çok geç veri sinyalleri üretmesidir. Örneğin, pozitif bir alım sinyali bazı durumlarda kırılımın gerçekleşmesi sonrasında meydana gelebilir. Bu durumda trend yükseliş olarak devam edecek olsa da potansiyel olarak kâr marjından zarar demektir. Daha da kötü durumda geç pozitif sinyal üretilebilir ve bu sinyal sonrasında yatırımcının pozisyonu ters yönde kalabilir.

Hareketli ortalamalar, sık kullanılan ve güçlü teknik analiz göstergesidir. Piyasalardaki trend yönünün belirlenmesi ve analiz edilebilmesi için piyasa performansı hakkında detaylı bilgi sunar. Fakat bazı durumlarda geç sinyal üretilebilir ve piyasanın tersi yönünde sinyal üretilmesine de sebep olabilir. Bu sebeple hareketli ortalamalar ile işlem yapmadan önce diğer indikatörler de kullanarak onay elde etmek oldukça önemlidir.

Ekonomi 101

Varlık Dağıtımı ve Çeşitlendirmesi Nedir?

Varlık dağıtımı ve çeşitlendirmesi ekonomide ayrıca portföy olarak da bilinmektedir. Söz konusu para olduğu zaman risk mevcuttur ve bu risk her zaman için kaçınılmazdır. Herhangi bir finansal ürün para kaybına sebep olabilirken sadece nakit para bazlı olan birikimler ve pozisyonlar da enflasyon nedeni ile zayıflayabilir. Yatırım ve birikim yaparken riskler tam anlamı ile ortadan kaldırılamaz olsa da kişi kendine uygun bir portföy yaratarak bu riskleri minimize edebilir.

Portföy oluşturmak, yani varlık dağıtımı yaratmak ve bu varlıkların çeşitlendirilmesini sağlamak bu risk faktörlerini azaltma konusunda ciddi bir rol oynamaktadır. Bu kavram, binlerce yıldır kullanıldığı için yeni başlayan yatırımcılar tarafından biliniyor olsa da bu kavramın prensiplerine aşina olmak oldukça önemlidir.

Varlık Dağıtımı ve Çeşitlendirmesi Nedir?

Varlık dağıtımı ve çeşitlendirmesi genel olarak birbiri yerine kullanılan farklı fakat benzer anlamları ifade eden ekonomik terimlerdir. Tam olarak aynı anlamı taşımamalarının sebebi ise risk yönetiminin biraz farklı yönlerini temsil etmeleri sebebindendir.

Varlık dağıtımı, yatırım portföyü içerisinde yer alan sermayenin farklı varlık sınıfları arasında dağıtılması gerektiğini ifade eden para yönetim stratejisidir. Bir diğer yandan varlık çeşitlendirmesi ise mevcut sermayenin bu varlık çeşitlerine dağıtımını ifade etmektedir.

Bu stratejinin temel amacı risk oranını minimum düzeye düşürtmek ve beklenen getiriyi de olabilecek maksimum düzeye eriştirmektir. Bu durumun gerçekleşebilmesi için ise genellikle yatırımcının risk toleransını, ufkunu ve geniş kapsamlı olarak ekonomik koşulları göz önünde bulundurmak gerekmektedir. Daha basit bir tanımlama ile varlık dağıtımı ve çeşitlendirmesi, tüm yumurtaları aynı sepete koymamak şeklinde tanımlanabilir. Dengeli bir yatırım portföyü oluşturmak için en etkili yöntem varlık sınıflandırması yapmak ve korelasyon göstermeyen varlıkların birleştirilmesidir.

Bu iki strateji birlikte kullanıldığı zaman risk sadece farklı varlık sınıflarında değil eş zamanlı olarak varlık sınırları içerisinde dağıtılmış olur. Bazı finans uzmanlarının iddialarına göre varlık dağıtım stratejisi belirlemenin yapılan yatırımlara kıyasla daha önemli olduğu söylenmektedir.

Modern Portföy Teorisi

Bu teori, prensipleri matematiksel bir şekilde özetleyen bir çerçeve olma özelliğidir. 1952 yılında Harry Markowitz tarafından yayınlanan bir makale ile ortaya atılmıştır. Ayrıca, Markowitz bu çalışması ile Ekonomi alanında Nobel Ödülüne de layık görülmüştür.

Başlıca varlık sınıfları farklı hareket etme eğilimine sahiptir. Piyasa koşulları bir grup finansal ürünün iyi performans sergilemesine sebep olabilirken eş zamanlı olarak başka bir grup finansal ürünün kötü performans sergilemesine de sebep olabilir. Bu teoride yer alan temel varsayım ise bir grup finansal varlığın kötü performans göstermesi durumunda oluşan kayıpların eş zamanlı olarak bir başka grubun finansal ürünlerinin iyi performansı sonucunda oluşan kazançlar ile dengelenebilmesidir.

Modern Portföy Teorisi, portföy içerisinde oluşabilecek volatil hareketlerin daha dengeli gerçekleşmesine katkı sağlamak amacı ile kullanılmaktadır. Bu teori ayrıca risk-performans ilişkisini de yükseltmektedir. Yani, daha az risk ile daha yüksek kazanç elde etme fırsatını sağlamaktadır. Ayrıca, iki farklı portföyün eşit getiri sunması durumunda da yatırımcının daha kolay tercih yapmasına katkı sağlar.

Daha kısa ve basit tanımlama ile Modern Portföy Teorisi korelasyon göstermeyen varlıkların daha güvenilir varlıklar ile tek sepette birleşmesini ve daha verimli sonuç verdiğini belirtmektedir.

Varlık Sınıfı ve Dağıtım Stratejileri

Standart bir varlık dağıtımı sınırlarında varlık sınıfları şu şekilde kategorilendirilebilir;

Geleneksel Varlıklar: Bono, nakit para ve hisse senetleri

Alternatif Varlıklar: Emtia, gayrimenkul, sigorta ürünleri, türevler ve kripto paralar.

Genel olarak, başlıca iki farklı tür varlık dağıtım stratejisi bulunmaktadır ve bunların her ikisi de Modern Portföy Teorisi’nde belirtilen varsayımlar üzerinden kullanılır.

Stratejik Varlık Dağıtımı genellikle pasif yatırım tercih eden yatırımcılara uygun geleneksel bir yaklaşım olarak kabul edilmektedir. Bu strateji ile oluşturulan portföyler genellikle yatırımcının belirlemiş olduğu vade süresine bağlı olarak dengeleme amaçlı güncellenebilmektedir.

Taktik Varlık Dağıtımı yöntemi ise aktif yatırım tercih eden yatırımcılara uygun geleneksel bir yaklaşım olarak kabul edilmektedir. Yatırımcıların portföylerini piyasada aktif olarak başarı gösteren finansal ürünlere göre güncellemesine imkân sağlar. Bu strateji, güncel piyasa içerisinde iyi performans gösteren bir sektörün daha uzun süre boyunca bu başarısını arttırarak devam edebileceğini varsaymaktadır. Ayrıca, Modern Portföy Teorisi’nde belirtilen prensiplere dayalı olduğundan dolayı belirli bir seviyeye kadar çeşitlendirme yapılmasına olanak sağlar.

Çeşitlendirme işleminin başarılı bir performans sergilemesi için finansal ürünlerin hiçbir şekilde korelasyon göstermemesi veya ters korelasyon göstermesi gerekmediğinin de bilinmesi önemli bir detaydır. Varlıkların birbiri ile tam olarak korelasyon içerisinde olmaması yeterlidir.

Portföye Varlık Dağıtımı ve Çeşitlendirme Uygulamak

Bu prensipleri doğru ve net bir şekilde tanımlamak için örnek vermek gerekmektedir. Örneğin, bir varlık dağıtım stratejisi kullanılan portföyün farklı varlık sınıfları arasında şu şekilde dağıtılması gerektiğini varsayalım;

• %40 Hisse Senedi
• %30 Bono
• %20 Kripto Para
• %10 Nakit

Çeşitlendirme stratejisi ise kripto paralar için ayırılan %20’lik kısmı şu şekilde belirlemektedir;

• %70 Bitcoin
• %15 Piyasa değeri yüksek kripto paralar
• %10 Piyasa değeri orta seviyede bulunan kripto paralar
• %5 ise piyasa değeri düşük olan kripto paralar

Risk iştahı, kazanç beklentisi ve vade süresine bağlı olarak gerekli dağıtım işlemi tamamlandıktan sonra oluşturulan portföyün performansı düzenli olarak takip edilebilir ve değerlendirilebilir. Eğer ki dağıtım oranlarında ciddi bir değişiklik meydana gelir ise portföyün yeniden dengelenme zamanı geldi demektir. Bu sebeple denge sağlanacak şekilde yeniden varlık alımı ve satımı gerçekleştirilebilir. Bu düzenlemenin sağlıklı olarak yapılabilmesi için en iyi performans gösteren finansal ürünlerin satışı yapılır ve kötü performans gösteren finansal ürünlerin ise alımı yapılarak arttırılır. Varlık seçimi tamamen kişinin kendisine ve yatırım hedeflerine bağlı olarak yapılmaktadır.

