Franchise Nedir? Nasıl Çalışır?

Franchise, özellikle son yıllar içerisinde Türkiye’de de popülaritesini artırmıştır. Özellikle günümüz piyasa koşullarını göz önünde bulundurmak gerekirse yeni bir iş kurmak isteyen girişimcilerin sıfırdan marka yaratabilmesi ve piyasada tutunabilmesi oldukça zor bir hale gelmiştir. Rekabetin sürekli olarak artmakta olduğu piyasada sıfırdan başlamak ve başarı yolunda emin adımlarla ilerlemek oldukça stresli ve zor bir süreçtir.

Amerika Birleşik Devletleri’nde gerçekleştirilen bazı çalışmalara göre yeni açılmış işletmelerin yaklaşık olarak %90 oranında iflas ettiği ve kapandığı gözlemlenmiştir. Bu sebepledir ki yeni iş kurma düşüncesi olan bireyler Franchise sistemine yönelmeyi tercih etmektedir. En kısa ve sade tanımlama ile Franchising, klasik bayilik sisteminin daha gelişmiş bir modelidir.

Franchising Nedir?

Franchising, yeni bir işletme kurma düşüncesi olan bireylerin piyasada kendilerine daha kolay yer bulabilmesi ve rekabet engelini bir nebze olsa da aşabilmesi adına popülaritesi bulunan markaların ürün ve ismini kullanabilmesine olanak sağlayan kavrama verilen isimdir. İlk olarak Amerika Birleşik Devletleri’nde çıkmış ve günümüzde tüm dünyaya yayılmıştır.

Bu sistem içerisinde ürün modeli, isim modeli ve hem ürün hem de isim modeli olacak şekilde üç farklı uygulama bulunmaktadır. Sadece marka adının kullanıldığı ve ürünlerin ise işletmeci tarafından imal edilmekte olduğu sistemler marka veya isim franchisingi olarak isimlendirilmektedir. Ürün franchisingi olarak bilinen modelde ise işletme sahipleri kendi marka isimlerini kullanmakta fakat ürün kalitesini artırmak ve standart bir hale getirebilmek adına markaların ürünlerini kullanır. Hem ürün hem de marka modeli olarak bilinen franchising yöntemi ise en sık olarak karşılaşılan türdür ve bu türde ise bireyler popülaritesi yüksek markanın adını kullanırken buna ek olarak ise o markanın ürününü doğrudan satış yapar.

Franchise Nasıl Çalışır?

Bu sistemin işlem mantığı oldukça basit bir şekilde tasarlanmıştır. Franchise işletme sahibi olabilmek için ilk olarak bayiliğin alınması talep edilen markaya başvuru gerçekleştirilmelidir. Başvuru sonrasında ise marka tarafından talep edilen teminat ücreti ödemesi yapılmalıdır. Bu ödeme sonrasında ise ana firma ilgili işletme için yer seçimi araştırması gerçekleştirir. Bu araştırma sırasında eğer ki bireyin işletme açmak istediği bölge gerekli şartları sağlamıyor ise ana firma işletme kurmak isteyen bireye farklı bölge tavsiyelerinde bulunur. İşletme konumu yapıldıktan sonra ise ilgili lokasyon kiralanır veya satın alınır. Bu işlem sonrasında ise markanın diğer şubeleri ile aynı olacak şekilde dekorasyon işlemlerine başlanır. Dekorasyon işleminin tamamlanması ile de işletme faaliyete geçmek için hazır durumda olur.

İşletme tarafından satışı gerçekleşecek ürünler genel olarak ana firma tarafından sağlanmaktadır. Bu ürünler sektöre bağlı değişiklik gösteriyor olsa da işletme içerisinde üretilebilir veya bir merkez üretim tesisinde üretildikten sonra bayilere dağıtılabilir.

Franchise veren firmalar ayrıca işletmelerin aylık kâr marjlarının bir kısmını da komisyon olarak almaktadır. Aylık ciro tutarından ana firma komisyonu ve diğer masraflar eksiltildiği zaman ise işletmenin elde ettiği net kâr marjı hesaplanabilir.

Franchising Avantajları Nelerdir?

Franchise işletme türünün avantajlarından bahsetmek gerekirse şu avantajları olduğunu belirtebiliriz;

• Yerel rakipler karşısında rekabet üstünlüğü elde edilmesini sağlar.
• Ana firma tarafından destek ve yönlendirme sağlanması sebebi ile yapılan yatırımın minimum risk ile yönetilmesini sağlar.
• Ana firma tarafından lokasyon araştırması yapılması sebebi ile işletme için en ideal konumun tespit edilmesine yardımcı olur.
• Markalaşma sürecini ortadan kaldırır.
• Reklam ve tanıtım gibi giderlerin ve promosyon gibi cezbedici kampanyaların yapılmaması ile müşteri kitlesi elde edilmesine olanak sağlar.
• İşletmeler için bulunan risklerin minimum düzeye erişmesini sağlar.

Franchising Dezavantajları Nelerdir?

