Swap, para akışı konusunda kullanılan bir kelimedir. Birçok kişi ne anlama geldiğini bilmedikleri için internet üzeri çok fazla araştırılmaktadır. Swap nedir, swap nasıl yapılabilir, ne amaçla kullanılır ya da hangi sektöre ait bir terimdir gibi sorularınızın cevaplarını bu yazımızda bulabilirsiniz. Türk Dil Kurumuna uyumlu olarak swap kelimesinin ne anlama geldiğinden başlayacağız. Ayrıca swap konusuna dair merak edilen birçok sorunun cevabını detaylı olarak sizlerle paylaşacağız.
Günümüzde swap kelimesi artık birçok insan tarafından kullanılmaktadır. Temel olarak swap işlemleri nasıl yapılır ve swap kelimesinin ne anlama geldiği hakkında sizler için hazırladığımız bu içeriğimizde, swap terimi ve ne işe yaradığı konusunu en doğru şekilde kavrayabileceksiniz. Swap işlemleri ile ilgili bütün bilinmesi gereken bilgileri sizler için hazırladık.
Forex’te Swap Nedir?
Swap, günümüzde şu sıralar oldukça popüler olan ve hakkında çokça araştırma yapılan bir terimdir. Bir hayli fazla kişi tarafından, internet üzeri derinlemesine araştırılmaktadır. Swap, finans aleminde sık kullanılan ve 2 tarafın finansal araç ve gereçlerini değiştirdiği bir sözleşmedir. Bu yüzden swap işlemleri bu sözleşmeden doğmaktadır. Swap kelimesi Türk Dil Kurumuna göre takas etmek veya değiştirmek anlamına gelmektedir. Finansal açıdan da swap kelimesi takas etmek ve değiştirmek anlamında kullanılmaktadır. Daha açıklayıcı bir tabir ile, 2 tarafın finansal araç ve gereçlerini değiştirdikleri bir sözleşme olarak bilinmektedir.
Ayrıca para akışını değiştirebilmek maksadıyla yapılan tüm finansal işlemlere de swap denilebilmektedir. Çünkü finansal araçlarını değiştirmek isteyen tarafların değişken ya da sabit faiz oranlı ödemeleri söz konusu olduğu içindir. Bu ödemeler, belli zaman aralığında swap döviz işlemleri tarafınca değiştirilir ve 2 tarafın onayı ile taraflar arasında sözleşme yapılarak işlemler gerçekleştirilir. Swaplar emtia fiyatlarına, döviz kurlarına, hisse senedi endekslerine ve faiz oranlarının durumuna göre işlemleri farklılık gösterebilmektedir. Swap, çoğu vadeli işlem sözleşmelerinden ya da opsiyonlardan farklı olarak, borsa dünyasında işlem uygulanan bir enstrüman değildir. Aksine swap, tezgâh üstü diye tabir edilen piyasalarda işleme koyulan bir sözleşmedir. Faiz swap’ı ya da döviz swap’ı işlemleri, finans dünyasında en çok kullanılan swap türleri olarak bilinmektedir.
Nedir Bu Swap İşlemi?
Finans dünyasındaki swap işlemleri, birbirinden farklı faiz türlerine sahip olan borçların kendi aralarında takas edilmesi olarak tanımlanabilir. Swap çoğu zaman döviz kurlarına, faiz oranlarına ya da hisse senedi endekslerine göre işlem görmektedir. Swap yöntemi ile yapılan işlemler, çok kısa sürede finans dünyasında en fazla kullanılan işlemlerden biri olmuştur. Swap oranları, herhangi birinin kısa vadeli piyasalar karşısında istediği sabit-değişmeyen oranlardır. Piyasada swap oranları, birbirlerinden farklı swap türlerine yapılmaktadır. Başka bir para biriminde olan kişiler için para takası, bir nevi faiz ödemelerinin değiştirilmesi anlamına gelmektedir.
İşlemlerin yapılacağı paritede, birbirinden farklı olan 2 para biriminin faiz oranları arasında hesaplanan fark, swap oranını göstermektedir. Herhangi bir swap oranı işlemindeki değiştirilmenin sabit oranlı bölümünün para akışı, işlem uygulandığında ancak belirlenebilir. Değişken oranlı bölümünün para akışı ise, sıfırlama yapılan zamanlarında periyodik olarak belirlenmektedir. Forex piyasalarında uygulanan bütün işlemler genelde 2 gün valörlü yapıldığı için burada değişik bir sistem söz konusudur. Bahsettiğimiz bu sistemde genelde hafta içi Çarşamba günü bahsedilen ilgili swaplar x3 olarak belirtilmektedir. Böylelikle cumartesi pazara denk gelebilecek işlemlerin swapı hafta içi günleri aktarılıp uygulanmaktadır.
Para Swapları Ne Anlama Gelmektedir?
