Cardano, henüz tam potansiyelini ortaya koymayı başaramamış Proof of Stake blok zinciri teknolojisidir. Üçüncü nesil bir blok zinciri olarak oldukça uzun süredir beklenmekte olan Ehereum 2.0’a benzer fakat ikinci nesil blok zincirlerindeki ölçeklenebilirlik sorunlarının çözümünü hedeflemektedir.
Bu blok zincirinin gelişiminin arkasında birçok akademik çalışma ve bilimsel bir bakış açısı yer almaktadır. 2020 yılında gerçekleşen Shelley sürümü ile bu proje hedefine bir adım daha yaklaşmayı başarmıştır.
Proje ve projeye ait kripto para birimi olan ADA 2015 yılında gerçekleşen lansmanından günümüze kadar birçok yatırımcı tarafından oldukça ciddi ilgi görmeyi başarmıştır. Gelişim süreci içerisinde uygulanmış olan akademik temizlik projenin kripto para dünyası içerisinde benzersiz bir konuma ulaşmasını sağlamıştır.
Projenin başlıca geliştiricisi, Charles Hoskinson tarafından kurulan teknoloji şirketi Input Output Hong Kong’dur. Ethereum projesinin ilk dönemleri içerisinde bu proje de yer almayı başarmıştır. Peki, Cardano projesi nedir ve yol haritası dahilinde ne gibi işlevleri sunmayı planlamıştır? İşte, o detaylar.
Cardano (ADA) Nedir?
Cardano, akademik araştırmalara dayanmakta olan ve akran değerlendirmesinden geçmeyi başarmış, çok amacı bulunan bir blok zinciri tasarımıdır. Matematikçi, bilim insanı, mühendis ve iş dünyasının profesyonelleri gibi farklı disiplinlerden gelen kişilerin bir araya gelmesi ile oluşmuş ekip tarafından geliştirilmektedir.
Platformun geliştirilme süreci içerisinde her zaman bilimsel bir yaklaşım bulunmaktadır. Yatırımcılara göre bu projenin arkasında yatan en önemli tasarım prensipleri birlikte çalışabilirlik, ölçeklenebilirlik ve güvenliktir.
Projenin yerel para birimi olarak kullanılmakta olan ADA, Cardano blok zinciri içerisindeki işlemlerin yapılması için kullanılmaktadır. Cardano ve ADA arasındaki ilişki ise Ethereum ve ETH arasındaki ilişkiye çok benzemektedir.
Projenin gelişimi birçok farklı iş biriminin kontrolü ile gerçekleşmektedir. Input Output Hong Kong tarafından proje protokolünün gelişimi idare edilirken Cardano Vakfı ise projenin yönetilmesini sağlamaktadır. EMURGO ise iş kullanımı ve gelişiminin artmasından sorumludur. Input Output Hong Kong, Ethereum Classic’in geliştirilmesinde ciddi bir pay sahiplenmiştir.
Cardano (ADA) Yol Haritası Nasıldır?
Projenin yol haritası beş farklı ana evreden oluşmaktadır. Shelley, Basho, Byron, Voltaire ve Gaguen bu beş evreye verilen isimdir. İlk evre olma özelliğine sahip Byron’da ağ ADA transferleri gibi temel işlevler ile birlikte kullanıma sunulmuştur. 2020 yılında gerçekleşen Shelley sert çatallanması ise merkeziyetsizliğin daha fazla artmasına yönelik bir evredir. Günümüzde ağ düğümleri Cardano topluluğu tarafından çalıştırılmaktadır ve stake havuzları da ADA sahipleri tarafından yürütülmektedir.
Aralık 2020 tarihi itibari ile işlevsel akıllı kontratlar, platform üzerinde faaliyete hiçbir şekilde geçememektedir. Yol haritası içerisindeki gerekçelere göre bu özellik Goguen güncellemesi ile birlikte gerçekleşecektir. Bu evre sonrasında gelecek olan Basho dönemi ise birlikte çalışabilirlik ve ölçeklenebilirlik optimizasyonuna geçilmesine yardımcı olurken Voltaire dönemi ise yönetişim için hazine sisteminin sunulmasına yardımcı olacaktır.
Cardano (ADA) Nasıl Çalışır?
Bu proje, birinci ve ikinci nesil blok zincirlerinin ölçeklenebilirlik sorunlarının çözülmesini amaçlamakta olan üçüncü nesil bir blok zinciri teknolojisi olarak tasarlanmıştır. Bu sınıflandırmalara göre birinci ve ikinci nesil blok zincirlerinin ağlarında tıkanmalar yaşanabilmekte ve bunun sonucu olarak da idare edilebildikleri toplam işlem sayısının sınırlandırılması söz konusudur. Bu durum, birinci ve ikinci nesil blok zinciri teknlojilerinin verimsiz olmasına sebep olmaktadır. Bitcoin ve Ethereum ağlarındaki işlem süresi dalgalanmalarını incelediğimiz zaman ise bu tezin doğrulanması oldukça kolaydır. Cardano, proje dokümanları içerisinde yapılan karşılaştırma için VISA’nın hesaplama gücünü baz almaktadır.