Franchise işletme türünün dezavantajlarından bahsetmek gerekirse şu dezavantajları olduğunu belirtebiliriz;

• Her ay elde edilen ciro üzerinden komisyon ödenmesi gerekir.
• Ana firma ve işletme arasında yapılan sözleşme ana firmanın korunacağı şekilde düzenlenmiştir. Bu da olası bir anlaşmazlık durumunda işletmenin zarar edebilmesi olanağını doğurur.
• Girişimci bireylerin hazıra alışmasını ve yaratıcılığının azalmasını sağlar.
• Marka bedeli masrafı bulunması sebebi ile şahıs işletmelerine kıyasla daha masraflıdır.
• İşletme, sadece ana firma ürünlerini satmak zorundadır. Bu da yerel üretimin azalmasına veya yerel üreticinin bu ürünler karşısında daha zor şartlar altında rekabet etmesine sebep olur.
• Belirli dekorasyon, ürün ve tasarım dışına çıkılmamasına sebep olur.

Ekonomi 101

KOBİ Nedir?

KOBİ, ‘’Küçük Orta Büyüklükteki İşletmeler’’ kelimelerinin baş harfleri ile kısaltılan kavramdır. 24 Haziran 2018 yılında yayımlanan ve yürürlüğe giren bu yönetmenlik günümüz şartlarına uygun olacak şekilde düzenlenmiştir. Örneğin, bakkal veya kırtasiye bu tanım içerisine dahil edilebilmektedir. Ayrıca, elemanı bulunan orta düzey işletmeler de bu grubun içerisine dahil edilmektedir. Herhangi bir işletmenin KOBİ olarak sayılabilmesi ve bu gruba dahil edilebilmesi için bazı şartların sağlanması gerekmektedir.

Herhangi bir işletmenin KOBİ olarak tanımlanabilmesi için 250’den az eleman çalıştırıyor olması ve yıllık olarak 40 milyon TL’nin üzerinde mali bilançoya sahip olmaması gerekmektedir. Bu işletmeler, mikro, küçük ve orta ölçekli işletmeler olarak sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflandırma, çalışan personel sayısı ve yıllık bilanço sınırları ile gerçekleştirilmektedir.

Kimler KOBİ Sayılmaktadır?

Mikro, küçük ve orta ölçeğe sahip işletmeler bu tanım içerisinde yer alır.

Orta Ölçekli İşletmeler

Yıllık bilanço veya satış hasılatı 40 milyon TL’yi aşmamış ve bünyesi içerisinde 250 kişiden daha az personele sahip işletmeler bu kategori içerisinde sınıflandırılmaktadır. Son yayınlanan yönetmenlik ile bilanço tutarı 125 milyon TL olarak güncellenmiştir.

Küçük İşletmeler

Yıllık bilanço veya satış hasılatı 8 milyon TL’yi aşmamış ve bünyesi içerisinde 50 kişiden daha az personele sahip işletmeler bu kategori içerisinde sınıflandırılmaktadır. Son yayınlanan yönetmenlik ile bilanço tutarı 25 milyon TL olarak güncellenmiştir.

Mikro İşletmeler

Yıllık bilanço veya satış hasılatı 1 milyon TL’yi aşmamış ve bünyesi içerisinde 10 kişiden daha az personele sahip işletmeler bu kategori içerisinde sınıflandırılmaktadır. Son yayınlanan yönetmenlik ile bilanço tutarı 3 milyon TL olarak güncellenmiştir.

Bu tanımlamalar KOBİ kriterleri arasında bulunan ana ayrımlar olarak bilinmektedir. Herhangi bir işletmenin KOBİ olarak sınıflandırılabilmesi için bazı farklı kriterler de mevcuttur. Herhangi bir işletmenin KOBİ olarak sınıflandırılabilmesi için kamu kuruluşunun veya kurumun bu hisselerinin en fazla %25’lik tutarına sahip olması şartı da koşulmaktadır.

KOBİ İşletme Türleri Nelerdir?

Bağlı İşletmeler

Başka bir işletmenin hem oy hakkının hem de sermayesinin çoğunluğuna sahip olmak gereklidir. Ayrıca, bir işletmeye ait yönetim, denetim kurulu üyelerinin atanması, üyelerin azledilmesi ve denetim yetkisine sahip olmak şarttır. Herhangi bir işletmenin hissedarı veya ortağı olunması durumunda ise yapılan anlaşmalarda tek başına söz sahibi olunması gerekmektedir. Bu şartların tamamından herhangi birinin yerine getirilmesi bağlı işletmeler statüsünde olma hakkı alınması için yeterlidir.

Ortak İşletme

Kendi başına veya bağlı herhangi bir işletme ile bu işletme üzerinde tek hâkim bulunmaması gerekmektedir. Başka bir işletmeye ait oy hakkı veya sermaye üzerinde %25-50 oranları arasında başkasının söz hakkının bulunmaması gerekmektedir. Ayrıca, kendi sermayesi ve oy hakkı üzerinde de bir başkasının %25-50 oranları arasında bir başkasının söz sahibi olmaması önemlidir. Tanımlardan da anlaşılacağı gibi ortak işletmeleri belirlemekte olan en önemli faktör oy hakkı ve sermayedir.