İlk para swapı 1982 senesinde IBM ve Dünya Bankası aralarında yapılmış ve sabit faizli İsveç Frankı ve Alman Markı borçlarının Dünya Bankası’ndan alınan Amerikan Doları borcu ile swap edilmesiyle gerçekleşmiştir. Herhangi bir para swapı iki tarafın aralarında belirlenen miktarda bir paranın farklı bir para ile takas edilmesi ve belli bir zaman içerisinde takası gerçekleşen anaparaların geri verilmesini gerçekleştiren bir karşılıklı anlaşma olarak belirtilebilir.
Forex Piyasasında Swap Nedir?
Yatırımcı kişilerin gün sonundaki açık pozisyonlarına yapılan faiz farkı oranını ifade etmektedir. Tam olarak taşıma maliyeti olarak nitelendirilmektedir. Faizlerin birbirinden farkı, pozisyona girilen nakit birimlerini kullanan birçok dünya ülkesinin senelik politika faiz miktarlarının farkının alınmasıyla ve günlük olarak hesaplanmasıyla belirlenir.
Forex dünyasında, bir döviz birimini diğer bir döviz birimiyle değiştirmek mantığıyla işlemler uygulanmaktadır. Hiçbir para birimi hiçbir zaman tek başına herhangi bir değer ifade etmez.
Yatırımcı kişi, bir döviz çiftinde işlem yapmak istediğinde swap hesaplaması yönünden mantık alınan naktin borç verilen nakit satışı gerçekleştirilen nakdin ise borç alınan nakit olmasıdır. Şayet satın alınan nakit biriminin bağlı bulunduğu ülkenin faiz oranları düşük, buna göre göre satışı gerçekleşen nakit biriminin bağlı bulunduğu ülkenin faiz oranı yüksek ise yatırımcı kişi yüksek faizli nakit birimini piyasaya verip düşük faizli nakit birimlerini kendine saklıyor olacağından kişinin hesabına swap ismi altında bir maliyet yansıtılacaktır.
Örnek vermek gerekirse TRY/USD paritesinde işlem gerçekleştiren bir yatırımcı şayet bu paritede alış yaptıysa, tabiri caizse uzun pozisyon açtıysa, yüksek faizli TL nakit biriminin satışını gerçekleştirip daha düşük faizli olan USD nakit birimini almış olur.
Böyle bir durumda, biraz üstte belirtildiği gibi Türk Lirası’nın faizi biraz daha yüksek olduğundan yatırımcı kişinin hesabına swap maliyeti eksi olarak yansımaktadır. Birbiriyle aynı paritede satış uygulaması, tabiri caizse kısa pozisyon açan bir yatırımcı ise daha düşük faizli nakit biriminden vazgeçip daha yüksek orana sahip faizli nakit birimini elinde bulundurduğu için swap geliri kazanacaktır. Bu durumda swap kişinin hesabına gelir olarak aktarılacaktır.
Swap bedelleri günlük olarak uygulanır. Daha doğrusu gecelik olarak işlenir. Gün içerisinde kapatılması gerçekleşen pozisyonlara swap asla uygulanmaz. Swap işlemi gerçekleştirilen pariteye, pozisyonun büyüklüğüne ve yönünde göre değişiklik gösterir. Swap oranlarının hesabı yapılırken karşıt döviz cinsinden değeri ne ise ortaya çıkarılır. Çıkan sonuç ise dolarak dönüştürülerek kişinin hesabına yansıtılır.
Swap İşlemleri Neden Yaygın Olarak Kullanılmaktadır?
Finans ile uğraşan insanların hangi sebeple swap işlemlerini tercih ettiklerini bu yazımız ile belirtelim. Aslında bu seçimin altında yatan birçok neden vardır. İnsanların swap işlemlerini neden tercih ettikleri konusundaki temel faktörleri sıralayalım;
- Finans dünyasında finans tercihi olarak, alternatif ya da mevcut nakit akışlarına geçişte yatırımsal maddi yarar yükselmiş ise swap bu durumda kullanılabilmektedir.
- Herhangi bir yatırımcının geri ödeme durumlarında veya hedefleri konusunda yaşanılan tüm değişiklikler swap uygulamalarının tercih edilmesinde büyük rol oynar.
- Swap, yapılması gereken karşılıklı sözleşmelerin oluşturulmasında ve tasarlanmasında taraflara çok güzel esneklikler sunmaktadır. Bahsettiğimiz bu esnekliklerin her birisi belirli bir amaca hizmet eden birçok takas varyasyonunu ortaya çıkarmaktadır.
- Piyasadaki değişken faizli kredilerin geri ödemeleri konusunda riskten kaçınma ya da var olabilecek olası riskleri minimuma indirme ihtiyacı, swap işlemlerinin seçilme konusunda büyük etkisi vardır.
- Günümüzde teknolojinin en üst seviyelerinde yer alan swaplar, kullanılabilir yönüyle birçok insan tarafından sık tercih edilmektedir. Swap kullanımı tercih eden kişilerin sayısı her geçen gün içinde daha sık artış göstermektedir.
