Cari denge, herhangi bir ülkenin mal ve hizmet ihracatı ve aynı kalemlere yönelik olarak ithalatı arasında oluşan fark olarak tanımlanmaktadır. Ayrıca, cari işlemler dengesi olarak da bilinmektedir. Bu kavram, ithalat ve ihracat dengesinin yanı sıra cari transfer dengesinin ve yatırım gelirlerinin toplamına denk gelmektedir.
Cari İşlemler Dengesi Nedir?
Bu kavram, ülkenin ekonomik durumu ve gelişmişliği ile ilgili önemli bilgileri yansıtan bir terimdir. Cari işlemler dengesi, dış ticaret dengesi, yatırım gelirleri dengesi, transfer gelirleri dengesi ve hizmetler dengesi toplamı ile elde edilmektedir. Bu kavramları tek tek kısaca anlatmak gerekirse şu şekilde tanımlayabiliriz;
Dış Ticaret Dengesi
Herhangi bir ülkenin gerçekleştirmiş olduğu ithalat ile ihracat arasındaki farkı ifade etmektedir. Bu mal ve hizmet faaliyetleri için geçerli olan bir şeydir. Cari açığın oluşmasına sebep olan en önemli etkenlerden birisi olsa da tek başına dış ticaret dengesini sebep olarak belirtmek pek doğru bir şey değildir.
Yatırım Gelirleri Dengesi
Adından da anlaşılacağı üzere ülke vatandaşlarının yurt dışından elde etmiş olduğu yatırım gelirleri ile yurt dışındaki yatırımcılara ödenen temettü ve benzeri ücretler arasında oluşan farkı ifade etmektedir.
Hizmetler Dengesi
Herhangi bir ülkenin yurt dışına sağlamış olduğu hizmetleri ile yurt dışından faydalanmış olduğu hizmetler arasındaki farkı ifade etmektedir.
Transfer Gelirleri Dengesi
Yurt dışına karşılıksız olarak gönderilen para miktarının yurt dışından karşılıksız olarak gelen para miktarına karşı oluşan farkını ifade etmektedir.
Cari Açık Nedir?
Bu terim kısaca cari işlemler dengesinin negatif olmasını ifade etmektedir. Yani, bir ülkenin geliri eğer ki giderinden az ise cari açık oluşmaktadır. Cari açığın oluşmasında en büyük katkı sahibi olan etken ise dış ticaret açığı olarak bilinmektedir. Eğer ki bir ülkenin ithalatı ihracatına kıyasla daha fazla ise dış ticaret açığı oluşmaktadır. Bu durum da cari açığın oluşmasına sebep olan en temel faktörlerden birisidir.
Dış ticaret açığı her ne kadar cari açığın oluşmasındaki en büyük etken olsa da kesinlikle tek başına cari açığa sebep olacak bir faktör değildir. Diğer faktörlerinde negatif olması durumunda cari açık gerçekleşmektedir.
Eğer ki bir ülkenin cari açığı hesaplandığı zaman 0’dan küçük bir sonuç elde edilir ise o ülkenin cari açığı olduğu anlamı elde edilmektedir.
Cari Açık Vermesi Ne İfade Etmektedir?
Cari açık, ülke ekonomisi için uzun vadeli olarak hasar verebilmektedir. Daha basit bir tanımlama ile cari açığı bulunan ülkelerin üretim gücü düşüktür ve bu durum sürekli dışa bağımlılığa sebep olmaktadır. Bu, ülke ekonomisine ciddi bir darbe yapabilecek bir sorundur. Bu sebepledir ki ülkeler oluşan cari açığı kapatmak için özel para politikaları üretmektedir. Tabii ki tek başına para politikası bir çözüm değildir ve bu sebeple ülkeler global piyasalarda rekabet edebilecek düzeye ulaşmak için farklı yöntemler kullanmaktadır.
Cari açığı bulunan tüm ülkelerin tek ortak hedefi bu açığı kapatmak ve ekonominin en az hasar ile kurtulmasına yardımcı olmaktır.