Bağımsız İşletmeler

Bu işletmelerin herhangi başka bir işletme üzerinde %25’in üzerinde pay sahibi veya ortak olmaması gerekmektedir. Herhangi bir tüzel kişi, kamu kurumu veya kuruluşun işletmenin %25’lik kısmından fazlasına sahip olmaması gerekmektedir. Ayrıca, birkaç adet bağlı işletme müştereken veya tek başına işletmenin %25’lik oranından fazlasına sahip olunmamalıdır. Bir diğer yandan işletme konsolide hesaplar düzenlenmemeli ve bu işletme konsolide hesaplar düzenlemekte olan başka bir firmanın hesapları arasında yer almamalıdır.

Tüm bu kriterlere göre uyumluluk gösteren ve KOBİ olarak sınıflandırılan tüm işletmeler, bankalar tarafından düzenlenmekte olan KOBİ kredileri ve devlet tarafından bu sınıflar için sunulan teşvik ve imkanlardan faydalanabilmektedir.

Ekonomi 101

Marka Tescili Nedir? Nasıl Yapılır?

Marka tescili, markalaşmış tüm ürün, hizmet ve tasarımların öncelikli ihtiyaçlarından birisi olarak markanın korunması durumuna verilen isimdir. Herhangi bir markaya sahip işletme, kurum ve bireylerin o markaya ait bütün sorumluluk ve hakları üstlenmesi ile marka tescili alınmaktadır. Bunun yasal tek yöntemi ise markanın tescillenmesidir. Peki, bu süreç nasıl ilerlemektedir ve tüm bu işlemlerin toplam maliyeti nedir?

Marka Tescili Nedir?

Marka, bir işletme tarafından üretmiş olduğu mal veya hizmetin diğer işletmelere ait mal veya hizmetlerden ayrılmasını sağlayan işaret olarak tanımlanmaktadır. Bu işaretin ise yasal olarak korunması işlemi ise marka tescili olarak adlandırılmaktadır. Bir diğer şekilde, marka tescili işletmeler için oldukça ciddi avantaj sağlamakta olan kavram olarak tanımlanmaktadır.

Markanın tescil ettirilmesi, bir başka bireyin onu kullanması ve bu şekilde kazanç sağlamasını engellemektedir. Bir diğer anlatım şekli ile markanızın tüm haklarını kendi üzerinize alma işlemi olarak adlandırılmaktadır. Aynı zamanda, markanın tescil edilmesi ile daha sonra lisans verilmesi, devretme hakkına sahip olunması veya miras bırakılması hakkı da elde edilir.

Marka tescil süreci değişiklik gösteriyor olsa da genellikle 10 yıllık bir sürece sahiptir. Gerekli ek ücretlerin ödenmesi ile bu süre uzatılabilmektedir.

Marka Tescili Nasıl Yapılır?

Marka tescili yapılabilmesi için öncelikli olarak Türk Patent Enstitüsü tarafından talep edilen belgelerin eksiksiz olarak hazırlanması gerekmektedir. Belgeler enstitüye teslim edildiği süreç itibari ile başvuru kesinlik kazanmakta ve unvan korunma altına alınmaktadır. Bu belgeler içerisinde eğer ki enstitü bir eksik bulursa bunların tamamlanması için 2 aylık bir ek süre tanımaktadır. Eğer ki bu süreç içerisinde bu eksik belgeler tamamlanmaz ise de başvurunun iptali gerçekleşmektedir.

Marka tescil başvurusu eğer ki prosedüre uygun şekilde gerçekleştirilmiş ise Türk Patent Enstitüsü esasa uygun bir inceleme başlatmaktadır. Eğer ki başvuru usule uygun görülürse Resmi Marka Bülteni’nde yayın işlemi gerçekleştirilir. Bir sonraki aşamada ise bireylerin itiraz ve görüşleri ile yeniden inceleme süreci başlatılmış olur. İtiraz gerçekleşmemiş başvurulara ait tescil işlemi ise tamamlanır ve sicil kaydı gerçekleşir. Gelinen son aşamada ise sicil kaydı ile birlikte Marka Tescil Belgesi, başvuru sahibine teslim edilir ve bu süreç tamamlanır.

Marka Tescil Başvurusunda Talep Edilen Belgeler ve Bilgiler Nelerdir?

Marka tescil başvurusu sırasında eğer ki başvuru yapan kişi tüzel kişilik ise şu belgeler talep edilmektedir;

• Vergi levhası,
• Faaliyet belgesi,
• Başvuru ücreti ödeme dekontu,
• Marka örneği,

Marka tescil başvurusu sırasında eğer ki başvuru yapan kişi gerçek kişi ise şu belgeler talep edilmektedir;

• Vekaletname, (Mevcut ise)
• T.C. kimlik numarası,
• Başvuru ücreti ödeme dekontu,
• T.C. kimlik numarası

Marka Tescil Ücreti Ne Kadar?