Bu proje, işlem verimliliğini birkaç farklı yöntem ile iyileştirmeyi amaçlamaktadır. Bu hedefe ulaşabilmek için ise en önemli öğelerden birisi Ouroboros olarak adlandırılan Proof of Stake mutabakat mekanizmasıdır. Ouroboros, Proof of Work sistemine kıyasla enerji masrafının düşmesine ek olarak güvenlik garantileri de sunmaktadır.
Cardano projesinin ölçeklenebilirliğini daha fazla ileriye taşıyabilmek için sunulan Katman 2 çözümü olan Hydra, ismini mitolojik bir yaratıktan almaktadır. Buradaki ana fikir ise ağ içerisine eklenen her yeni ağ düğümü ile birlikte işlem kapasitesinin artırabilmesidir.
Blok zincirinin en baştan yaratılmasına gerek kalmaksızın ve kesintiler olmaksızın sert çatallanmaların yapılmasına olanak sağlayan sert çatallanma birleştiricisi de bu projenin önemli özelliklerinden birisidir. Shelley yükseltmesinin elde ettiği başarı ise bu yaklaşıma dair etkinliğin kanıtı niteliğindedir.
Cardano (ADA) Önemli Özellikleri Nelerdir?
Bu projenin bilinen en güçlü tarafı, proje temelinde oluşturulmuş bilimsel ve akademik bakış açısıdır. Projenin geliştirici ekibi, bu projenin altında yatmakta olan teknolojiye dair 90’ın üzerinde yol haritası yayınlamıştır. Ayrıca, projenin çok net bir yol haritası bulunmaktadır ve ağdaki amaç ölçeklenebilirlik, birlikte çalıştırılabilirlik ve güvenliğe sahip olmaktır.
Her ne kadar bu özellik günümüzde aktif olmasa da Cardano blok zinciri önümüzdeki yıllar içerisinde akıllı kontratların da ölçeklenebilir olmasına olanak sağlayacaktır. Geliştirme süreci içerisinde kendisine VISA’yı rakip gören ve teorik sınırlarını donanım limitleri olarak belirlemiş Cardano, güçlü bir teknoloji ürünü olarak kullanılabilmesi için gerekli tüm altyapıya sahip olabilmektedir.
Ethereum projesine benzer bir şekilde Cardano projesinin de olası kullanım alanları oldukça geniştir. Bu projenin tek amacı ise üzerinde uygulama inşa edilebilecek bir baz katman olarak yoluna devam etmektir. Her ne kadar vaatlerin tamamı oldukça büyük olsa da tüm bu vaatlerin proje tarafından yerine getirilmesi oldukça önemli bir detaydır. Her ne kadar çok sağlam bir temele sahip olsa da Cardano’nun gelişimi biraz yavaştır.
ADA Token Nedir?
ADA, Cardano projesine ait tokendir ve adını 19. yüzyıl matematikçisi olan Ada Lovelace’ten almaktadır. Toplam kripto para arzının %57.6’lık kısmı ilk koin arzı ile dağıtılmıştır. İlk koin arzı ile satışı gerçekleşen bu arz projenin 62.2 milyon USD kaynak toplaması ile sonuçlanmıştır. Bu token, kripto para birimidir ve Cardano ağı içerisinde işlemlerin yapılabilmesini mümkün hale getirmektedir.
ADA yatırımcıları ve sahipleri eş zamanlı olarak Cardano ağı içerisinde bir pay sahibidir ve bu pay stake havuzlarından ödül kazanabilmek için kullanılabilmektedir.
Cardano (ADA) Cüzdanı ve Saklanması
Input Output Hong Kong tarafından geliştirilmiş Daedalus, ADA tokenlerin saklanabileceği açık kaynak kodlu bir masaüstü yazılım cüzdanıdır. Daedalus, tam bir ağ düğümü cüzdanıdır. Bir diğer tanımlama ile Cardano blok zincirinin tamamının indirilmesi ve güvenliğin en üst düzeyde olabilmesi için tüm işlemlerin doğrulanması gerekmektedir.
Tüm blok zincirinin indirilmemesi için ise hafif cüzdan olarak adlandırılan Yoroi Wallet ve AdaLite cüzdanları kullanılabilir. Bir diğer yandan bu token Yoroi Wallet, Adalite veya Daedalus aracılığı ile Trezor veya Ledger gibi soğuk cüzdanlarda da saklanabilmektedir.
Cardano, kripto ekosistemine blok zinciri altyapısı sunmayı hedefleyen ve oldukça iddialı olan bir projedir. Projenin hedefleri her ne kadar oldukça büyük olsa da bazı yatırımcıların beklentisine göre oldukça yavaş ilerlemektedir.
Peki, üçüncü nesil blok zinciri olarak bilinen Cardano projesi piyasada ciddi bir pay sahibi olabilecek mi? Yoksa, bu projeden daha iyi bir proje geliştirilecek ve dördüncü nesil blok zincirleri oluşabilecek mi? Bu soruların cevabı aslında Cardano projesinin yol haritasında daha fazla ilerleme sağlanması ile cevaplanabilecek.