Varlık Dağıtımına Yönelik Sorunlar

Hiç şüphesiz varlık dağıtımı ve çeşitlendirme yöntemleri oldukça iyi bir strateji olsa da bazı varlık dağıtımı ve çeşitlendirme yöntemleri belirli yatırımcı kitlesi için uygun olmayabilir. İyi ve başarı ihtimalinin yüksek olacağı bir plan yaratmak oldukça kolay olabilir fakat bunun en önemli faktörü ise uygulanmasıdır. Eğer ki yatırımcı portföy oluşturduğu sırada önyargı ve sadece içgüdüleri ile kararlar verirse oluşturulan portföyün verimi iyi performans göstermeyebilir. Bir diğer potansiyel sorun ise yatırımcının risk iştahını önceden kesin ve net bir şekilde tahmin etmesinin oldukça zor olmasıdır. Portföy oluşumu sonrasında oluşacak sonuçlar ile yatırımcının risk beklentisinde değişimler meydana gelebilir. Bu da varlık dağıtımı ve çeşitlendirmesi üzerinde olumsuz etki yaratabilir.

Varlık dağıtımı ve çeşitlendirmesi risk yönetimine dair binlerce yıldır kullanılan temel kavramlardandır. Ayrıca, modern portföy yönetimi stratejilerinin altında yatan temel kavramlar arasında yer almaktadır.

Varlık dağıtımı ve çeşitlendirmesi yapılırken asıl amaç riskleri minimum düzeye getirmek ve kazanç potansiyelini de maksimize etmektir. Risk iştahının doğru bir şekilde farklı finansal ürünler arasında dağıtılması yatırımcının daha rahat bir yatırım yapmasına yardımcı olacaktır.

Ekonomi 101

Halka Arz Nedir? Şartları Nelerdir?

Halka arz, bir şirketin hisse senetlerini satışa çıkarttığını ilan etmesi ile şirketin tüm yatırımcılarına hissedar olma hakkı tanınmasına verilen isimdir. Bir başka tanım ile şirketin veya bu şirketlerin sahip oldukları varlıkların paydaşlara bölünerek satışı olarak da tanımlanmaktadır.

Şirketler birçok neden ile halka arz yöntemini kullanabilir ve yeni yatırımcılara paydaş olma şansını bu şekilde sunabilir. Başarı elde etmiş ve büyüme oranlarını hızlıca arttırmış şirketler mevcut faaliyetlerini arttırmak ve genişletmek amacı ile halka arz gerçekleştirebilir. Buradaki temel amaç yeni faaliyetler ve üretimin artışını sağlamak için fon elde etmektir. Halka arz yöntemi kullanılarak şirketler banka ve benzeri kurumlardan kredi ile borçlanmak yerine bireyler ve diğer şirketlerden borçlanmış olur. Ayrıca, mevcut borçların ödenmesi veya azalması için de bazı şirketler halka arz yöntemine başvurabilmektedir.

Bir şirket tarafından halka arz işlemi gerçekleştirildiği zaman yatırımcılar hisse senedi satın alarak yatırım yapma fırsatına sahip olmaktadır. Bu yöntem birçok şirket tarafından kullanılmaktadır ve uzun vadeli süreç içerisinde pozitif etkiler sağlamaktadır.

Halka arz yöntemi hem yatırımcı hem de şirket için uzun vadeli olarak büyük fayda sağlamaktadır.

Bu yöntem birincil ve ikincil halka arz olmak üzere iki farklı kategoriye ayrılmaktadır. Birincil halka arz, daha önce halka açık olmayan şirketler tarafından yapılırken ikincil halka arz işlemi ise daha önce halka hisse arzı gerçekleştirmiş şirketler tarafından yapılmaktadır. İkincil halka arz yönteminin kullanılma sebebi ise bir önceki hisse senedi arzının düşük olması sebebi ile gerçekleşmektedir.

Halka Arz Şartları Nelerdir?

Herhangi bir şirketin halka arz işlemini gerçekleştirebilmesi için bazı şartlar vardır ve bu şartların sağlanmaması durumunda halka arz işlemi gerçekleştirilememektedir. Bu şartlar;

Sermaye Piyasası Kurulu ile İletişime Geçmek

Halka arz işlemini gerçekleştirmek isteyen tüm şirketlerin Sermaye Kurulu Piyasası (SPK) ile sözleşme imzalamak zorunluluğu bulunmaktadır. Bu sözleşme sayesinde şirketler Sermaye Piyasası Kurulu denetimine ve kararlarına tabi tutulmuş olacaktır. Şirketler, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından belirlenen mevzuata uygun hale getirildikten sonra halka arz işlemi gerçekleştirebilir. Bu işlemin gerçekleştirilmesi sonrasında ise aracı kurum, Sermaye Piyasası Kurulu ve Borsa İstanbul’a halka arz işlemini gerçekleştirmek için başvuruda bulunur.

Aracı Kurumlar ile İletişime Geçmek

Şirketler halka arz işlemini gerçekleştirmeden önce aracı kurumlar ile iletişime geçerek aracılık sözleşmesi imzalamak zorundadır. Sözleşme imzalanacak olan söz konusu kurumun, halka arz yetkili bir aracı kurum olması gerekmektedir. Sözleşmenin imzalanması sonucunda halka arz işlemi gerçekleştirilmiş olacaktır.

Şirket Verilerinin Borsa İstanbul ve Sermaye Piyasası Kurulu Uzmanları Tarafından Gerçekleştirilmesi

Halka arz işlemini gerçekleştirmek isteyen kurumların genel faaliyetleri, piyasa değeri, merkez binası vb. faktörler Borsa İstanbul ve Sermaye Piyasası Kurulu yetkilileri tarafından incelenmektedir. İnceleme sonrasında ise bu kurumlar tarafından bilgi verilmektedir. Eğer ki yapılan incelemeler sonucunda elde edilen veriler uygun ise halka arz işlemi fiilen başlamış olacaktır.

Halka Arz Şirketlere Neler Kazandırır?

Halka arz işleminin şirketler için birçok avantajı bulunmaktadır. Bu avantajlar;

Likidite Sağlanır

Hisse senedi fiyatları arz-talep dengesine göre oluşacağı için şirketin şeffaf bir şekilde değerlenmesi ve aktif şirket değerlerinin bilinmesi mümkün olmaktadır.

Prestij Arttırır

Şirket bilinirliğinin artması ve şirketin daha yüksek bir görünürlüğe sahip olmasına katkı sağlar.

Finansman Sağlar

Şirketlerin daha düşük maliyet ile finansman bulmasını ve sermaye yapısının güçlenmesine katkı sağlar. Şirketlerin yeni yatırımları için daha düşük maliyetli kaynak bulmasına ve borçlanma yükünün azalmasına da katkı sağlar.

Mali Yapıyı Güçlendirir

Şirketin yeni yatırımları için daha kolay borç bulabilmesine de katkı sağlar. Ayrıca, şirketin borç/sermaye oranında iyileşme için de oldukça önemli katkısı bulunmaktadır. Bu sebepledir ki halka arz gerçekleştiren şirketler rakiplerine kıyasla daha güçlü bir mali yapıya sahiptir.

Değer Artışı Sağlanır

Halka arz işlemi gerçekleştiren şirket verileri şeffaf olarak paylaşılacağı için şirket değerlerine olumlu yansımalar sağlamaktadır. Halka açık şirketler, özel şirketlere kıyasla daha şeffaf ve bilinirliği yüksek de olmaktadır. Bu da şirket değerlerini doğrudan etkilemektedir.