Marka tescili yapmak için eğer ki bir aracı kurumdan yardım alırsanız size her işlem için belirli ve değişken bir fiyat teklifi yapılacaktır. Bu sebeple net bir fiyat vermek mümkün değildir fakat ortalama ücretler şu şekildedir;

• Marka tescil ücreti 650 TL,
• Marka yenileme ücreti 840 TL,
• Marka başvuru ücreti 250 TL,
• Ek marka başvuru ücreti 250 TL,

Tüm bu fiyatlar ortalama değerlerdir ve aracı kurumlar arasında değişiklik gösterebilmektedir.

Marka Tescili Nerede Yapılır?

Marka tescili yapabilmek için sizden talep edilmiş tüm belgeleri eksiksiz olarak tamamladıktan sonra Türk Patent Enstitüsü’ne başvuru gerçekleştirerek bu belgeleri teslim edebilirsiniz. Başvuru işlemi kişinin kendi tercihine bağlı olarak bireysel veya vekil ataması yapılarak gerçekleştirilebilir. Yabancı uyruklu bireyler için tescil başvurusu sadece vekiller tarafından gerçekleştirilebilir. Başvurular, Türk Patent Enstitüsü usullülerine uygun olarak gerçekleştirilmelidir.

Endüstriyel Marka Tescili Nedir?

Endüstriyel tasarımlara uygulanmakta olan marka tescil işlemleri farklı bir başlık altına dahil edilerek incelenmektedir. Tasarım söz konusu olduğu zaman akla gelmesi gerekenler ise biçim, çizgiler, renk, ürüne ait şekil, üzerinde uğraşılan çeşitli süslemeler ve yapısal özellikler gibi kavramlardır. Her ürün belirli bir tasarıma sahip olmalı ve bu şekilde diğer ürünlerden ayrılmalıdır.

Endüstriyel tasarım söz konusu olduğu zaman akla gelmesi gerekenler ise belirli bir işlevselliğe sahip olmak, tasarıma konu olan ürünün tüketici ihtiyaçlarını karşılayacak estetik ve şekilde kaygısı olan ve düşük maliyetler ile üretilebilirken tüketici için ideal düzeyde fayda sağlayabilecek ürünler veya hizmetler olmalıdır. Endüstriyel Tasarım ve Marka Tescili, üretimi gerçekleşen ürünün tasarım ve markasına ait bütün özelliklerin rakip ürünlere kıyasla ayırt edilebilmesini sağlamakta olan ve o tasarım ile birlikte markayı koruyan tescil işlemidir.

Ekonomi 101

Şirket Kurmak İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler

Şirket kurmak için yapılması gereken birçok iş ve hazırlanması gereken birçok evrak bulunmaktadır. Resmi şekilde iş yapabilmek ve kazanç sağlayabilmek için şirket kurulması önemli bir husustur fakat şirket kurulumu ile bazı riskler ve endişeler de beraberinde gelebilmektedir. Peki, şirket kurma kararı aldıktan sonra nelere dikkat edilmesi gerekli?

Şirket Kurma Aşamasında Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Detaylar

İşlerinizi büyütmek, yasal bir şekilde kazanç sağlamak veya kendi markanızı yaratmak için şirket kurma kararı aldınız. Peki, şirket kurma aşamasında ilerleme kaydederken nelere dikkat etmeniz gerektiğini biliyor musunuz?

Mali Müşavir ve Avukat ile Anlaşmak

Şirket kurulumunu gerçekleştirdiğiniz zaman gerekli tüm adım ve belgeler için kontrat veya sözleşme imzalatmak kesinlikle çok doğru bir tercih olacaktır. O sebeple şirketinizin kurulum aşamasında bir mali müşavir ve avukat ile anlaşmak oldukça önem taşımaktadır. Örneğin, anonim şirketlerin avukatının bulunma zorunluluğu bulunuyor olması aslında bu durumun önemini ifade etmektedir. Yine de avukat ile anlaşma yapmak ve yeni kurulmuş bir şirketinizin maliyetini artırmak istemiyorsanız kurulum aşamasında şirket türünüzü iyi belirlemek gerekiyor çünkü bazı türlerde avukat bulundurmak gibi zorunluluklar bulunmaktadır.

KOSGEB Yardımı

Eğer ki KOSGEB yardımlarından faydalanmak istiyorsanız bunu şirket kurulumu öncesinde gerçekleştirmiş olmanız gerekmektedir. KOSGEB kaydı gerçekleştirerek şirketinizin destek ve hibe gibi yardımlardan faydalanmasına yardımcı olabilirsiniz. Bu şekilde şirketin kurulumu sırasında yapılan maliyetin tamamını veya bir kısmını elde etmiş olursunuz. Ayrıca, yeni girişimcilere 30.000 TL’ye kadar da destek sağlanmaktadır. Bu sebeple KOSGEB yardımı için gerekli prosedürü tamamlamak oldukça önemlidir.

