Broker, alım-satım işlemlerini gerçekleştiren ve bu işlemleri kendi adına yapıyormuş gibi bir başka kişi veya kuruluşlara yapan bireyler veya kurumlardır. Bu kişiler bu işlem karşılığında komisyon almakta ve bu şekilde kendi kazançlarını elde etmektedirler. Brokerlar, alıcı ve satıcıların daha kolay bir araya gelmesini kolaylaştırır ve işlemlerin güvenilir bir aracı kullanılarak daha hızlı gerçekleşmesini sağlar.
Brokerlar, halk dilinde ve günümüzde komisyoncu olarak da bilinmektedir ve bu tanımım doğruluk payı bulunmakta ve bulunmamaktadır. Brokerların komisyoncu olarak bilinmelerinin sebebi ise kazançlarını yatırımcıların yapmış olduğu işlemleri piyasaya ilettikleri zaman alım-satım arasında bulunan spread farkı ile sağlıyor olmalarından kaynaklıdır. Ayrıca, birçok broker firmasının spread farkı haricinde yapılan işlemlere ek olarak komisyon talep ettikleri de bilinmektedir. Kısaca broker, yatırımcıların borsa içerisindeki işlem emirlerini borsaya ileten ve gerçekleştiren kişi veya kurumlara denilmektedir.
Broker kullanmadan borsa üyeliği oluşturmak ve işlem yapmak mümkün değildir bu sebeple hiçbir yatırımcı broker masrafından tam anlamı ile kaçamaz. Borsada işlem yapabilmek için tüm yatırımcılar broker hizmeti kullanarak hesap oluşturmalıdır. Bu sebepledir ki broker hizmeti sağlayan kişiler ve kurumlar borsa piyasaları için oldukça büyük önem arz etmektedir.
Broker Ne İş Yapar?
Finansal piyasalarda brokerlar oldukça büyük önem arz etmektedir çünkü brokerlar yatırımcıların işlemlerini kaydetmek ve bazı zamanlarda da yatırımcılara tavsiye verme, yönlendirme gibi danışmanlık hizmetleri sağlamaktadır.
Ülkemizde ise bilinen en önemli broker hizmeti ise Borsa İstanbul (BIST)’dur. Herkes broker olamaz ve broker olabilmek için belirlenen bazı şartların sağlanması gerekmektedir. Bu şartların en önemlisi ve en başta geleni ise ekonomi eğitimi almış olmaktır. Broker olabilmek için mutlaka ekonomi üzerine eğitim almış olmalı, Borsa İstanbul (BIST) tarafından verilen özel eğitimleri başarı ile bitirmeli ve bu eğitim sürecinin sonunda verilecek olan sertifikayı başarı ile almış olmak gerekmektedir. Broker olabilmek bu kadar zor bir süreç ile gerçekleşmektedir çünkü borsada yatırımcının yapmış olduğu işlemler broker tarafından piyasaya iletilmektedir ve bu yetenek herkeste bulunmamaktadır. Bu sebeple yatırımcıların da broker seçimi yaparken çok dikkatli olması ve broker olacak seçeceği kişiyi veya kurumu dikkatli olarak karar vermelidir.
Broker Seçerken Dikkat Edilmesi Gereken Faktörler
- Tercih edeceğiniz broker tarafından sağlanan müşteri memnuniyetine ve broker tarafından sunulan ürün çeşitliliğine dikkat etmelisiniz.
- Tercih edeceğiniz brokerın hem sorumluluk sahibi olması hem de alanında uzman olması oldukça önemlidir.
- Tercih edeceğiniz broker muhakkak Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından denetim altında olmalıdır.
- Borsada karşılaşacağınız tek maliyet spread (alım-satım farkı) oranıdır. Bundan dolayı tercih edeceğiniz brokerın çok spread oranının yüksek olmaması gerekmektedir. Bu şekilde yapacağınız işlemlerden daha fazla tasarruf edebilirsiniz.
Brokerın Sorumlulukları Nelerdir?
- Satıcı ve alıcı arasındaki işlemleri sorunsuz yürütmek
- Müşterilerin yatırım portföylerini yönetmek
- Müşteri mahremiyetini ifşa etmemek ve bu mahremiyete sadık kalmak
- Müşterinin adına alım-satım işlemlerini gerçekleştirmek
- Piyasa seyrine uygun olarak müşteriyi bilgilendirmek
- Müşteriye danışmanlık hizmeti sağlamak
- Finansal piyasaların mevcut performansını analiz etmek
Broker Olmak İçin Alınması Gereken Eğitimler
Broker olabilmek için öncelikli olarak üniversitede herhangi bir ekonomi bölümünün diplomasına sahip olmak gerekmektedir. Üniversite lisans derecesi elde edildikten sonra ise Borsa İstanbul (BIST) tarafından verilmekte olan eğitimlere katılmak ve bu eğitimlerin sonunda başarı göstererek sertifika almak gerekmektedir. Sertifika alan bir birey artık broker olmaya hazır demektir.
İşverenler Tarafından Brokerlarda Aranan Nitelikler
Oldukça rekabetçi olan bu sektörde müşteri ilişkilerinin sağlam olması, hızlı düşünebilmek ve analiz yapabilmek oldukça önemlidir. Tüm bunların yanı sıra şu nitelikler de işverenler tarafından aranmakta ve her nitelik iş başvurusu yapan birey için büyük bir avantaj sayılmaktadır.
- Mantıksal düşünebilmek
- Araştırma ve rapor becerisine sahip olmak
- Analiz yapabilme yeteneği
- Odaklanarak ve detaylı çalışmak
- Yoğun stres altında olunan zamanlarda dahi doğru etkili kararlar verebilmek
Broker Maaşları
Broker maaşları ise ülkeden ülkeye ciddi şekilde farklılık göstermektedir. Birçok Avrupa ülkesinde ortalama olarak 3.500 Euro, İngiltere’de 3.500 GBP, Amerika Birleşik Devletleri’nde 6.000 USD ve Türkiye’de de 7.500 TL olarak bilinmektedir. Bu maaş skalasının yine işveren kuruma veya şirketlere göre değişiklik gösterdiğini de unutmamak gerekiyor.