Kredibiliteyi Arttırır

Halka arz işlemi gerçekleştiren hisseler, özel şirketlere göre daha şeffaf veri paylaşımı sağaldığı için daha güvenli bir ortam yaratmaktadır. Bu da bu şirketlerin prestijinin artmasına ve gerek yatırımcı gerekse tüketici güveni kazanmasına katkı sağlamaktadır.

Ekonomi 101

Arbitraj Alım-Satımı Nedir? Türleri Nelerdir? Riskleri Nelerdir?

Arbitraj alım-satımı, farklı piyasalarda oluşan fiyat farklarından faydalanılarak yapılan ve nispeten düşük risk grubunda bulunan alım-satım stratejisidir. Bu stratejinin uygulanması için farklı iki finansal hizmet üzerinden aynı ürünün alınıp satılması gerekmektedir. Teorik olarak herhangi bir finansal enstrümanın fiyatının tüm finansal piyasalarda aynı olması gerekmektedir fakat bazı durumlarda işlem hacmine bağlı olarak iki farklı finansal piyasada tek bir ürünün fiyatı değişkenlik gösterebilmektedir. İki farklı piyasada oluşan bu fiyat farkı ise arbitraj fırsatıdır.

Bu strateji her ne kadar alım-satım piyasalarında çok fazla tercih ediliyor olsa da genellikle büyük finansal kurumlar tarafından tercih edilmektedir.

Her ne kadar yüzde yüz kâr garantisi bulunmuyor olsa da arbitraj alım-satım işlemleri genellikle yatırımcının anlık olarak kâr etmesine olanak sağlamaktadır. Her ne kadar bu durum kulağa çok hoş gibi geliyor olsa da arbitraj alım-satımı yapan birçok birey bu fırsatları değerlendirmek için büyük bir rekabet içerisindedir. Bu sebeple de arbitraj alım-satım işlemlerinde oluşan kâr miktarı oldukça düşüktür fakat risk de bu oranda düşük olmaktadır. Bu sebeple arbitraj alım-satım işlemleri genellikle bireyler tarafından manuel olarak değil özel yazılım algoritmalar ile hızlıca gerçekleştirilmektedir.

Arbitraj Alım-Satımı Nedir?

Arbitraj alım-satım işlemi, herhangi bir finansal enstrümanın eş zamanlı olarak farklı iki finansal piyasada alınıp satılması ile gerçekleşen işlemlerdir. Bu işlemdeki amaç farklı iki finansal piyasada oluşan, aynı finansal enstrümana ait fiyat farkını değerlendirmek ve bu alım-satım işleminden düşük risk ile kâr elde etmektir.

Arbitraj alım-satımı yapan kişilerin karşılaştığı en büyük zorluklar ise bu işlemleri hızlıca gerçekleştirmek ve fiyat farkı oluşmuş ürün tespiti yapmaktır. Diğer bireylerin ve özel algoritmaların da bu fiyat farkını tespit edebilmesi mümkün olduğundan dolayı arbitraj alım-satım işlemini yüksek kâr marjı ile gerçekleştirmek oldukça zordur. Bir başka anlatım ile kâr elde etme süresi oldukça kısa süreli bir fırsattır.

Bu strateji ile uygulanan alım-satım riskleri oldukça düşük risk barındırmaktadır ve bu sebeple de kazanç doğru orantılı olarak oldukça düşüktür. Bu da arbitraj alım-satım işlemlerinde hızlı olunması gerektiğini göstermektedir ve bu strateji ile ciddi miktarda kazanç sağlamak için yüksek sermaye ihtiyacı gerektirmektedir.

Arbitraj Alım-Satım Türleri

Dünya üzerinde birçok farklı finansal piyasa bulunması nedeni ile birçok farklı arbitraj stratejisi bulunmaktadır. Bu stratejiler arasında ise kullanımının en yaygın olduğu iki arbitraj türü şu şekildedir;

Borsa Arbitrajı

Bu stratejinin en yaygın türü olan borsa arbitrajı, bireylerin aynı finansal ürünü iki farklı borsa üzerinde alım-satım işlemi yapması ile gerçekleşmektedir.

Finans piyasalarında özellikle yüksek işlem hacmine sahip olan birçok finansal ürünün fiyatının anlık olarak değiştiğini görebilirsiniz. Bu sebepledir ki iki farklı borsa arasında aynı finansal ürünün fiyat farklılıkları meydana gelebilmektedir. İşte, tam olarak bu noktada arbitraj alım-satımı yapanlar devreye girmekte ve bu küçük fiyat farklarından faydalanmaktadır. Bu şekilde farklı alım-satım platformları üzerindeki fiyatlar değerlendirilerek kâr marjı elde edilmiş olur. Bir diğer değiş ile piyasa verimsizliği fırsat olarak değerlendirilebilir.

Fonlama Oranı Arbitrajı

Finansal piyasalarda arbitraj alım-satımı yapan bireylerin kullanmış olduğu bir diğer yaygın strateji ise fonlama oranı arbitrajıdır. Bu stratejide, kullanıcı herhangi bir finansal ürünü satın alır ve aynı finansal ürünün alım-satım maliyetinden daha düşük fonlama oranına sahip bir vadeli işlem sözleşmesi fiyat değişimlerine karşı riskten korunur. Bu durumda oluşacak masraf, pozisyonun yaratacağı herhangi bir ücret veya maliyet anlamına gelmektedir.

Üçgen Arbitraj

Sık olarak kullanılan fakat biraz karmaşık olan bu alım-satım stratejisinde ise birey üç farklı finansal enstrüman arasında fiyat farklılığı tespit eder ve bunları bir döngü halinde alıp satar. Bu şekilde üç farklı finansal enstrümanın pariteleri arasında kâr elde edilmesi hedeflenmektedir.

Arbitraj alım-satım işlemleri için yeterli bilgi ve tecrübe sahibi olmayan bireylerin bu yöntemi tercih etmemesi gerekmektedir çünkü diğer stratejilere kıyasla daha riskli bir yöntemdir.

Arbitraj Alım-Satım Riskleri Nelerdir?

Arbitraj alım-satım stratejileri oldukça düşük risk içeriyor olsa da bu hiç riskli olmadığı anlamına ve hiç kayıp oluşmaması anlamına gelmemektedir. Risk olmadan hiçbir zaman kazanç elde edilmez ve arbitraj alım-satım stratejisi de bir istisna değildir.

Arbitraj alım-satım işlemlerindeki en büyük risk uygulamaya koyma riski olarak tanımlanmaktadır. Bu durum, bireyin işlemi gerçekleştirmeyi yetiştirmemesi ile gerçekleşir ve bu durumda olası fiyat farkının kapanma riski bulunmaktadır. Bu risk, yavaş gerçekleşen fon transferleri, yüksek işlem ücretleri ve fiyat oynaklıklarında oluşan ani bir dengesizlik ile gerçekleşebilir.

Arbitraj alım-satım işlemlerindeki bir diğer risk ise likidite riskidir. Bu risk, yeterli likidite ve işlem hacminin oluşmaması ile gerçekleşmektedir.

Arbitraj alım-satım işlemlerini gerçekleştirmek ne yazık ki birçok birey için oldukça zor bir şeydir çünkü birçok büyük finans şirketi başta olmak üzere çoğu işlem çok gelişmiş algoritmalar ile gerçekleşmektedir. Bu olumsuzluğa rağmen bireysel olarak arbitraj alım-satım işlemi gerçekleştirmek mümkündür ve iyi miktarda sermaye kullanılması durumunda da ciddi kazanç elde etmek mümkündür. Fakat unutulmaması gerekiyor ki bu strateji ile yüzdelik bazda düşük oranlı kazanç elde edilmektedir.

Son olarak şunun belirtilmesi gerekiyor ki arbitraj alım-satım işlemleri kesinlikle garanti kazanç yöntemi olarak değerlendirilmemeli ve bu stratejide yer alan riskler göz ardı edilmemelidir. Finansal piyasalarda hiçbir zaman garanti kazanç yoktur, sadece düşük riskli düşük kazanç fırsatları vardır. Arbitraj alım-satım işlemleri ise bu grubun en güzel örneklerinden birisi olma özelliğine sahiptir.

Ekonomi 101

Forex Piyasalarında Para Kazanmak için 10 Altın Tüyo!

