Birçok blok zinciri dağıtılmış bir dijital kayıt defteri olarak çalışmakta olan merkeziyetsiz veri tabanları olarak tasarlanmıştır. Bu zincirler verileri kriptografik kanıtlar ile birlikte birbirine kronolojik bir sıralama ile kaydetmektedir ve yine bu veriler bloklar halinde depolanmaktadır. Bu teknolojinin yaratılması ile güvene dayalı olmayan ortamlarda artırılmış bir güvenlik sunulmaktadır ve bu durum çeşitli alanlar için büyük bir avantajdır. Tüm bu avantajlara rağmen merkeziyetsiz yapının bazı dezavantajları da bulunmaktadır.
Blok Zinciri Avantajları
Değişmezlik
Onay gerçekleşen blokların geri dönüşümü neredeyse imkânsız bir şeydir. Yani, veri bir kere blok zincirine kaydedildiği zaman bunu değiştirmek veya bloktan kaldırmak oldukça zordur. Bu özellik blok zincirini denetim izni gerektiren veya finansal kayıtları saklamak için özel hale getirmektedir. Blok zinciri üzerinde yapılan her değişiklik takip edilebilir ve halka açık kayıt defterine kalıcı olarak kaydedilir.
Bir işletme personellerinin sahtekarlık yapmasına karşı önlem almak amaçlı blok zinciri teknolojisini kullanabilir. Bu durumda, blok zinciri şirket içerisinde gerçekleşen tüm finansal işlemlerin değişmez ve güvenli şekilde saklanmasına yardımcı olacaktır. Bu sebeple de personeller şüpheli işlemler gerçekleştirmekten sakınacaktır.
Güvene Dayalı Olmayan Sistem
Birçok geleneksel ödeme sistemlerinde ticari işlemler sadece ticaret gerçekleştiren iki kişi veya kuruma bağlı değil ödeme sağlayan aracıya da dayanmaktadır. Blok zinciri teknolojilerinin kullanıldığı alanlarda bu gibi şeylere gerek yoktur çünkü dağıtılmış node ağ işlemleri madencilik adı verilen bir süreç ile gerçekleşmektedir. Bu sebepledir ki blok zinciri teknolojileri genellikle ‘’güvene dayalı olmayan sistem’’ olarak adlandırılmaktadır.
Dağıtılmış Olması
Blok zinciri verileri dağıtılmış node ağında yer alan binlerce cihazda tutulduğu için sistem veri ve teknik arızalara karşı ciddi şekilde dayanıklılık göstermektedir. Ayrıca, bu avantajı sayesinde kötü niyetli saldırılara karşı da oldukça güvenli bir teknolojidir. Bu şekilde tek bir arıza durumunda veya herhangi bir node’un çevrimdışı olması durumunda ağ güvenliği herhangi bir sorun ile karşı karşıya kalmaz veya çalışması bu durumdan etkilenmez. Bu durumun aksine çoğu veritabanı bir ya da birkaç sunucuya dayanmaktadır ve kötü niyetli saldırı veya teknik arızalara karşı dayanıksız hale gelmektedir.
Blok Zinciri Dezavantajları
Özel Anahtarlar
Blok zinciri açık anahtar kriptografisi kullanarak tüm kullanıcıların kendi kripto para birimlerini yaratmalarına olanak sağlar. Her blok zinciri hesabına ait iki adet anahtar bulunmaktadır.Bu anahtarların birisi açık anahtar ve diğeri ise özel anahtardır. İsimlerinden de anlaşılacağı gibi açık anahtar başkaları ile paylaşılabilir fakat özel anahtar kimse ile paylaşılamaz. Kullanıcıların kendi varlıklarına erişim sağlayabilmesi için özel anahtara ihtiyacı bulunmaktadır. Eğer ki kullanıcı kendi özel anahtarını kaybederse o anahtarın bağlı olduğu cüzdanda bulunan tüm parasını kaybeder ve bunun düzeltilebilmesi için hiçbir çözüm yöntemi bulunmamaktadır.