Planlı Ön Çalışma

Şirket kurulumu için yapılacak olan masrafların ve toplanması gereken belgelerin önceden araştırılması ve yol haritasının buna göre belirlenmesi oldukça önemlidir. Tercih edilen sektör ve çalışma alanına bağlı olarak masraflar değişiklik gösterebildiği gibi rekabet gerektiren sektörlerde maliyetlerin artması gibi sorunlar ile de karşılaşılabilir. Bu sebeple şirket kurulumu öncesinde geniş çaplı bir araştırma yapılması oldukça önemli bir faktördür. Ayrıca, yapılacak harcamalar için ise şirketin kesinlik kazanması sonrasında yapılması oldukça önemlidir çünkü bu şekilde masraflar şirket adına gösterilebilir ve ek vergi indirimlerinden faydalanılabilir.

Şirket Lokasyonu

Özellikle dijital ortamlardan ziyade fiziksel ortamda gerçekleştirilecek olan bir iş modeli için şirket lokasyonu oldukça önemlidir. Bütçenize uygun, sektörünüze hitap eden müşterilerin yoğun olarak bulunduğu, iyi bir konumda ve verimliliği yüksek olacak bir lokasyon tercih etmek oldukça önemlidir. Tüm etkenleri sağlayacak bir konumda şirket lokasyonu belirlemek aslında iş akışı için oldukça önemli bir etken olacaktır.

Merkezi Sicil Kayıt Sistemi

Şirket kurulumunu gerçekleştirmek için öncelikle ana sözleşme oluşturulması gerekmektedir. Bu sözleşme içerisinde ise ortaklık şekli, amaç, sermaye ve konu gibi detayların yer alması gerekiyor. Mersis’te oluşturulacak ana sözleşmeden sonra talep numarası ile noter onayı yaptırarak şirket kurulumu için ilk adım atılmış olur. Daha sonra ise Ticaret Sicil Müdürlüğü’nün vergi dairesine durum bildirilir ve sonra gerekli evraklar buraya iletilir. Bildiri sonrasında ise yoklama memuru gerekli kontrolleri gerçekleştirir ve verilen tutanak ile vergi levhası çıkartılır.

Şirket Kuruluşu Sonrasında Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Detaylar

Şirket kurulumu gerçekleştirildikten sonra uygun bir matbaa bularak gider pusulası, fatura ve irsaliye gibi evrakların basımının gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Daha sonra ise iş yeri açma ruhsatının alınması gerekecektir. Dilekçe ve gerekli diğer belgeler toplandıktan sonra ise belirlenen harç yatırılır ve başvuru işlemi gerçekleştirilir.

Şirketinizi yasal prosedürleri tamamlandıktan sonra ise dikkat edilmesi gereken diğer önemli detayın ‘’insan’’ olduğunu unutmamak gereklidir. İşe alınacak olan personellerin verimliliği şirket kaderi için oldukça büyük önem taşımaktadır. Bu sebeple çalışma hevesi bulunan ve takım çalışmasına yatkın personel seçimine önem göstermeniz gerekmektedir. Ayrıca, personelinde sürekli olarak mutluluğu sağlanarak alınacak verimin artırılması sağlanabilir.

Ekonomi 101

Şahıs Şirketi Nedir? Nasıl Kurulur?

Şahıs şirketleri, şirket kurma hedefi bulunan bireyler için başlangıç noktası olarak tercih edilen şirket türlerinden birisidir. Bu şirket türü, şirket kurma düşüncesi bulunan tüm bireyler tarafından bilinmesi gereken önemli bir çeşittir.

Şahıs Şirketi Nedir?

Şahıs şirketi, ortak sorumluluklarının sonsuz olduğu ve tüzel kişiliğe sahip olan şirket türüdür. Belirli sayıda kişi sayısı ile ekonomik çıkarlar doğrultusunda kurulmaktadırlar ve alınan sorumluluklar kişisel olarak kabul edilmektedir. Bu tarz şirketler şahıs şirketi olarak adlandırılmaktadır. Bu tarz şirketler tek kişi veya birkaç kişi tarafından kurulabilmektedir ve genel olarak ortaklığın zor devredildiği şirket türü olarak bilinmektedir.

Şahıs şirketlerinde eğer ki ortaklardan birisi kendine ait payını satmak veya devretmek isterse bu durumda diğer ortakların onayının bulunması gerekmektedir. Onay verilmemesi durumunda ise satış veya devir işlemi kesinlikle gerçekleşemez. Bu tarz şirketlerde bulunan ortakların tamamı gerçek kişilerdir ve şirkete ait olan tüm borçlardan mal varlıkları ile sorumludurlar. Türk Ticaret Kanunu’na göre şahıs şirketleri üç tiptedir. Bu tipler ise kolektif şirketler, adi şirketler ve komandit şirketler olarak sınıflandırılmaktadır.

Şahıs Şirketleri Tüzel Kişi Midir?