Forex, geçtiğimiz yıllarda sadece büyük fonların, büyük yatırım firmalarının ve bankaların hakimiyetinde olan bir piyasaydı fakat günümüzde herkes tarafından erişimi sağlanabilen ve popüler kazanç yolu haline gelmiş bir piyasa olmuştur. Daha önce Forex piyasalarında hiç işlem yapmamış kişilerin öncelikli olarak piyasalar hakkında bilgi sahibi olması gerekmektedir çünkü bu piyasalarda, yatırımcıları pek çok şey beklemektedir.

Peki, özellikle yeni yatırımcılar başta olmak üzere tüm bireyler Forex piyasalarından nasıl getiri elde edebilir? Cevap aslında oldukça basit, tecrübe ve bilgi sahibi olarak. İşte, Forex piyasalarına başlamadan önce bilinmesi gereken 10 adet önemli tüyo;

Kaldıraç Sistemini Efektif Kullanmak

Kaldıraç sistemi, finansal piyasalarda düşük sermaye kullanarak mevcut sermayenizin çok üzerinde hacimli işlemler yapmanıza olanak sağlamaktadır. Her ne kadar Türkiye’de yer alan Forex hizmetlerinde Sermaye Piyasası Kurulu tarafından kaldıraç oranı 1:10 olacak şekilde sınırlandırılmış olsa da yabancı hizmetlerde bu oranın 1:500’e kadar yükseldiğini görebiliriz.

Kaldıraç sistemi hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için Kaldıraç Nedir? adlı yazımızı okumanızı tavsiye ediyoruz.

Gece İşlemleri Yapmamaya Özen Gösteriniz

Gece saatlerinde Avrupa ve Amerika piyasalarının kapalı olması sebebi ile tüm veriler ve kaynaklar Asya piyasalarından sağlanmaktadır. Asya piyasaları, Avrupa ve Amerika piyasalarına kıyasla çok daha düşük işlem hacmine sahiptir ve manipülasyona çok daha müsaittir. Ayrıca, özellikle TL ürünlerinde gece saatleri likidite eksikliği oluşmaktadır ve bu da spread oranının artmasına sebep olmaktadır.

İyi Psikoloji Yönetimi

Sadece Forex piyasalarında değil tüm finansal piyasalarda işlem yaparken psikoloji kontrolünün sağlanması oldukça önemlidir. Genellikle birçok yatırımcı kayıp yaşadığı zaman o kaybı telafi edebilmek amacı ile daha fazla işlem açma eğilimindedir ve bu işlemlerin açıldığı zamanlar konsantre olamamaktadır. Bu gibi durumda yapılan her işlem bir önceki kaybın telafisini sağlamak yerine daha büyük kayıpların oluşmasına destek olmaktadır.

Ayrıca, kazanç ve kayıp psikolojisi dengesinin sağlanması da oldukça önemlidir. Örneğin, 100 USD kazanç sağlanan bir işlem size 1 birim mutluluk sağlarken 100 USD kayıp yaşamanız durumunda 2 birim üzüntü elde edilecektir. O sebeple düşük kâr marjı ile kayıp dengesinin psikolojik olarak sağlanması oldukça önemlidir.

Take Profit (Kâr Al) ve Stop Loss (Zarar Durdur) Özelliğini Kullanın!

Özellikle Forex piyasalarında güncellemeler anlık olarak ciddi fiyat değişimlerine sebep olabilmektedir. O sebeple açmış olduğunuz her pozisyon için Take Profit (Kâr Al) ve Stop Loss (Zarar Durdur) özelliğini muhakkak kullanmalısınız. Bu özellikleri kullanarak risklerinizi sınırlandırmış olacaksınız.

Trend Vazgeçilmeziniz Olsun

Forex piyasalarında özellikle amatör yatırımcılar tarafından en sık olarak yapılan hata trendin tersine işlem açmaktır. Genellikle piyasaların terse dönüş yapması ile açılan bu pozisyonlar yatırımcının zarar etmesine sebep olmaktadır. Trend dönüşlerinde kesin olarak bir dönüş sinyali olmadığı sürece trendin tersine işlem açmak doğru olamayacaktır.

Hatırlatmakta fayda var: Trend yönüne doğru açılan işlemler ilk başta zarar pozisyonunda olabilir fakat bu zarar seviyeleri çok uzun sürmeyecektir. O sebeple trend dönüşü olmadığı sürece doğru kaldıraç oranı kullanımı ile işlemlerinizi kontrol altında tutabilirsiniz.

Tek Bir Ürüne Odaklanın

Sadece Forex piyasalarında değil tüm finansal piyasalarda tek bir finansal ürüne odaklanmak önemlidir çünkü birçok ürüne odaklanılması durumunda gelişmeleri takip etmek oldukça zor olacaktır. Bu sebeple özellikle kısa vadeli alım-satım işlemleriniz için tek bir finansal ürüne odaklanmak oldukça önemlidir. Tercih edilen ve yatırım yapılan ürün iyice analiz edilmeli, o ürüne ait ekonomik veriler ve haberler dikkatlice takip edilmelidir.

Manipülatif Dönemlerden Uzak Durun

Piyasalarda büyük etki sağlayacak önemli ekonomik verilerin açıklandığı dönemlerde eğer ki piyasa yönü hakkında net bir fikir sahibi değilseniz işlem yapmaktan da uzak durmalısınız çünkü bu gibi verilerin açıklanması sonucunda piyasada oluşabilecek fiyat dalgalanmalarından olumsuz olarak etkilenebilirsiniz.

Scalping Yapın

Scalping, Forex piyasalarında uzun pozisyonlar açmak yerine anlık fiyat hareketlerini değerlendirmek için küçük fiyat aralığında gerçekleştirilen işlemlere denilmektedir. Scalping yöntemi ile kaldıraç özelliğini doğru şekilde ayarlayarak küçük fiyat değişimlerinden kazanç sağlamayı hedef edebilirsiniz.

Limit Emirleri Kullanınız

Limit emirleri, hedeflenen alım/satım fiyatının ve menkul kıymet miktarı verilerinin girildiği emir tipidir. Limit fiyatlı emirler girildiği ilk andan itibaren fiyat ve zaman öncelik sırasına göre gerçekleşmektedir. Ayrıca limit emirleri, market emirlerine kıyasla daha az masraflıdır.

Satış Durdur (Buy Stop)

Bu özellik sayesinde piyasa fiyatının üzerinde oluşan bir fiyat seviyesi için alış emri verebilirsiniz.

Alış Durdur (Sell Stop)

Bu özellik sayesinde piyasa fiyatının altında oluşan bir fiyat seviyesi için satış emri verebilirsiniz.

Alış Limiti (Buy Limit)

Piyasa fiyatının mevcut seviyeden daha düşük bir seviyeye ulaşacağını düşündüğünüz zaman belirleyeceğiniz fiyat seviyesine bu emir tipi ile alış emri verebilirsiniz. Böylelikle fiyat belirlemiş olduğunuz seviyeye ulaştığı zaman alım işleminiz gerçekleşecektir.

Sell Limit (Satış Limiti)

Piyasa fiyatının mevcut seviyeden daha yüksek bir seviyeye ulaşacağını düşündüğünüz zaman belirleyeceğiniz fiyat seviyesine bu emir tipi ile satış emri verebilirsiniz. Böylelikle fiyat belirlemiş olduğunuz seviyeye ulaştığı zaman satış işleminiz gerçekleşecektir.

Analizleri Takip Ediniz

Forex piyasalarında içiniz rahat şekilde işlem açabilmek için bilgi, tecrübe ve öngörü sahibi olmanız gerekmektedir. Teknik ve temel analiz takibi yaparak bu piyasalarda daha rahat şekilde işlem yapabilirsiniz. Her ne kadar uzman analizlerini takip etmek önemli olsa da bu analiz yöntemleri hakkında bilgi sahibi olarak kendi analizinizi de yapmanız ve kendi yatırım kararlarınızı kendinizin vermesi gerekmektedir.

Ekonomi 101

Hisse Senedi Emir Tipleri ve Süreleri

Hisse senedi fiyat tipleri iki farklı başlık adında incelenmektedir. Bu fiyat tipleri temiz fiyat ve kirli fiyat olarak ayrılmaktadır. Temiz fiyat, o menkul kıymete ait faiz veya birikmiş kirayı içermemekte olup kirli fiyat ise o menkul kıymete ait faizin veya birikmiş kirasını içeren fiyat tipidir.

