KOBİ, ‘’Küçük Orta Büyüklükteki İşletmeler’’ kelimelerinin baş harfleri ile kısaltılan kavramdır. 24 Haziran 2018 yılında yayımlanan ve yürürlüğe giren bu yönetmenlik günümüz şartlarına uygun olacak şekilde düzenlenmiştir. Örneğin, bakkal veya kırtasiye bu tanım içerisine dahil edilebilmektedir. Ayrıca, elemanı bulunan orta düzey işletmeler de bu grubun içerisine dahil edilmektedir. Herhangi bir işletmenin KOBİ olarak sayılabilmesi ve bu gruba dahil edilebilmesi için bazı şartların sağlanması gerekmektedir.
Herhangi bir işletmenin KOBİ olarak tanımlanabilmesi için 250’den az eleman çalıştırıyor olması ve yıllık olarak 40 milyon TL’nin üzerinde mali bilançoya sahip olmaması gerekmektedir. Bu işletmeler, mikro, küçük ve orta ölçekli işletmeler olarak sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflandırma, çalışan personel sayısı ve yıllık bilanço sınırları ile gerçekleştirilmektedir.
Kimler KOBİ Sayılmaktadır?
Mikro, küçük ve orta ölçeğe sahip işletmeler bu tanım içerisinde yer alır.
Orta Ölçekli İşletmeler
Yıllık bilanço veya satış hasılatı 40 milyon TL’yi aşmamış ve bünyesi içerisinde 250 kişiden daha az personele sahip işletmeler bu kategori içerisinde sınıflandırılmaktadır. Son yayınlanan yönetmenlik ile bilanço tutarı 125 milyon TL olarak güncellenmiştir.
Küçük İşletmeler
Yıllık bilanço veya satış hasılatı 8 milyon TL’yi aşmamış ve bünyesi içerisinde 50 kişiden daha az personele sahip işletmeler bu kategori içerisinde sınıflandırılmaktadır. Son yayınlanan yönetmenlik ile bilanço tutarı 25 milyon TL olarak güncellenmiştir.
Mikro İşletmeler
Yıllık bilanço veya satış hasılatı 1 milyon TL’yi aşmamış ve bünyesi içerisinde 10 kişiden daha az personele sahip işletmeler bu kategori içerisinde sınıflandırılmaktadır. Son yayınlanan yönetmenlik ile bilanço tutarı 3 milyon TL olarak güncellenmiştir.
Bu tanımlamalar KOBİ kriterleri arasında bulunan ana ayrımlar olarak bilinmektedir. Herhangi bir işletmenin KOBİ olarak sınıflandırılabilmesi için bazı farklı kriterler de mevcuttur. Herhangi bir işletmenin KOBİ olarak sınıflandırılabilmesi için kamu kuruluşunun veya kurumun bu hisselerinin en fazla %25’lik tutarına sahip olması şartı da koşulmaktadır.
KOBİ İşletme Türleri Nelerdir?
Bağlı İşletmeler
Başka bir işletmenin hem oy hakkının hem de sermayesinin çoğunluğuna sahip olmak gereklidir. Ayrıca, bir işletmeye ait yönetim, denetim kurulu üyelerinin atanması, üyelerin azledilmesi ve denetim yetkisine sahip olmak şarttır. Herhangi bir işletmenin hissedarı veya ortağı olunması durumunda ise yapılan anlaşmalarda tek başına söz sahibi olunması gerekmektedir. Bu şartların tamamından herhangi birinin yerine getirilmesi bağlı işletmeler statüsünde olma hakkı alınması için yeterlidir.
Ortak İşletme
Kendi başına veya bağlı herhangi bir işletme ile bu işletme üzerinde tek hâkim bulunmaması gerekmektedir. Başka bir işletmeye ait oy hakkı veya sermaye üzerinde %25-50 oranları arasında başkasının söz hakkının bulunmaması gerekmektedir. Ayrıca, kendi sermayesi ve oy hakkı üzerinde de bir başkasının %25-50 oranları arasında bir başkasının söz sahibi olmaması önemlidir. Tanımlardan da anlaşılacağı gibi ortak işletmeleri belirlemekte olan en önemli faktör oy hakkı ve sermayedir.
Bağımsız İşletmeler
Bu işletmelerin herhangi başka bir işletme üzerinde %25’in üzerinde pay sahibi veya ortak olmaması gerekmektedir. Herhangi bir tüzel kişi, kamu kurumu veya kuruluşun işletmenin %25’lik kısmından fazlasına sahip olmaması gerekmektedir. Ayrıca, birkaç adet bağlı işletme müştereken veya tek başına işletmenin %25’lik oranından fazlasına sahip olunmamalıdır. Bir diğer yandan işletme konsolide hesaplar düzenlenmemeli ve bu işletme konsolide hesaplar düzenlemekte olan başka bir firmanın hesapları arasında yer almamalıdır.
Tüm bu kriterlere göre uyumluluk gösteren ve KOBİ olarak sınıflandırılan tüm işletmeler, bankalar tarafından düzenlenmekte olan KOBİ kredileri ve devlet tarafından bu sınıflar için sunulan teşvik ve imkanlardan faydalanabilmektedir.
