Ülke ekonomisi hakkında gerekli bilgilerin elde edinmesini sağlayan gayri safi yurt içi hasıla göstergesi, finansal piyasalarda da yatırımcılar tarafından yakından takip edilmektedir. Yatırımcıların bu göstergeyi yakından takip etmesinin sebebi ise göstergenin ülke ekonomisi ile çok ciddi bir bağlantısı olması sebebiyledir. Piyasa ve güncel trendin yönü hakkındaki gidişatın öngörülmesine katkı sağlar. Yıllık olarak hesaplanan bu gösterge ile ülke ekonomisi hakkında birçok veri elde edilebilir.
Gayri safi yurt içi hasıla, ülke ekonomisinin performansını ölçmek için kullanılmaktadır. Ekonominin güncel durumu hakkında bilgi verir. Ulusal sınırlar içerisinde üretimi gerçekleştirilen tüm nihai mal ve hizmetlerin parasal karşılık değerini yansıtmaktadır. Gelir, toplam üretim ve harcamaların değerini temsil eden GSYIH kişi başına düşen milli gelirin hesaplanmasını sağlamaktadır. GSYIH verileri sadece ülke ekonomisini yansımaz, bunun aksine yatırımcıların ne gibi kararlar alması ve nasıl hareket etmesi gerektiğine de yardımcı olarak yön verir. GSYIH verileri, o ülkenin para birimi ve diğer finansal ürünleri için oldukça önemli etki gücüne de sahiptir.
Gayri Safi Yurt İçi Hasıla Nedir?
Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYIH), belirli bir dönem içerisinde ülkenin ulusal sınırları içerisinde üretilen mal ve hizmetlerin parasal karşılığını temsil eden göstergedir. GSYIH verileri sadece yurt içerisinde üretilen üretimi kapsamamaktadır. Yabancı ülkelerde üretimi gerçekleşen mal ve hizmetler GSYIH hesaplarına dahil edilmektedir.
GSYIH verileri, makroekonomik veriler arasında sınıflandırılmaktadır. Ayrıca, GSYIH için çeşitli şekilde açıklama ve örnekleme yapmak da mümkündür. En basit tanımlama ile GSYIH, ülke içerisinde yaşayan veya ülke dışında yaşamasına rağmen üretici konumunda bulunan kişilerin mal veya hizmetlerinin parasal karşılığını ele alan göstergedir.
Gayri Safi Yurt İçi Hasıla Nasıl Hesaplanır?
GSYIH hesaplaması, mükerrer sayımdan uzak durularak gerçekleştirilir. Hesaplama yapılırken sadece cari dönem içerisindeki üretim hesaba katılmaktadır. Daha önceki dönemler içerisinde üretimi gerçekleştirilen ürün ve hizmetler bu hesaba eklenmez. Üretim süreci içerisinde elde edilen katma değerler toplanarak hesaplanır. Buna ek olarak ise kullanıma sunulan ve tamamlanmış nihai mal ve hizmetlerin parasal karşılığı da hesaplanır.
Hesaplama gerçekleşen dönem içerisinde yapılan devlet harcamaları, tüketim miktarı ve yatırımların tamamı toplanarak elde edilen GSYIH miktarı toplam ihracat miktarından ithalat miktarı çıkartıldığı zaman net olarak bulunmaktadır. Bu hesaplama sonucunda elde edilen veriye göre ülke ekonomisinin büyüdüğü veya daraldığı sonucu elde edilir. GSYIH formülü ise şu şekildedir;
GSYIH = Yatırım + Tüketim + Devlet Harcamaları + (İthalat – İhracat)
Gayri Safi Yurt İçi Hasıla Nasıl Hesaplanır?
GSYIH verilerinin beklentilerin üzerinde çıkması durumunda ekonomide büyüme yaşandığı sonucu elde edilmektedir. Böyle bir durumun gerçekleşmesi durumunda ülkenin para birimi değer kazanır. Tabii ki diğer veriler de para değerine etki edeceğinden dolayı sadece GSYIH verileri ciddi bir değer kazancı olmasına katkı sağlamamaktadır. Bu sebeple tek gösterge yardımı ile bu gibi tahminler yapmak ve buna göre yatırım yapmak mantıklı değildir.
Tüm diğer faktörler sabit olacak şekilde, GSYIH verilerinin beklentilerin üzerinde olması veya beklentileri karşılaması durumunda o ülkenin yerel para birimi değer kazanır fakat tam tersi durumda ise verilerin beklentileri karşılamamasının sonucu olarak ülkenin yerel para birimi değer kaybeder.
Alt başlık ile bağlantısı olmasa da GSYIH verisi ve benzer önemli verilerin açıklanacağı günlerde piyasalarda ciddi hareketlenme görülmektedir.
Gayri Safi Yurt İçi Hasıla Piyasaları Nasıl Etkiler?
GSYIH verisi, piyasaları önemli derecede etkiler ve yatırımcılar için de oldukça önemlidir. Bu veri ile birçok bilgi sahibi olmak mümkündür ve işlemlerin hangi yönde yapılması gerektiği hakkında bilgi vermektedir. Olası fiyat hareketleri bu veriye bağlı olarak gerçekleşir ve yatırımcının yeni trend yönünü tespit etmesine yardımcı olur.
Bu veri olumlu olarak açıklandığı zaman yatırımcı için bu bir avantajdır fakat diğer makroekonomik verilerin de olumlu yönde gelmesi oldukça önemlidir. Eğer ki verilerin bir kısmı olumlu bir kısmı olumsuz olarak gerçekleşir ise piyasalarda çok ciddi fiyat dalgalanmaları gerçekleşir.
Özetle, GSYIH verileri yıllık olarak hesaplanıyor olsa da 3 ay gibi zaman periyotları içerisinde de hesaplanabilir. Bu veri, ülke ekonomisi hakkında genel bir fikir sahibi olmanıza yardımcı olurken ayrıca ülke ekonomisinin güncel durumu hakkında da bilgi sahibi olmanıza katkı sağlamaktadır. Diğer şartlar sabit olacak şekilde ülkenin yerel para birimi değerine de etki gücü bulunan GSYIH önemli bir makroekonomik veri olma özelliğine sahiptir. Özellikle birçok yatırımcı tarafından takip ediliyor olması sebebi ile finansal ürünlerin fiyatlarına da etkisi olduğu bilinmektedir. GSYIH verilerinde herhangi bir ters ilişki de bulunmamaktadır. Gösterge olumlu sonuç verdiği zaman etkileri de olumlu, olumsuz sonuç verdiği zaman ise etkileri de olumsuz olmaktadır.
