Kısaltılmış hali ile DeFi, uzun şekilde açılımı ise Decentralized Finance, adından da anlaşılacağı gibi merkeziyetsiz finans işlemlerine tanımlanan genel isimdir. Bir diğer tanımlama şekli ile DeFi, hiçbir merkeze veya yönetime bağlı olmayan merkeze verilen isimdir.
Bir kişi, grup veya organizasyon tarafından yönetilmeyen ve herhangi bir merkeze bağlı olmayan tüm kripto para birimlerini DeFi olarak örneklendirebiliriz. Fakat burada bilinmesi gereken en önemli nokta DeFi denildiği zaman sadece para gönderme ve alma gibi işlemler değil birçok finansal işlem türlerinin aklımıza gelmesi gerekmektedir. Bu finansal işlemlere ise örnek olarak ve DeFi sisteminin sunmuş olduğu finansal işlemler olarak ise merkeziyetsiz borsa, sigorta, alışveriş, kredi alma, kredi verme ve finansal merkeziyetsiz alışveriş hizmetleri sıralanabilir.
DeFi yapıları her ne kadar bir otorite tarafından yönetilmiyor olsa da ve herhangi bir merkez kuruma bağlı olmasa da kullanıcılara karşı güven sağlaması gerekmektedir. Her ne kadar DeFi ekosistemi oldukça ilgi çekici ve kulağa hoş gelse de maalesef bu durumu kötü niyetleri için kullanmak isteyen kişi veya gruplar olabilir. Bu sebepledir ki DeFi projeleri kendilerine güven sağlayacak bir altyapı oluşturmalı ve kullanıcıların bu sistemi güvenle kullanmasını sağlamalıdır. Örneğin Bitcoin’e bakacak olursak kullanılan zincir teknolojisinin matematik formülleri ile sağlama alınmış olduğunu ve bu şekilde herhangi bir şirket veya kuruma bağlı olmaksızın kullanıcıların güvenini kazandığını görüyoruz.
DeFi projelerinin ve sistemlerinin tamamında kesinlikle neden-sonuç ilişkisi bulunması gerekmektedir. Bu ekosistem içerisinde yapılabilecek işlemler bellidir ve hangi işlemlerin hangi şartlar altında yapılması gerektiği de nettir. Bu sebepledir ki DeFi sistemlerinde akıllı sözleşme, konsensüs ve merkeziyetsiz uygulamalar protokolleri önemli yer tutmaktadır.
DeFi Hangi Amaçlar ile Ortaya Çıkmıştır?
DeFi, kripto paraların özgür ekonomi ve dünya yaratmak amacı ile çıkmalarından sonra daha demokratik bir finans altyapısı yaratabilmek için başlatılmıştır. Ayrıca, DeFi sisteminin bir diğer amacı ise günümüzde finansal sisteme erişim şansı bulunmayan insanların da kolayca finansal sisteme erişimini sağlamaktır.
Yapılan istatistiklere göre tüm dünya üzerinde yaklaşık olarak 1.700.000.000 insan günümüz finansal sistemine yani bankacılık sistemine erişim sağlayamamaktadır. Bu insanların erişemediği bu hizmet açığının kapanmasının DeFi ile sağlanması hedeflenmektedir. Ayrıca, her ne kadar banka gibi kurumlara fiziksel olarak erişim sağlanabiliyor olsa da birçok insan bu gibi finansal kurumlara tam olarak güvenmemektedir.
DeFi Farkları Nelerdir?
DeFi ekosistemi, bankalara güveni olmayan kişilerin bankacılık işlemlerini hiçbir aracı kuruma bağlı olmaksızın bir algoritma tarafından sağlanmasını sağlamaktadır. DeFi ekosistemindeki hesaplama ve diğer işlemler sisteme bağlı olan milyonlarca cihaz üzerinden gerçekleşmektedir ve bu sebeple de DeFi sistemlerine müdahale etmek imkansızdır. Ayrıca, DeFi ekosistemi hiçbir merkezi otoriteye bağlı olmadığı için sistemin yürürlüğünü kullanıcılar sağlamaktadır.
DeFi sistemlerinin avantajları ise şunlardır;
- Merkeziyetsiz borsaların oluşmasında çok büyük katkı sağlamıştır.
- Kullanılabilir yeni finans araçlarının DeFi sistemi ile kolayca erişimi sağlanmıştır.
- Yeni kripto para projelerinin piyasaya daha kolay girebilmesine imkân sağlamıştır.
- Yine benzer şekilde yeni kripto para projelerinin daha kolay fon bulabilmesini sağlamıştır.
- Bankacılık sistemine belirli bir kesimin değil, tüm dünyanın erişimini sağlamıştır.
- Kullanıcılar arasında herhangi bir aracı kurum olmaksınız kredi alma ve kredi verme imkanları sağlamıştır.
DeFi Kullanım Alanları
DeFi projelerinin iddialarına göre bu ekosistem, günümüz finans sistemlerine kıyasla daha iyi ve daha etkili olacaktır. Bu sebepledir ki günümüz finans sistemlerine göre daha avantajlı bulunduğu kullanım alanları bulunmaktadır. Bu alanlar ise şu şekilde sıralanabilir;
- Kurulan platform sayesinde kullanıcılar herhangi bir aracı kurum bulunmaksızın kendi aralarında kredi alma ve kredi verme işlemlerini gerçekleştirebiliyor.
- Çok hızlı şekilde, dünyanın her yerine oldukça düşük transfer ücretleri ile para gönderimi yapılabiliyor.
- Yeni kripto para projelerinin daha kolay şekilde yaratılabilmesine imkân sağlamaktadır. Bu şekilde sürekli olarak yeni nesin teknolojik kripto para birimleri üretilebilir ve sistem geliştirilebilir hale gelmektedir.
DeFi Sisteminin Dezavantajları Nelerdir?
DeFi sisteminin temel amacı her ne kadar günümüz finansal sistemini değiştirmek olsa da henüz yolun başında olması sebebi ile sistemin bazı alanlarında açıklar bulunabilmektedir. Ayrıca, DeFi ekosistemi her ne kadar tüm dünya için finansal sistem hedefi olarak tasarlanmış olsa da henüz çok az insan tarafından kullanılmaktadır. DeFi sisteminin bir diğer büyük dezavantajı ise bu kadar fazla işlemin veri olarak saklanması gerektiği ve bu verileri saklamak için henüz yeterli teknolojik altyapının bulunmamasıdır.