İşlenmiş faiz veya birikmiş kira, dönemsel kupon faizinin veya kira getirisinin ilk kupon dönemindeki çıkış tarihini, diğer kupon dönemlerinde ise kupon ödeme tarihinden valör tarihe kadar geçen gün sayısı miktarıdır. İşlemin takas tutarını hesaplamak amacı ile kullanılan fiyat ise takas fiyatı olarak tanımlanmaktadır. Enflasyona endeksli olarak halka arzı sağlanan devlet tahvilleri için hesaplanan takas fiyatı diğer menkul kıymetlerin kirli fiyatına eşittir.

Hisse Senedi Emir Tipleri

Limit Order (Limit Fiyatlı Emirler)

Hedeflenen alım/satım fiyatının ve menkul kıymet miktarı verilerinin girildiği emir tipidir. Limit fiyatlı emirler girildiği ilk andan itibaren fiyat ve zaman öncelik sırasına göre gerçekleşmektedir ve bu emir tipinin gerçekleşmemesi durumunda mevcut emir pasif olarak bekletilmektedir.

Market Order (Piyasa Emirleri)

Sadece miktar girilerek belirlenen emir tipidir. Mevcut menkul kıymete ait fiyat tahtası üzerinde yer alan en iyi fiyatlı emirler ile eşleşerek işlem gerçekleşir ve bu tarz emirler hiçbir zaman pasif kalmaz. Bu emir tipi ile oluşturulan tüm emirler olası bir hacimsiz işlem paritesi seçilmesi durumunda ve işlemin karşılanamaması durumunda otomatik olarak iptal edilmektedir.

Market to Limit Order (Piyasadan Limite Emirler)

Tıpkı piyasa emirlerinde olduğu gibi bu emir tipinde de fiyat yazılmamaktadır. Bu emir tipi ile oluşturulan emirler karşı taraftaki en iyi fiyat ile eşleşmekte ve işleme dönüşmektedir. Bu emir tipinde Piyasa Emirlerine kıyasla oluşan tek fark ise verilen emirin gerçekleşmeyen kısmının limit emri olarak emir defterine geçmesidir. Tabii ki emir oluşturulduğu sırada eğer ki kalan kısım iptal edilecek şekilde talimat verilirse o emir pasif olarak kalmaz, gerçekleşmeyen kısmı iptal edilir.

Imbalance Orders (Dengeleyici Emirler)

Açılış ve kapanış seanslarının da dahil olduğu tek fiyat yöntemi uygulanan ve tüm seans bölümlerinin fiyatın belirlenme süreci içerisinde hesaba katılmayan fakat belirlenmiş eşleşme fiyatı seviyesinde gerçekleşmeden kalan emirler ile işlem yapılmak üzere girilen emir türüdür. Eşlemeden kalan olması durumunda da iptal edilmektedir.

Emir Süreleri

Günlük

Pay piyasasında yer alan tüm pazarlarda girilmiş tüm emirler aksi belirtilmediği takdirde girilmiş olduğu gün boyunca geçerli olmaktadır ve gün içerisinde herhangi bir işlem gerçekleşmemesi durumunda da gün sonunda iptal edilmektedir.

Kalanı İptal Et

Fiyat ve miktar belirtilerek oluşturulan emrin girildiği anda karşılanmayan kısmı otomatik olarak iptal edilmektedir.

İptale Kadar Geçerli

Borsa Birincil Piyasada Değişken ve Sabit Fiyatla Talep Toplama yöntemleri ile geçerli emir girişleri halka sunulan arz süresinin sonlanacağı zamana kadar yapılabilmektedir. Bu geçerlilik türü halka arz sürecinin gerçekleştiği birincil piyasalarda kullanılmaktadır.

Tarihli

Fiyat değiştirme ve fiyat adımı değişme sınırları çerçevesinde geçerli olacakları son tarih belirtilerek sisteme girilen, işlemin gerçekleşmediği veya iptal edilmediği süreç içerisinde geçerliliğini yitirmeyen emirlerdir. Geçerli olabilecekleri maksimum süre ise Yönetim Kurulu tarafından belirlenmektedir.

Kısaca Hisse Senedi Almak

Hisse senedi alabilmek için gerçekleştirilmesi gereken bazı aşamalar bulunmaktadır. İlk olarak, aracı kurum tercih etmeli ve sonrasında da bu kurumda bir yatırım hesabı oluşturmalısınız. Açtırmış olduğunuz bu hesaba para yatırımı yaparak ise hisse senedi alım emirlerinizi verebilir ve böylelikle hisse senedi alım işleminizi gerçekleştirmiş olursunuz.

Adım Adım Hisse Senedi Almak

• İlk olarak aracı kurum seçimi yapılır.
• İkinci adım olarak ise aracı kurum seçimi yapıldıktan sonra bu kurumda yatırım hesabı açılır.
• Bir sonraki adımda ise açmış olduğunuz yatırım hesabına para yatırma işlemini gerçekleştirirsiniz.
• Para yatırım işlemi sonrasında ise hisse senedi tercihinizi yapar ve o hisse senedini satın almak için emir oluşturursunuz.

Ekonomi 101

Kripto Para Alım-Satım Yapanların Bilmesi Gereken 12 Terim

Finansal piyasalarda aktif olarak kripto para alım-satım işlemleri yapıyor veya yeni olarak alım-satım işlerine başlamış biriyseniz mevcut bilgi düzeyiniz fark etmeksizin size yabancı gelecek veya anlamını bilmediğiniz çeşitli terimler ile karşılaşabilirsiniz. Finansal piyasalar kendine has bir dile sahiptir ve bu piyasalarda yer alan bazı terimleri öğrenmek gerçekten zor olabiliyor. Tabii ki piyasalarda aktif olarak işlem yaptıkça edineceğiniz bilgi ve tecrübe ile bu kelimeler hakkında fikir sahibi olacaksınız fakat bu terimlerin anlamlarını bilerek işlemler yapmak da oldukça önemlidir.

Özellikle günümüzde popüler yatırım tercihi olan kripto paralar hakkında birçok kişi yeterli bilgi sahibi olmadığı için kripto para piyasalarında önemli olan bazı kelimelere ve anlamlarına değinmekte fayda var. İşte, kripto para alım-satımı yapan herkesin muhakkak anlamını bilmesi gereken 12 farklı terim;

Gelişmeleri Kaçırmak Korkusu (FOMO)

FOMO, hızlıca yükselen bir finansal enstrümanın fırsat kaçırma korkusu ile yatırımcı tarafından panik ile alım yapılmasına verilen isimdir. FOMO, genellikle amatör yatırımcılar tarafından yapılan bir duygusal hata olarak da tanımlanabilir fakat bu duruma zaman zaman profesyonel yatırımcılar da kapılabilmektedir. Ayrıca, şiddetli hayaller ve duygular söz konusu olduğu için bir topluluğun FOMO’ya kapılması durumunda tercih edilen finansal enstrümanın fiyatı da ciddi şekilde etkilenebilir. FOMO’lama süreci olarak adlandırılan yatırımcıların bir finansal enstrümandan diğerine çılgınlar gibi geçiş yapma süreci de aslında boğa piyasasının son aşamasına gelindiğinin sinyalini vermektedir.

FOMO duyguları yatırımcıyı acilen pozisyon alması için tetiklemektedir ve bu duygulara kapılarak pozisyon açan kullanıcıların kapana kısılmasına sebep olmaktadır.

Günümüzde FOMO algısı sosyal medya üzerinden kullanıcılara aşılanmaktadır ve birçok FOMO dalgasının da sosyal medya üzerinden oluşturulduğu bilinmektedir. Ayrıca, sosyal medya uygulamaları da FOMO dalgasının oluşmasına katkı sağlamaktadır çünkü eski ve yeni paylaşımları zaman çizelgesine göre değil karışık olarak yapmaktadır. Bu şekilde birçok kullanıcı önemli haber akışlarını ve fiyat değişimlerini kaçırdığını zanneder ve bu durumun yaşattığı duygusal zayıflık ile pozisyon açarlar.

BUIDL

Bu terim ise HODL teriminden türemiş bir kelimedir ve genellikle fiyat dalgalanmalarından bağımsız olarak inşa etme işlemi için kullanılmaktadır. Buidl terimindeki ana fikir ise kripto para teknolojilerine gerçekten inanan yatırımcıların ciddi ayı piyasalarına rağmen inşa işlemine devam edeceğidir. Bu terime göre, geliştiriciler kripto para teknolojilerinin gelecekte insanlara ne gibi faydalar sunabileceğini önemsemekte ve her türlü piyasa koşuluna rağmen projelerini geliştirmeye devam etmektedirler.