Şahıs şirketleri tüzel kişiliğe sahip olabilir fakat öncelikli olarak şahıs şirketi olup olmadığının kontrol edilmesi gerekmektedir. Eğer ki şirket türü komandit şirket olarak belirlenmiş ise ortaklardan birisinin tüzel kişiliğe sahip olması mümkündür. Şirket türünün adi olması durumunda ise şirket kesinlikle sahibinden bağımsız olamamaktadır. Kısaca, gerçek bir birey ile kurulmuş olması zorunludur.

Şahıs Şirketi Nasıl Kurulmaktadır?

Şahıs şirketi kurulabilmesi için sırası ile tüm bu adımların takip edilmesi gerekmektedir;

• Nüfus cüzdanı fotokopisi, imza tescil beyannamesi, ikametgâh bilgileri ve imza sirküleri bilgileri alınır,
• Şirket tescili gerçekleştirilir,
• Vergi hesap numarası alabilmek için başvuru gerçekleştirilir,
• Defterler alınır ve tasdik edilir,
• Yoklama tutanağı gerekli şekillerde düzenlenir,
• Vergi hesap numarası alım işlemi gerçekleştirilir,
• Vergi levhası ve yazar kasa levhası alınır,
• Gider pusulası belgeleri ve fatura irsaliye belgeleri alınır,
• Sicil gazetesi ilanı yapılır,
• İlgili birime (odaya) kayıt işlemi gerçekleştirilir,
• İş yeri açma ve çalıştırma belgesi, hafta tatili belgesi, hafta sonu ve bayramlarda çalışacak bireyler için gerekli izinler yıllık olarak alınır,
• SGK işlemleri tamamlanır,
• Bağ-kur işlemleri tamamlanır.

Şahıs Şirketi Vergileri Hakkında Bilgiler

Bu tarz şirketler tüzel kişiliğe sahip olduklarından dolayı vergi dairesi için mükellef niteliği unvanına sahip olurlar. Bu sebepledir ki kanunda belirlenmiş olan zaman aralıkları ile beyannameler verirler ve vergi ödemek zorundadırlar. Şahıs şirketlerinin ödemekte olduğu vergiler ise şu şekildedir;

Stopaj Vergisi

Bu tarz şirketler vergi kesintisi gerçekleştirmek zorunda oldukları için işlemlerine dair muhtasar beyanname gerçekleştirirler. İşveren bireyler farklı konular üzerinden farklı oranlarda bulunan kesintileri üç aylık veya aylık dönemlerde beyanname etmek ve ödemek zorundadırlar. Bu kesintiler ise şu şekildedir;

• İşveren bireyler çalışanlarına ödemekte olduğu maaş ve diğer ücretler baz alınacak şekilde minimum %15 oranında kesinti ile gelir vergisi ödemek zorundadır.
• Kira ödemeleri için yapılan ödemelerden %20 oranında gelir vergisi kesintisi ödemek zorundadır.
• Avukat ve muhasebe gibi serbest meslek hizmetleri sağlayanlar için ödenen ücret üzerinden %20 oranında vergi ödenmesi gerekmektedir.

Damga Vergisi

Damga Vergisi Kanunu’nda ekli 1 ve 2 sayılı liste içerisinde bahsi geçmekte olan kağıtlar üzerinden elde edilen gelir türüne verilen isimdir. Her beyanname ile şahıs şirketi sahibinin karşısına çıkmaktadır fakat vergi çıkmaması durumunda da damga vergisi ödenmesi zorunluluğu bulunmaktadır.

Gelir Vergisi

Bu tarz şirketler gelir vergisi mükellefidir ve bu vergi her yıl mart ayına kadar önceki seneye ait olan mali kâr-zarar beyannamesi ile ödemektedir. Gelir vergisi mevcut gelir düzeyine göre belirlendiği için sabit değildir ve %15 ile %35 oranı arasında değişiklik göstermektedir.

Katma Değer Vergisi

Bu tarz şirketlerin aylık periyotlar üzerinden değerlendirilmesi şartı ile Katma Değer Vergisi Beyannamesi vermesi zorunludur. Bu vergi dolaylı bir vergi türü olması nedeni ile dönem içerisinde elde edilen kazanç ve gerçekleştirilen faaliyetlere göre belirlenmektedir. Ayrıca, bu vergi satılan ürün veya hizmetin türüne göre değişiklik gösterebilmektedir. Güncel olarak üç farklı çeşitte bulunmaktadır ve bunlar %1, %8 ve %18 olarak kategorilere ayrılmıştır. Bu oranlar satışı gerçekleşen mal veya hizmetlere göre belirlenir ve kesilir.

Geçici Vergi

Bu tarz şirketler üç ayda bir olacak şekilde elde edilen kâr ve zarar durumuna göre Geçici Vergi Beyannamesi bildirmektedir. Kâr beyan edilmesi durumunda ödenmiş olan vergiler yıllık gelir veya kurumlar vergisinden düşülmektedir. Geçici vergi, her şahıs şirketinin muhakkak ödemesi gereken bir vergi türüdür.

