Gecikme zammı, amme alacaklarının zamanında ödenmemesi durumunda uygulanmakta olan zamma verilen isimdir. Zamanında tahakkuk edilmeyen vergilere istinaden ortaya çıkmakta olan durum ise gecikme faizi olarak adlandırılmaktadır. Temelde bu iki kavram birbirinden farklıdır.
Gecikme Zammı Uygulanan Borçlar
Gecikme zammının uygulanmakta olduğu borç türleri şu şekilde sıralanabilir;
- Belediyelere ait vergiler,
- Vilayet hususi idarelerine ait vergiler,
- Belediye ve vilayet hususine ait harç, ceza tahkik ve takiplerine ait para cezaları ve harçlar,
- Muhakeme masrafı,
Gecikme Zammı Nasıl Uygulanır?
Bu zam türü, ödenmesi gereken borca istinaden ana paranın eşliğinde gecikilen süreye bağlı olarak hesaplanmaktadır. Hesaplamalar kat sayı üzerinden verilmekte olan yüzdelik ile birlikte yapılmaktadır. Gecikme zammının hesaplandığı formül ise şu şekildedir;
Gecikme Zammı Tutarı = Aylık Gecikme Zammı Oranı x Ay Sayısı x Gecikme Zammı Uygulanacak Miktar
Gecikme zammı her ne kadar böyle basit görünen bir formül ile hesaplanıyor olsa da aslında hesaplanması pek kolay değildir ve bu sebeple bireylerin bu tutarı kendi başına hesaplaması oldukça zordur. Günümüz teknolojisi sayesinde bu zam tutarını hesaplamak ise dijital ortamlarda oldukça kolaydır ve bu hesaplamanın yapılmasını sağlamakta olan birçok web sitesi bulunmaktadır. Belirli bilgilerin girilmesi ile bu tutar kolay bir şekilde hesaplanabilmektedir. Bu bilgiler ise şu şekilde sıralanabilir;
- Güncel borç miktarı,
- Vade süresi,
- Ödeme tarihi,
Bilinmesi gereken bir diğer önemli detay ise birbiri ile sık olarak karıştırılıyor olsa da gecikme zammı ve gecikme faizi kavramları aslında farklı kavramlardır. Gecikme zammı, mevcutta olan kamu borçlarının ödenmemesi ile ortaya çıkmaktadır. Gecikme faizi ise devlet bünyesi tarafından belirlenmiş faiz oranıdır. Yani, gecikme zammı aslında devlet tarafından belirlenen gecikme faizinin ana para ile çarpılması sonucunda ortaya çıkmaktadır.
Gecikme Zammı Oranı Ne Kadar?
Gecikme zammı hesaplamak için uygulanmakta olan güncel faiz oranı aylık olarak %1.60 ve yıllık olarak ise %19.20’dir. Bu faiz oranı değişkenlik göstermektedir ve sürekli olarak sabit değildir. Bir diğer yandan 6183 sayılı kanuna göre gecikme zammının nasıl uygulanacağı net bir şekilde belirtilmiştir.
Vergide Pişmanlık Başvurusu Nedir?
Pişmanlık zammı, ödeme süresi dolmuş ve geçmiş vergisi bulunan bireylerin veya mükelleflerin uygulanması gereken gecikme zammı oranında bir zam ile birlikte haber verilmesi tarihinden başlayacak şekilde 15 gün içerisinde ödenmesine denmektedir.
Pişmanlık Zammı Oranı Nedir?
6183 sayılı kanunun 51. maddesinde de belirtilmiş olduğu gibi pişmanlık zammı, ödemenin gecikmiş olduğu her ay için gecikme zammı oranında hesaplanmasıdır. Pişmanlık zammı her ne kadar değişken bir değer olsa da Nisan 2006 tarihinden günümüze kadar aylık olarak %2.5 yıllık olarak ise %30 oranında uygulanmaktadır.
Mükellefin pişmanlık talebinin kabul edilmesi durumunda beyannamelerde 1. derece 1 kat usulsüzlük cezası uygulanmaktadır.
Pişmanlık Başvurusundan Kimler Faydalanabilir?
Vergi Usul Kanunu’nun 371. maddesine göre pişmanlık başvuruş gerçekleştirebilmek için bireyin vergi ziyaının doğmuş olması şartı koşulmaktadır. Ayrıca, bu şarta ek olarak ise şu şartların gerçekleştirilmesi de gerekmektedir;
- Mükellefin pişmanlık talebi dilekçesinin vermiş olduğu tarih itibari ile 15 gün içerisinde vermiş olması,
- Mükellefin pişmanlık hükümlerine göre tahakkuk ettirmiş olduğu vergilerin ve bu vergilerin pişmanlık zammı ile birlikte haber verilme tarihinden başlayacak şekilde 15 gün içerisinde ödemesi gerekmektedir,
- Mükellefin kanuna ters davranışını kendiliğinden haber etmiş olması,
- İlgili kanuna aykırı olan durumun herhangi bir vergi incelemesi başlatılmadan önce veya takdir komisyonuna başvuru yapılmadan önce kendisinin haber vermiş olması,
Pişmanlık Zammı Hangi Vergi Türlerine Uygulanır?
Pişmanlık zammı şu vergi türlerine uygulanabilmektedir;
- Kurumlar vergisi,
- Özel tüketim vergisi,
- İntikal ve veraset vergisi,
- Gelir vergisi,
- Katma değer vergisi,
- Sigorta muameleleri ve banka vergileri,
Pişmanlık Zammı Hangi Vergi Türlerine Uygulanmaz?
Pişmanlık zammı şu vergi türlerine uygulanamamaktadır;
- Emlak vergisi,
- Gümrük vergisi,
Özetle, gecikme zammı devlet tarafından uygulanmakta olan bazı vergi türleri için uygulanmaktadır. Gecikme faizi ise bu zam tutarının hesaplanmasında kullanılan ve güncel borca ait vade sürecinin zamanına ait para değerini yansıtan kavramdır. Bu iki kavram birbirinden farklıdır ve sık olarak birbiri ile karıştırılmaktadır.
Pişmanlık zammı ise, gecikme zammı ödemek zorunda kalan mükellefler için uygulanmaktadır.