BUILD teriminin temel vizyonu kripto paraların sadece spekülatif bir yatırım aracı olmadığını ve bu teknolojinin insanlara ne gibi faydaları olduğunu gösteren düşünce yapısıdır. Bu terim aslında herkesin kendi projesini geliştirebileceğini ve bu projelerin önümüzdeki yıllarda birçok insan için faydalı olabileceğini anımsatma görevi de görmektedir. Son olarak bu BUILDER olarak tanımlanan proje geliştiricilerinin hedefleri her zaman uzun vadelidir ve geliştirdikleri teknolojinin uzun vade içerisinde başarılı olacağına inanmaktadırlar.

Belirsizlik, Korku ve Şüphe (FUD)

FUD, sadece alım-satım işlemleri için değil genel olarak tüm finansal piyasalar için kullanılan bir terimdir. Tam anlamı ile FUD, belirli bir finansal enstrümanın fiyatını kötü olarak etkilemek için yaratılan ve yanlış bilgi olarak amacına ulaşılması hedeflenen bir stratejidir. Buradaki amaç piyasa içerisinde korku yaratmak ve buradan avantaj elde etmektir. FUD, genellikle düşük fiyattan hisse senedi, emtia, döviz veya kripto para alımı için kullanılan bir şey olsa da bazı durumlarda büyük rekabet içerisinde olan firmalar veya projeler tarafından da kullanılmaktadır. FUD, insan etiklerine karşı bir şeydir.

Özellikle kripto para piyasalarında herhangi bir düzenleyici kurumun bulunmaması sebebi ile diğer finansal piyasalara kıyasla burada daha fazla FUD görülmektedir. Çoğu FUD örneğinde birçok yatırımcının kısa (short) pozisyon açması sonrasında FUD yaratıldığı ve bu şekilde avantaj sağlandığı bilinmektedir. Bu şekilde kısa (short) pozisyon açmış olan yatırımcılar bu durumdan getiri elde edecektir.

Bu gibi durumlarda yayılan bilginin yanlış veya yanıltıcı olduğu çoğu zaman ortaya çıkmaktadır fakat bu süreç tamamen duruma bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Ayrıca, bazı durumlarda yapılan haberler gerçek olabilir bu sebeple de FUD haberlerini tamamen tarafsız ve dikkatli şekilde değerlendirmek gereklidir.

HODL

Bu terimin anlamı ise ‘’Hold’’ kelimesinin hatalı yazılmasına dayanmaktadır. En sade anlatım ile kripto para piyasalarında al ve tut stratejisi için kullanılmaktadır. HODL ilk olarak 2013 yılında ortaya çıkmıştır. Bu paylaşım ünlü olduktan sonra da kripto para piyasalarında popüler bir terim haline gelmiş ve herkes tarafından kullanılmaya başlamıştır. HODL kelimesinin anlamı ise ‘’I’m holding.’’ Yani ‘’Ben tutuyorum, satmıyorum’’ demektir.

HODL’ing kavramı ise fiyatın düşmesine rağmen yatırımcının o kripto parayı satmadığı anlamına gelmektedir. Kısa vadeli alı-satım işlemlerinde başarılı olmadığını düşünen fakat orta ve uzun vadeli olarak fiyat değişimlerinden faydalanmak isteyen kişiler tarafından kullanılmakta olan bir terimdir. Ayrıca, belirli projelerin başarılı olacağının düşünüldüğü zaman uzun vadeli yatırımcılar tarafından da kullanılan bir terimdir.

Bu terimin stratejisi ise genellikle finansal piyasalarda sürekli olarak duymaya alışık olduğumuz al ve tut stratejisinine benzemektedir. HODL stratejisinde yatırımcılar henüz düşük değere sahip fakat ilerleyen süreç içerisinde hızlı değerlenme potansiyeli bulunan projeleri tespit etmeye çalışır ve bunları satın alarak uzun bir süre tutmayı hedefler. Bu strateji Bitcoin içinde birçok yatırımcı tarafından uygulanmaktadır.

Yatırım Getirisi (ROI)

ROI, yapılan yatırımlarınızın performansını ölçmek ve hesaplamak için kullanılan yöntemlerden birisidir ve kripto para piyasalarında da sık olarak kullanılmaktadır. ROI, yapılan yatırımın ilk başta kullanılan ana paraya oranla ne kadar getiri sağladığını ölçmektedir. Ayrıca, farklı yatırımları kıyaslamak için de kullanılmaktadır.

ROI şu formül ile hesaplanmaktadır;

ROI = Güncel Değer – Başlangıç Maliyeti / Başlangıç Maliyeti

SAFU

SAFU terimi ilk olarak Youtuber Bizonacci tarafından kullanılmıştır. Bu terimin anlamı ise Binance CEO’su Changpeng Zhao (CZ) tarafından açıklanan planlı bakım çalışmaları sırasında fonların güvende olduğunu ifade etmektedir.

SAFU kelimesinin ilk olarak ortaya çıktığı video ise kripto para dünyasında viral olmuştur ve bu durumu dikkate alan Binance borsası da işlem komisyonlarının %10’luk kısmı ile fonladıkları acil durum fonu yaratmıştır.  Bu fona ise SAFU adı verilmiştir ve bu fon soğuk cüzdanlarda saklanmaktadır.

SAFU teriminin açılımı ise ‘’Secure Asset Fund for Users’’ olarak bilinmektedir.

Tüm Zamanların En Düşük Değeri (ATL)

ATL, tüm zamanların en düşük değeri olarak bilinmektedir ve herhangi bir finansal enstrümanın en düşük fiyatını temsil eder. İngilizce olarak açılımı ‘’All Time Low’’ olarak bilinmektedir.

Herhangi bir finansal enstrümanda tüm zamanların en düşük değeri rekoruna ulaşılması durumunda büyük etkiler yaratılabilir ve bu durum ek olarak birçok stop emrini de tetikleyecektir. Bu sebeple bu değere ulaşıldığı zaman daha sert bir düşüş ile yeni rekorlara şahit olmak da oldukça mümkündür.

Tüm zamanların en düşük değerinden daha alt kısımlarda başka bir fiyat geçmişi bulunmaması sebebi ile fiyatlarda gerilemenin hızlanması ve piyasa değerinin gittikçe düşmesi de oldukça normaldir. Fiyatın nereye kadar düşeceği teknik anlamda da bilinmediği için bu gibi durumlarda ideal seviyeler tespit edilmediği sürece alım işlemi gerçekleştirmek oldukça risklidir.

Birçok yatırımcı bu durumun gerçekleşmesi ile hemen alım yapmayacak veya uzun (long) pozisyon açmayacaktır. Bu fiyat gerilemesini fırsat olarak değerlendirmek yerine bazı göstergeler ile fırsat alımı kovalamak çok daha mantıklı olacaktır ve bu sebeple de bilgili yatırımcılar en düşük fiyatı aramak yerine en ideal fiyat seviyesini aramaya başlayacaktır.

Tüm Zamanların En Yüksek Değeri (ATH)

Bu terim, finansal enstrümanların tarihi boyunca ulaşmış olduğu en yüksek fiyat seviyesini temsil etmektedir. Ayrıca, bir varlığın tarihi fiyat zirvesine ulaşmış olmasının en dikkat çekici yanı ise birçok yatırımcının bu durumda kâr elde etmiş olmasıdır.

Herhangi bir finansal enstrüman eğer ki tüm zamanların en yüksek değerine ulaşma yolunda ilerlemeye başlar ise ve uzun süredir ayı piyasasının hâkim ettiği bir durum söz konusu ise birçok yatırımcı bu fiyat seviyesini beklemeden pozisyonu başa baş noktaya ulaştığı zaman kapatmaktadır. Fakat, eğer ki bir finansal enstrüman hızlı bir şekilde tüm zamanların en yüksek değerine ulaşmış ve yükselmeye devam ediyorsa başa baş noktasında çıkış yapma hedefi olan hiçbir yatırımcı pozisyonunu kapatmaz. Bunun sebebi yatırımcıların bu durumu ‘’mavi gökyüzü kırılması’’ olarak değerlendirmesi ve kâr marjını en üst düzeye getirmeyi hedeflemesidir. Tüm zamanların en yüksek fiyat seviyesi aşıldığı zaman grafiğin ilerleyen kısımlarında direnç noktası kalmamaktadır.