%51 Saldırıları
Bitcoin blok zincirini koruyan Proof of Work algoritması yıllar içerisinde kendisini kanıtlamıştır. Fakat durum her ne kadar böyle olsa da blok zinciri ağlarına yapılması muhtemel bazı saldırılar bulunmaktadır ve %51 saldırıları bunların arasında bilinen en popüler saldırı yöntemidir. Bu saldırı ile işlemler kayıt dışı bırakılabilir veya işlem sıralamaları değiştirilebilir. Bu saldırı, ağ hashleme gücünün %50’sinin tek bir birimin eline geçmesi ile gerçekleşir.
Teorik olarak her ne kadar mümkün bir şey olsa da Bitcoin blok zincirine tarih boyunca herhangi bir %51 saldırısı gerçekleşmemiştir. Ağ büyümeye devam ettiği sürece mevcut güvenlik de artar ve bu %51 saldırısı şansının daha da düşük olmasına katkı sağlar. Ayrıca, madenciler dürüst çalıştığı sürece daha fazla ödül kazanacağı için de böyle bir saldırı girişiminde bulunmaz. %51 saldırısı ile önceki verilerin değişmesi de o kadar zordur ki neredeyse imkânsız olduğunu söylemek mümkündür. Ayrıca, Bitcoin blok zinciri o kadar dirençlidir ki herhangi bir saldırı olması durumunda kendisini hızlı bir şekilde adapte edebilmektedir.
Veriyi Değiştirmek
Blok zinciri teknolojilerinin bir diğer olumsuz tarafı ise verilerin bir kere zincire eklenmesi durumunda değiştirilmesinin oldukça zor olmasıdır. Bu her ne kadar büyük bir avantaj gibi görünüyor olsa da bazı durumlarda çok ciddi bir dezavantaj olduğunu anlamak hiç zor bir şey değildir. Blok zinciri verisini veya kodlarını değiştirmek oldukça zor bir şeydir ve genellikle bir zincirin terk edilmesi ile yenisi başlatılır. Bu da hard fork olarak tanımlanmaktadır.
Depolama
Blok zinciri kayıt defterleri zaman içerisinde çok büyük bir veri haline gelebilmektedir. Bitcoin blok zinciri günümüzde 200 GB üzerinde depolama alanına ihtiyaç duymaktadır. Blok zinciri boyutlarındaki mevcut büyüme sabit belleklerdeki büyümenin çok üzerindedir ve kayıt defterleri bireylerin indirip saklaması için fazla büyük hale geldiği zaman ağ node kaybetme riski ile karşı karşıya kalabilir.
Verimsizlik
Blok zincirleri, özellikle de Proof of Work kullananlar oldukça verimsizdirler. Madenciliğin oldukça rekabetli bir ortam olduğundan dolayı her 10 dakikalık süreç içerisinde bir kazanan belirlenmektedir ve bu da diğer madencilerin çalışmalarının boşa gidebileceği anlamını ifade etmektedir. Madenciler bu kazanç fırsatında yer alan şansını arttırmak için son zamanlarda hesaplama güçlerini arttırmıştır ve bu da Bitcoin ağı tarafından kullanılan kaynak miktarının çok ciddi oranda artmasına sebep olmuştur. Güncel olarak Bitcoin ağı tarafından tüketilen enerji İrlanda, Danimarka ve Nijerya gibi birçok ülkenin tüketimine kıyasla daha fazladır.
Her ne kadar bazı ciddi dezavantajları bulunuyor olsa da blok zinciri teknolojisi kendisine özel bazı avantajlar da sunmaktadır ve bu avantajlar her daim kalıcı olacaktır. Her ne kadar günümüzde pek yaygın olarak kabul edilmese de birçok farklı sektörden iş kolu blok zinciri hakkında fikir sahibi olmaya başlamıştır. Muhtemel olarak önümüzdeki birkaç yıl içerisinde şirketler ve devletler bu zincir teknolojisinin avantajlarından daha fazla faydalanmak isteyecektir.
Yorumlar (1)