Marjin ticareti, üçüncü parti tarafından sağlanmakta olan fonların kullanılması ile yapılan varlık alım-satım yöntemi olarak tanımlanmaktadır. Spot alım-satım işlemlerine kıyasla yatırımcıya daha fazla sermaye kullanarak işlem yapma olanağı sağlar. Marjin ticareti, kaldıraç kullanılarak yapılır ve kaldıraç oranına bağlı olarak yatırımcıların sermayesinin kat ve kat üzerinde işlem yapma şansı verir. En basit anlatım ile marjin ticareti kişinin daha fazla kazanç sağlaması için yardımcı olmaktadır. Daha yüksek miktarlar işlem yapılmasına imkân sağlayan bu ticaret yöntemi özellikle volatilitenin düşük olduğu piyasalarda tercih edilmektedir. Ayrıca, volatilitenin düşük olduğu piyasalarda daha cezbedici bir tercih olma özelliğine de sahiptir. Marjin ticareti, genellikle bütün piyasalarda kullanılmaktadır.
Genel olarak tüm piyasalarda borç alınan fonlar yatırım borsacısı tarafından sağlanmaktadır. Henüz yeni bir finansal piyasa olan kripto para piyasalarında ise bu fonlar kullanıcılar tarafından sağlanmaktadır. Henüz pek fazla yaygınlaşmamış olsa da kripto para borsalarının da kullanıcıları için marjin fonu sağladığı görülmektedir.
Marjin Ticareti Nasıl Çalışır?
Marjin ticareti yapabilmek için bireyin toplam olarak açmış olduğu pozisyon boyutunun belirli bir yüzdelik değerini teminat olarak ortaya koyması gerekmektedir. Bu ilk yatırım marjin olarak bilinmektedir ve kaldıraç kavramı ile yakından ilişkisi bulunmaktadır. Bir diğer tanımlama ile, marjin ticareti hesapları kaldıraçlı işlemler yapabilmek için teminat niteliğinde kullanılır ve kaldıraç oranı da borç alınan fon miktarına göre belirlenir. Örnek vermek gerekirse 1:50 kaldıraçlı 500.000 USD’lik bir ticaret yapabilmek için kişinin 50.000 USD’lik anapara sermayesi kullanması gerekmektedir.
Kaldıraç oranları kullanılan hizmete bağlı olarak değişiklik gösterebilir ve tüm finansal piyasalarda aynı oranlar ile işlem yapılmayabilir. Örnek vermek gerekirse menkul kıymetler borsalarında tipik oran 1:2, vadeli işlem borsalarında ise 1:15 olarak bilinmektedir. Bu oranlar kripto para borsalarında 1:101, Forex piyasalarında ise 1:500’e kadar artmaktadır.
Marjin ticareti hem uzun hem de kısa pozisyonlar açabilmek için kullanılmaktadır. Uzun pozisyon, finansal ürünün fiyatının artacağını temsil ederken kısa pozisyon ise finansal ürünün fiyatının düşeceğini temsil etmektedir. Marjin pozisyonları aktif olarak açık olduğu zaman mevcut sermaye olarak kullanılan fon teminat amaçlı kullanılmaktadır. Marjin ticareti için borç sağlayan aracı firma veya birey bu fonları satış hakkına sahiptir ve bu satış işlemi pozisyonun durumuna göre değişmektedir.
Örneğin, yatırımcı birey kaldıraç kullanarak kısa bir pozisyon açarsa ve fiyat belirgin bir şekilde yükseliş eğilimi gösterirse bu pozisyona marjin çağrısı yapılabilir. Marjin çağırısı, yatırımcının teminat olarak daha fazla yeni yatırım yapması amacı ile yapılır. Eğer ki işlem yapan kişi bu çağrıya karşılık vermez ve yeni yatırım işlemi gerçekleştirmez ise hesabında bulunan fonlar otomatik olarak likidite edilmektedir. Bu durum genellikle marjin hesabında bulunan anapara miktarının pozisyon zararına karşı yetersiz kaldığı durumlarda gerçekleşir.