Tüm zamanların en yüksek değeri aşıldığı zaman işlem hacmi de ciddi oranda artış göstermektedir çünkü günlük alım-satım yapan birçok yatırımcı daha fazla işlem ile daha fazla kâr marjı hedeflemektedir.

ATH değerinin aşılması demek fiyatın sürekli olarak yükseleceği veya sonsuza kadar yükseleceğini göstermemektedir. En basit şekilde sadece alım-satım yapan yatırımcıların take profit emirleri ile fiyat belirli bir bölgeden satış baskısı altında kalacaktır. Bu durum genellikle daha önceki ATH değerinin aşılması ile gerçekleşmektedir.

Parabolik yükselişler birçok zaman sert fiyat düşüşleri ile sonuçlanmaktadır çünkü birçok yatırımcı trendin son bulacağını düşündüğü zaman çıkış yapmak için acil satış yapar.

Ayrıntılı İnceleme (DD)

Ayrıntılı inceleme, bir sonraki terim olan DYOR ile ilişkili bir terimdir. Bu terim, yatırımcıların kararlarını almadan önce yapması gereken değerlendirme ve inceleme işlemine verilen isimdir.

Örneğin, rasyonel şirketler bir anlaşma sağladığı zaman bu şirketlerin karşılıklı olarak birbirlerini incelemiş olması beklenmektedir. Bunun sebebi ise anlaşma sonrasında sorun yaratması muhtemel bir durumun oluşmamasıdır.

Bu durum yatırımcılar için de geçerlidir ve yatırımcıların potansiyel yatırım aracı aradığı zamanlarda yatırım kararı aldığı finansal enstrümanı dikkatli şekilde araştırması gerekmektedir. Bu durumun gerçekleştirilmemesi ile geri dönüşü olmayan bir hata yapılabilir ve tüm sermaye çok büyük risk altına girebilir.

Kendi Araştırmanızı Yapın (DYOR)

DYOR terimi, temel analiz ile yakından ilişkilidir çünkü yatırımcıların kendi yatırım kararları öncesinde araştırmalarını yapması gerektiğini ve bu işlemi bir başkasına bırakmaması gerektiğini belirtmektedir. Başkalarına güvenmemeyi, kendi araştırmalarınızı yaparak bilgileri ve sonuçları teyit etmenizi hedeflemektedir.

Başarılı ve profesyonel yatırımcılar her zaman kendi araştırmalarını yapar ve kendi sonuçlarına göre yatırım kararlarını değerlendirir. Bu sebepledir ki finansal piyasalarda başarılı olmak isteyen tüm yatırımcıların kendi stratejilerini geliştirmesi ve kendi araştırmalarını yapmaları gerekmektedir.

Yatırımcının kendi araştırmasını yaparak karar vermesi birkaç yatırımcı arasında fikir farklılığı oluşmasına da sebep olabilir fakat bu fikir ayrılıkları yatırım kararlarının etkin olarak verilmesi için oldukça büyük öneme sahiptir. Bir yatırımcı piyasanın yükseleceğine inanıyor olabilir fakat bir başka yatırımcı da piyasanın düşüşe geçebileceğine inanıyor olmalıdır.

Farklı düşüncelerin oluşması ile bir grup yatırımcı zarar edecektir fakat DYOR terimindeki temel amaç yatırımcıların kendi araştırmalarını yapmasını sağlamak ve herkesin kendi yatırım kararlarını vermesini sağlamaktır.

Müşterini Bil ve Tanı (KYC)

Borsa hizmetleri ve alım-satım işlemleri hizmetleri sağlayan tüm firmalar ulusal ve uluslararası kurallara uymak ve buna göre hizmet sağlamak zorundadır. KYC kuralları, finansal piyasalarda alım-satım hizmeti sunmakta olan tüm kurumların müşterilerinden kimlik bilgilerini talep etmesini zorunlu kılmaktadır. Bunun temel sebebi ise kara para aklama gibi yasadışı faaliyetleri engellemektir.

Ayrıca, KYC zorunluluğu sadece finans sektörü yatırımcıları için geçerli değildir ve birçok alanda da zorunlu olmaktadır. KYC işleminin gerçekleşmesi ve bu kuralların belirlenmesinin temel amacı kara para aklama faaliyetlerinin önüne geçmektir.

Kara Para Aklamayı Önleme (AML)

AML, suçluların yasadışı yöntemler ile kazandıkları parayı yasal kazanç olarak göstermesini engelleyen yasa ve prosedürlere verilen terimin ismidir. AML prosedürleri ile yasadışı faaliyetlerden elde edilen paraların yasal olarak kazanıldığını göstermeye çalışmak ciddi oranda engellenmiştir. AML prosedürleri sayesinde kripto paralar ile veya alım-satım hizmeti sağlayan kurumlar üzerinden kara para aklamak çok zor bir hale getirilmiştir.

Kara para aklamayı önleme düzenlemeleri ile birçok finansal kurumların müşterilerini takip etmesi ve şüpheli hareketleri tespit edebilmesi oldukça basittir. Bu düzenlemeler sayesinde yasadışı yollardan elde edilen kazançların nakit paraya çevrilebilmesi biraz daha zor bir hale gelir.

Ekonomi 101

Mum Grafikleri Nasıl Okunur? Çeşitleri Nedir?

Mum grafikleri, her ne kadar görüntü olarak sadece fiyat temsil ediyor gibi görünse de aslında birçok bilgi içermektedir. Genellikle yeni yatırımcılar çizgi ve çubuk grafik kullanımını tercih ederken tecrübeli yatırımcıların mum grafiklerini kullandığını görebiliriz fakat özellikle son dönemlerde birçok fiyat grafiği sunan hizmetlerin otomatik olarak mum grafiği seçilmiş şekilde grafikleri bizlere sunduğunu da biliyoruz. Genellikle tecrübeli yatırımcılar tarafından kullanılan ve piyasada biraz tecrübe elde ettikten sonra birçok amatör yatırımcının da tercihi olan bu mum grafik türü aslında güncel fiyat ve bir sonraki zaman dilimlerinde oluşabilecek fiyatlar hakkında fikir sahibi olmanıza yardımcı olur.

Henüz yeterli tecrübe sahibi değilseniz veya yeterince grafik tecrübeniz bulunmuyor ise ilk aşamada sizler için mum grafikler biraz karmaşık gelebilir fakat bu karmaşık görüntüden korkulmaması gerektiğini vurgulamak istiyoruz. Her ne kadar ilk bakışta okunması zor grafik türü gibi görünüyor olsa da aslında önemli yöntemleri ve terimleri öğrendiğiniz zaman bu grafikleri okumanın pek zor olmadığını göreceksiniz. Mum grafikleri, indikatörlerin aksine daha fazla detay içermekte ve fiyatın gideceği yönü daha net bir şekilde belirtmektedir.

Mum Grafiği Nedir?

Tercih edilen zaman dilimine göre her mum çubuğu yine tercih edeceğiniz finansal enstrümana ait açılış, kapanış, en yüksek ve en düşük fiyatını göstermektedir. Tabii ki detaylı anlamda mum grafiği sadece bu gibi bilgileri içermekten ziyade daha fazla bilgi de saklamaktadır. Mum grafikleri sayesinde analiz yaptığınız veya fiyatını takip ettiğiniz finansal enstrümanın trendleri hakkında bilgi sahibi olabilir, trendleri onaylayabilir ve daha detaylı şekilde alım-satım kararları verebilirsiniz.

Mum Grafiği Nasıl Okunur?

Mum grafiği okumak ve yorumlamak her ne kadar karmaşık ve zor gibi görünse de aslında pek zor bir şey değildir. Mum grafiklerinin iki önemli kısmı bulunmaktadır. Bu kısımlar kuyruk/gölge (shadow) ve gövde (body) olarak bilinmektedir. Mum gövdesi sütun gibi görünür ve kuyruk kısmı da mumun fitili gibi görünmektedir. Kuyruk, gövdenin her iki yönüne doğru da hareket eder. Mum kuyruğunun hareketleri yukarı ve aşağıya olacak şekilde hareket etmektedir fakat bazı durumlarda aynı zaman dilimi içerisinde mum çubuğunun hem yukarıya hem de aşağı yönlü hareket ettiği de görülmektedir. Örnek olarak mum grafikleri şu şekilde görülmektedir;

Mum grafiğinde oluşan mum gövdesi belirlenen zaman dilimi içerisinde tercih ettiğiniz finansal enstrümanın açılış fiyatını, kapanış fiyatını ve hisse fiyatının trende bağlı olarak yönünü göstermektedir.