Gelir vergisi mükellefi olan şirketler geçici vergiyi %15 oranında ödemekle sorumluyken kurumlar vergisi mükellefleri ise geçici vergiyi %20 oranında ödemekle sorumludur.

Şahıs Şirketi Kurmanın Maliyeti

Söz konusu şirket kurulması olduğu zaman yapılacak masraflara odaklanmak gerekirse şahıs şirketi kurulumu maliyet açısından en cezbedici seçenekler arasında yer almaktadır. Şahıs şirketi kurulumu sırasında gerekli belgeler ve ortalama maliyetler ise şu şekildedir;

• 2 adet vesikalık fotoğraf,
• İş yerine ait kira sözleşmesi,
• İkametgâh belgesi,
• Vergi dairesine ait sözleşme damga vergisi,
• Şirket kuruluşuna ait servis bedeli (250 TL)
• Noter belgesi ile kanıtlanmış muhasebeci vekâleti (148 TL)
• Noter onaylı şahıs imza beyannamesi (100 TL)

Toplam Maliyet: 550 TL (Yıllara ve yeni alınan kararlara göre değişiklik gösterebilir.)

Şirket kurulumu tamamlanması sonrasında ise ticari faaliyete başlayabilmek için tek seferlik olacak giderler şöyledir;

• İrsaliye, fatura ve makbuz basımı (100 TL)
• Kaşe (10 TL)
• Kira sözleşmesine ait damga vergisi (25-30 TL)
• Yazar Kasa (700-900 TL)
• Meslek odası kaydı (Gerekli olması durumunda, 450-650 TL)

Toplam Maliyet: 1.285 – 1.690 TL (Yıllara ve yeni alınan kararlara göre değişiklik gösterebilir.)

Ekonomi 101

Anonim Şirket Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Anonim şirketleri, sık olarak karşılaştığımız bir terimdir ve şirket türleri arasında da sık olarak karşılaştığımız bir türdür. Bu tarz şirket kurabilmek için bazı şartlar ve sorumluluklar gerekirken ayrıca kurulması için bazı ortam şartlarının da sağlanması gerekmektedir. Peki, anonim şirket nedir? Özellikleri nelerdir?

Anonim Şirket Nedir?

Sermaye şirketi olmak için bütün şartları üzerinde barındıran, ekonomik faaliyetlerin tamamında bulunabilen, büyük hedeflerin gerçekleştirilmesi amacı ile kurulan, çoğunluk esası ile yönetilen ve hisse senedi/tahvil gibi menkul kıymetler çıkartma hakkında sahip olan şirket türleri anonim şirket olarak adlandırılmaktadır.

Türk Ticaret Kanunu tanımlamasına göre ise esas sermayesi belirli, bir unvana sahip olan ve paylara bölünmüş olan ayrıca borçlarından dolayı yalnız mal varlığı ile ortaklarım sorumluluğu ve taahhüt edilmiş oldukları sermaye payı ile sınırlandırılmış şirketler de anonim şirket olarak tanımlanmaktadır.

Türk Ticaret Kanunu’nun 329. maddesine göre pay sahibi olan yatırımcıların şirkete karşı bulunan sorumlulukları sadece sağlamış olduğu sermaye payları ile kısıtlıdır. Anonim şirket ilkeleri ise şu ilkeler ile yönetilmektedir;

• Mal varlığının korunması,
• Kuruluş,
• Devletin ilgilenme yetkileri,
• Çoğunluk ilkeleri,
• Teknik kadrolar tarafından dışarıdan yönetilebilme,
• İşleyiş,
• Sona erme ilkesi.

Anonim Şirket Özellikleri Nelerdir?

Anonim şirket kurabilmek için bireyin veya ortakların kanunlar tarafınca belirtilen bazı kurallara uyum göstermesi gerekmektedir. Sınırlı kanunlar tarafından belirlenmiş anonim şirket özellikleri ise şunlardır;