Avantajları ve Dezavantajları Nedir?
Marjin ticaretinin bilinen en büyük avantajı daha fazla kazanç imkanına yardımcı olmasıdır. Bunun haricinde ise marjin ticareti, düşük sermaye sahibi bireylerin birkaç farklı pozisyonu büyük miktarlarda açmasına da yardımcı olmaktadır. Bu şekilde yatırımcı işlem sepetini çeşitlendirebilir ve tek bir finansal enstrümana bağlı kalmaz. Son olarak, marjin hesabına sahip ve marjin işlemi yapan bireyler yüksek miktarda sermaye kullanmak zorunda değildir ve bu şekilde yüksek miktarda para kullanmak zorunda kalmadan daha büyük pozisyonlar açma fırsatı elde eder.
Marjin ticareti, tıpkı kazanç oranını arttırdığı gibi yapılan yatırımların riskini de ve kayıp oranını da arttırmaktadır. Bu, marjin ticaretinin bilinen en büyük dezavantajıdır. Spot ticaretine kıyasla marjin ticaretinde yatırımcı ana parasının üzerinde para kaybı yaşayabilir. Bu sebeplerden dolayı marjin ticareti oldukça yüksek riskli bir yöntem olarak kabul edilmektedir. Alım-satım işlemlerinde kullanılan kaldıraç oranına bağlı olarak en ufak bir fiyat değişimi ile yatırımcı ciddi zarar edebilir hatta daha kötü durumda likit olabilir. Bu sebepledir ki marjin ticareti yapmak isteyen kişilerin bilgi ve tecrübe sahibi olması oldukça önemlidir. Ayrıca, marjin ticareti yapacak kişiler muhakkak stop emri kullanmalıdır.
Marjin Fonlama
Marjin alım-satım işlemleri yapabilmek için risk iştahı yüksek olmayan yatırımcılar için kaldıraçlı ticaret yöntemlerinden gelir elde edebilmenin başka bir yöntemi daha bulunmaktadır. Bazı aracı kurum ve borsa hizmetleri kullanıcıların kendi sermayelerini borç olarak diğer kullanıcılara aktarmasına aracılık etmektedir ve bu aktarım ile faiz geliri elde etmelerine imkân sağlamaktadır. Bu özellik marjin fonlama olarak adlandırılmaktadır.
Bu süreç genellikle dinamik faiz oranları ve bazı özel koşullar içerir. Eğer ki alım-satım yapan kişi bu koşulları ve faiz oranlarını kabul ederek bu fonlanma aracılığı ile işlem yaparsa işlem sonunda fon sağlayıcı bireye faiz ödemeyi kabul etmiş olur. Çalışma prensibi aracı kurumlar ve borsalar arasında değişiklik gösteriyor olsa da marjin fonlama yöntemi neredeyse sıfır risk içermektedir. Marjin fonlama yöntemi ile faiz geliri elde etmek isteyen kullanıcılar mevcut birikimlerini aracı kurum veya borsa hesabında tutmak zorundadır. Bu sebeple marjin fonlama yöntemi ile gelir elde etmeden önce kullanılacak olan aracı kurum veya borsanın çalışma prensibi hakkında bilgi sahibi olunması gerekmektedir.
Marjin ticareti, başarılı olarak işlem yapan kullanıcıların kazanç miktarlarını arttırmak için oldukça kullanışlı ve avantajlı bir yöntemdir. Eğer ki doğru şekilde kullanılır ise marjin işlemleri ile kâr marjı arttırılır ve işlem sepeti çeşitlendirilebilir.
Marjin ticareti, tıpkı başarılı işlemlerde getiri miktarını arttırdığı gibi başarısız işlemlerde de kayıp ihtimallerini ve oranlarını arttırmaktadır. Bu sebeple yeterli bilgi ve tecrübe sahibi kişiler tarafından kullanılması oldukça önemlidir. Volatilitenin yüksek olduğu finansal piyasalarda dikkatli şekilde marjin ticareti yapılmalı ve yüksek kaldıraç oranı kullanılmamalıdır.