Mum çubuğu eğer yeşil olarak görünüyor ise mevcut zaman diliminde oluşan fiyatın açılış fiyatından yüksek olduğunu ifade etmektedir. Eğer ki mum çubuğu kırmızı ise de mevcut zaman diliminde oluşan fiyatın açılış fiyatından düşük olduğunu göstermektedir. Mum gövdesi verilerine eriştiğiniz zaman o mum çubuğuna ait açılış ve kapanış fiyatlarını görebilirsiniz. Mum grafiklerinde oluşan kuyruklar sayesinde de tercih edilen zaman dilimine bağlı olarak en yüksek ve en düşük fiyat bilgilerine erişebilirsiniz.

Mum grafiklerinde oluşan üst kuyruk, tercih edilen zaman diliminde oluşan yükseliş ve düşüşlerden bağımsız olarak fiyatın o zaman diliminde ulaşmış olduğu en yüksek fiyatı göstermektedir. Alt kuyruk ise bu durumun zıttı olarak belirlenen zaman dilimindeki oluşan en düşük fiyatı göstermektedir.

Mum Grafik Türleri Nelerdir?

Mum grafik türleri trend belirlemek için kullanılan formasyonlara denilmektedir. Bu grafik türleri hem ayı piyasası için hem de boğa piyasası için ayrı ayrı olarak incelenmeli ve öğrenilmelidir çünkü her iki süreç için de farklı formasyonlar oluşmakta ve bu formasyonlara göre trend belirlenmektedir.

Boğa Formasyonları

Boğa formasyonlarında oluşan mum çubukları her zaman yükselişi temsil etmektedir ve yeşil renk olma özelliğine sahiptir. Boğa formasyonunda bilinmesi gereken mum tipleri ise şu şekildedir;

Çekiç (Hammer)

Bu formasyon bir trendin dip seviyesinde veya düşüş trendi süreci içerisinde oluşmaktadır. Bu formasyon oluştuğu zaman kendisini net bir şekilde belli etmektedir çünkü mum gövdesi oldukça kısa fakat gövde kısmı ise oldukça uzundur. Bu formasyon oluştuğu zaman görüntüsü ile çekici anımsatmaktadır ve adını da buradan almaktadır. Çekiç formasyonu belirlenen zaman diliminde satıcıların fiyatı aşağı yönlü olarak çektiğini gösterse de alıcıların daha yoğun olması sebebi ile fiyatı yukarı yönlü çekmeye çalıştıklarını gösterir. Fakat her çekiç şeklinde mum formasyonu oluşması durumunda fiyatların yukarı yönlü olarak hareket edeceği sonucuna varılamaz çünkü çekiç formasyonunun trend dönüşü işlem hacmine bağlı olarak onaylanmaktadır. İşlem hacmi eğer ki bu dönüşü onaylıyor ise oluşan çekiç formasyonu fiyatın yükseleceğinin sinyalini belirtmektedir.

Ters Çekiç (Inverted Hammer)

Bu formasyon çekiç grafiğinin başka varyasyonudur ve çekiç formasyonunun aksine bu formasyonun gövdesinin üzerinde kuyruk bulunmaktadır. Bu sebepledir ki bu formasyon piyasalarda düşüş eğilimi görülmesi durumunda piyasanın yüksek fiyatları test ettiğini fakat daha sonra satıcıların daha baskın olduğunu yorumlayabiliriz. Bu formasyon ile yatırımcıların piyasada daha yüksek fiyatları test ettiğini ve daha fazla yükselen fiyat arayışı içerisinde olduğunu görebiliriz fakat garanti olarak bu sonuca ulaşamayız. Ayrıca, bu formasyon bu duruma ek olarak da fiyatlarda geri dönüşün erken bir göstergesi de olabilir. Bu formasyon, fiyatın yoğun alım işlemleri ile yükseldiğini ve sonrasında da açılış fiyatının altına inmeyecek şekilde fiyatın satış işlemleri ile gerilediğini göstermektedir.

Sabah Yıldızı (The Morning Star)

Sabah yıldızı formasyonu yeni yatırımlarınız veya kısa vadeli işlemleriniz için büyük bir ümit ışığı olabilir. Bu modelde 3 adet mum çubuğu bulunmaktadır. Birinci mum kırmızı ve uzun, ikinci mum kısa gövdeli ve üçüncü mum da kısa yeşil gövdeye sahiptir. İkinci mum rengi grafiklere göre değişiklik göstermektedir ve her iki renk de formasyonun oluşması için uyumludur.

Bu tip formasyon satış baskısının azaldığını gösterir ve üçüncü mum ile satın alma eğiliminde artış olduğu gözlemlenmektedir.

Ayı Formasyonları

Ayı formasyonlarında oluşan mum çubukları her zaman düşüşü temsil etmektedir ve kırmızı renk olma özelliğine sahiptir. Ayı formasyonlarında bilinmesi gereken mum tipleri ise şu şekildedir;

Yutan Ayı (Bearish Engulfing)

Bu formasyon genellikle yükseliş trendinin zirvesinde veya düşüş trendi sırasında fiyatlarda düzeltme olduğu zaman görülmektedir. Bu formasyonun gerçekleştiğini ancak 2 mum ile teyit etmek mümkündür. Birinci mum uzun gövde ve küçük kuyruklara sahiptir. İkinci mum ise tüm mumları içerisine alacak şekilde ilk mumun gövdesini kaplamaktadır. İkinci mum oluşan kazanç fırsatlarını tersine çevirme gücüne sahiptir ve trend dönüşü yaşanacağının da onaylayıcısı olarak kullanılmaktadır.

Akşam Yıldızı (Evening Star)

Bu formasyon, sabah yıldızı formasyonunun tam zıttı şekilde gerçekleşmektedir fakat bu formasyonda 3 adet mum çubuğu bulunmaktadır. Birinci mum çubuğu en yüksek seviyelere yaklaşan mum olma özelliğine sahiptir. İkinci mum çubuğu küçük gövdeye sahiptir ve ilk mum çubuğunun biraz üzerine uzanmaktadır. Son mum çubuğu ise ilk mum çubuğunun gövdesinin ortasından biraz yukarıya, ikinci mum çubuğunun da biraz altında doğru hareket etmektedir.

Temel Mum Formasyonları

Doji

Mum grafikleri hakkında araştırma yapmaya başladığınız zaman sık olarak karşılaşacağınız bir diğer mum formasyonu ise ‘’Doji’’ olacaktır. Doji, özel bir mum formasyonu olarak bilinmektedir ve bu formasyon ile oluşan çubuklar açılış ve kapanış fiyatlarının hemen hemen eşit olduğunu göstermektedir. Doji mum çubuğu, uzun bir artı işareti gibi görünebilir ve bu mum çubuğu genellikle teknik analiz yapıldığı zaman kararsızlık olarak değerlendirilebilmektedir. Ayrıca, bu mum çubukları ters trend işareti olarak da kullanılmaktadır. Trend yönünün net bir şekilde belli olmadığı durumlarda Doji mum çubukları trendin hangi yöne doğru değişmek üzere olduğunu belirtebilir fakat bu her zaman doğru bir sinyal değildir.

Son olarak Doji, trend değişimi öncesinde alıcıların mı yoksa satıcıların mı baskın olduğunun anlaşılamadığı bir trendi temsil eder.

Mum Grafikleri Hakkında Önemli Tavsiyeler ve Bilgiler

• Sadece mum grafiklerini yorumlayarak ve mum grafiklerini baz alarak işlem yapmamalısınız. Mum grafikleri size tercih ettiğiniz finansal enstrüman hakkında bilgi verebilir ve trend yönü hakkında da sinyaller verebilir fakat işlem yapmadan önce temel analiz yapmak da önceliğiniz olmalıdır.
• Mum grafiklerinde kuyruklar oldukça büyük önem taşımaktadır.
• Mum grafiği analizi yapmadan önce zaman aralığının doğru tercih edilmesi oldukça önemlidir çünkü grafik düzenleri zaman aralığına göre değişiklik göstermektedir. Örneğin, haftalık grafik ile günlük veya 4 saatlik grafik aynı değildir.
• Doji formasyonlarını unutmamalısınız çünkü bu formasyonlar size mevcut trend hakkında önemli bilgiler sunabilmektedir.

Ekonomi 101