• Tüzel kişinin tacir olması sebebi ile ticaret unvanı altında kurulmalıdır. Bu unvan ticaret silicinde tescil ettirilmiş olmalıdır.
• Türk Ticaret Kanunu tarafından belirlenen kurallara göre anonim şirket kurabilmek için bir veya birden fazla kurucunun bulunması gerekmektedir. Bu kural ile tek kişilik anonim şirket açılması mümkün hale getirilmiştir.
• Bu tarz şirketlerde hisse devri oldukça kolay şekilde gerçekleşebilmektedir. Hisse senetlerinin menkul kıymet olarak el değiştirmesi mümkün kılınmıştır. Sadece şirketin kurulum aşamasında mal veya eşya gibi ürünler için konulan sermaye karşılığında elde edilen hisse senetleri iki yıllık süreç tamamlanmadan satılamaz.
• Bu tarz şirketler hisse senedi ve tahvil çıkartabilme hakkına sahiptir.
• Bu tarz şirketlerin borçlarına karşı sorumluluğu mal varlığı ile sınırlandırılmıştır.
• Ortakların sahip olduğu tek sorumluluk ise taahhüt edilen sermaye ile sınırlandırılmıştır.
• Hisse senetleri ile temsil edilmekte olan anonim şirketler, şirket sermayesinin tümünü ödemedikçe hiçbir şekilde hamiline yazılmış hisse senedi çıkartamaz.
• Bu tarz şirketler kanunca uygulanmasında bir sorun ve sakınca bulunmayan tüm ticari ve iktisadi işlemleri gerçekleştirebilmek için kurulabilmektedir. Bunun için ise ana sözleşme içerisinde şirketin kuruluş amacına dair bilgilerin açık bir şekilde belirtilmesi gerekmektedir.
• Bu şirketler birer sermaye şirketi oldukları için alınmış olan ticaret unvanı da işin konusu ile ilgili olmalıdır.
• Bu tarz şirketlerin kısaltılmış ibaresi A.Ş.’dir.
• Bu tarz şirketlerde minimum sermaye gereksinimi esas sermaye için 50.000 TL ve kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunmakta olan, halka açık olmayan anonim şirketlerde ise başlangıç olarak 100.000 TL olarak belirlenmiştir.
• Bu tarz şirketler kurumlar vergisinden mükellef olmaktadır ve vergi muhatabı şirkettir.
• Bu tarz şirketler tüzel kişilikler olduğundan dolayı ticaret siciline tescik gerçekleştirilmesi ile kurulabilir.
• Bu tarz şirketlerde sermaye bölüneceği zaman her bir sermaye 0.01 TL’lik paylara ve katlarına olacak şekilde gerçekleşir.

Anonim Şirketin Kuruluş Aşamaları Nelerdir?

Anonim şirket kurabilmek için takip edilmesi gereken adımlar ise şu şekildedir;

İlk olarak bu tarz şirket kurabilmek için Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından izin alınması gerekmektedir. İkinci olarak ise şirketin kuruluş tarihi itibari ile 30 gün içerisinde şirketin bulunmakta olduğu ofis adresinin yer ticaret siciline kaydedilmesi gerekmektedir. Son olarak ise Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde bu işlemin ilan edilmesi gerekmektedir.

Anonim şirketlerinin kurulum aşamasında ise şirketin ana sözleşmesi içerisinde aşağıdaki bilgilerin yer alması gerekmektedir;

• Şirketin açık unvanı,
• Ortaklık mevcut ise ortaklık bilgileri,
• Hisse tutarları,
• Şirketin merkez adres bilgisi,
• Şirketin genel müdürüne ait bilgiler,
• Şirket sermayesinin 1/4 oranı peşin ödenmiş ise kalan kısmının ne zaman ödeneceğine dair beyanname,
• Sermaye hakkındaki diğer önemli veriler.

Anonim Şirketin Vergisel Durumu Nedir?

• Şirkete dair tüm beyannamelerin dijital ortamda verilmesi,
• Şirket çalışanlarının gerçek kişilerden almış olduğu serbest meslek hizmetleri ve kiralanan iş yeri için muhtasar beyanname,
• Bu tarz şirketler gelir vergisi ödemekle hükümlüdür,
• Bu tarz şirketlerin her ay Katma Değer Vergisi beyan etmesi gerekmektedir,
• Yine her ay olacak şekilde Damga Vergisi beyannamesi verilmelidir,
• Verilen beyannameler için maktu damga vergisi ödenmesi gerekmektedir,
• Bu tarz şirketler ayrıca kurumlar vergisini de ödemek zorundadır,
• Kurumlar vergisi, vergi mahtarının %20 oranına tekabül etmektedir,
• Mahtar beyannamesi çalışan sayısına göre farklı periyotlar içerisinde ödenebilir, Çalışan sayısı eğer ki 10 kişinin altında ise üç ayda bir beyanname verilmesi yeterliyken daha fazla çalışan bulunması durumunda ise ayda bir olacak şekilde beyanname gerçekleştirilmesi gerekmektedir,
• Üç ayda bir olacak şekilde Geçici Kurumlar Vergisi ödenmesi gerekmektedir,
• Bu tarz şirketlerin dağıtmakta olduğu temettü için %15 oranında gelir vergisi stopajı ödenmelidir.

Anonim Şirket Tüzel Kişi Midir?

Bu tarz şirketler ticaret sicili işlemlerini gerçekleştirmek zorundadır. Tüm adımlar uygulandıktan ve tamamlandıktan sonra şirket tescili gerçekleştirilmiş olur. Sonrasında ise şirket tüzel kişi unvanını kazanır. Kısaca, anonim şirketler tüzel kişi olarak tanımlanmaktadır.

Anonim Şirketlerde Ortak Sayısı

Türk Ticaret Kanunu’na göre anonim şirketler bir veya birden fazla kişi tarafından kurulabilmektedir. Yani, bir şirketin en az bir veya daha fazla kişi olacak şekilde sahipliği bulunabilir. Ayrıca, bu kişiler tüzel veya gerçek kişi de olabilmektedir.

Son olarak, bu tarz şirketler maksimum 500 kişinin ortak olacağı şekilde kurulabilmektedir.

Ekonomi 101