Arbitraj alım-satımı, farklı piyasalarda oluşan fiyat farklarından faydalanılarak yapılan ve nispeten düşük risk grubunda bulunan alım-satım stratejisidir. Bu stratejinin uygulanması için farklı iki finansal hizmet üzerinden aynı ürünün alınıp satılması gerekmektedir. Teorik olarak herhangi bir finansal enstrümanın fiyatının tüm finansal piyasalarda aynı olması gerekmektedir fakat bazı durumlarda işlem hacmine bağlı olarak iki farklı finansal piyasada tek bir ürünün fiyatı değişkenlik gösterebilmektedir. İki farklı piyasada oluşan bu fiyat farkı ise arbitraj fırsatıdır.
Bu strateji her ne kadar alım-satım piyasalarında çok fazla tercih ediliyor olsa da genellikle büyük finansal kurumlar tarafından tercih edilmektedir.
Her ne kadar yüzde yüz kâr garantisi bulunmuyor olsa da arbitraj alım-satım işlemleri genellikle yatırımcının anlık olarak kâr etmesine olanak sağlamaktadır. Her ne kadar bu durum kulağa çok hoş gibi geliyor olsa da arbitraj alım-satımı yapan birçok birey bu fırsatları değerlendirmek için büyük bir rekabet içerisindedir. Bu sebeple de arbitraj alım-satım işlemlerinde oluşan kâr miktarı oldukça düşüktür fakat risk de bu oranda düşük olmaktadır. Bu sebeple arbitraj alım-satım işlemleri genellikle bireyler tarafından manuel olarak değil özel yazılım algoritmalar ile hızlıca gerçekleştirilmektedir.
Arbitraj Alım-Satımı Nedir?
Arbitraj alım-satım işlemi, herhangi bir finansal enstrümanın eş zamanlı olarak farklı iki finansal piyasada alınıp satılması ile gerçekleşen işlemlerdir. Bu işlemdeki amaç farklı iki finansal piyasada oluşan, aynı finansal enstrümana ait fiyat farkını değerlendirmek ve bu alım-satım işleminden düşük risk ile kâr elde etmektir.
Arbitraj alım-satımı yapan kişilerin karşılaştığı en büyük zorluklar ise bu işlemleri hızlıca gerçekleştirmek ve fiyat farkı oluşmuş ürün tespiti yapmaktır. Diğer bireylerin ve özel algoritmaların da bu fiyat farkını tespit edebilmesi mümkün olduğundan dolayı arbitraj alım-satım işlemini yüksek kâr marjı ile gerçekleştirmek oldukça zordur. Bir başka anlatım ile kâr elde etme süresi oldukça kısa süreli bir fırsattır.
Bu strateji ile uygulanan alım-satım riskleri oldukça düşük risk barındırmaktadır ve bu sebeple de kazanç doğru orantılı olarak oldukça düşüktür. Bu da arbitraj alım-satım işlemlerinde hızlı olunması gerektiğini göstermektedir ve bu strateji ile ciddi miktarda kazanç sağlamak için yüksek sermaye ihtiyacı gerektirmektedir.
Arbitraj Alım-Satım Türleri
Dünya üzerinde birçok farklı finansal piyasa bulunması nedeni ile birçok farklı arbitraj stratejisi bulunmaktadır. Bu stratejiler arasında ise kullanımının en yaygın olduğu iki arbitraj türü şu şekildedir;
Borsa Arbitrajı
Bu stratejinin en yaygın türü olan borsa arbitrajı, bireylerin aynı finansal ürünü iki farklı borsa üzerinde alım-satım işlemi yapması ile gerçekleşmektedir.
Finans piyasalarında özellikle yüksek işlem hacmine sahip olan birçok finansal ürünün fiyatının anlık olarak değiştiğini görebilirsiniz. Bu sebepledir ki iki farklı borsa arasında aynı finansal ürünün fiyat farklılıkları meydana gelebilmektedir. İşte, tam olarak bu noktada arbitraj alım-satımı yapanlar devreye girmekte ve bu küçük fiyat farklarından faydalanmaktadır. Bu şekilde farklı alım-satım platformları üzerindeki fiyatlar değerlendirilerek kâr marjı elde edilmiş olur. Bir diğer değiş ile piyasa verimsizliği fırsat olarak değerlendirilebilir.
Fonlama Oranı Arbitrajı
Finansal piyasalarda arbitraj alım-satımı yapan bireylerin kullanmış olduğu bir diğer yaygın strateji ise fonlama oranı arbitrajıdır. Bu stratejide, kullanıcı herhangi bir finansal ürünü satın alır ve aynı finansal ürünün alım-satım maliyetinden daha düşük fonlama oranına sahip bir vadeli işlem sözleşmesi fiyat değişimlerine karşı riskten korunur. Bu durumda oluşacak masraf, pozisyonun yaratacağı herhangi bir ücret veya maliyet anlamına gelmektedir.
Üçgen Arbitraj
Sık olarak kullanılan fakat biraz karmaşık olan bu alım-satım stratejisinde ise birey üç farklı finansal enstrüman arasında fiyat farklılığı tespit eder ve bunları bir döngü halinde alıp satar. Bu şekilde üç farklı finansal enstrümanın pariteleri arasında kâr elde edilmesi hedeflenmektedir.
Arbitraj alım-satım işlemleri için yeterli bilgi ve tecrübe sahibi olmayan bireylerin bu yöntemi tercih etmemesi gerekmektedir çünkü diğer stratejilere kıyasla daha riskli bir yöntemdir.
Arbitraj Alım-Satım Riskleri Nelerdir?
Arbitraj alım-satım stratejileri oldukça düşük risk içeriyor olsa da bu hiç riskli olmadığı anlamına ve hiç kayıp oluşmaması anlamına gelmemektedir. Risk olmadan hiçbir zaman kazanç elde edilmez ve arbitraj alım-satım stratejisi de bir istisna değildir.
Arbitraj alım-satım işlemlerindeki en büyük risk uygulamaya koyma riski olarak tanımlanmaktadır. Bu durum, bireyin işlemi gerçekleştirmeyi yetiştirmemesi ile gerçekleşir ve bu durumda olası fiyat farkının kapanma riski bulunmaktadır. Bu risk, yavaş gerçekleşen fon transferleri, yüksek işlem ücretleri ve fiyat oynaklıklarında oluşan ani bir dengesizlik ile gerçekleşebilir.
Arbitraj alım-satım işlemlerindeki bir diğer risk ise likidite riskidir. Bu risk, yeterli likidite ve işlem hacminin oluşmaması ile gerçekleşmektedir.
Arbitraj alım-satım işlemlerini gerçekleştirmek ne yazık ki birçok birey için oldukça zor bir şeydir çünkü birçok büyük finans şirketi başta olmak üzere çoğu işlem çok gelişmiş algoritmalar ile gerçekleşmektedir. Bu olumsuzluğa rağmen bireysel olarak arbitraj alım-satım işlemi gerçekleştirmek mümkündür ve iyi miktarda sermaye kullanılması durumunda da ciddi kazanç elde etmek mümkündür. Fakat unutulmaması gerekiyor ki bu strateji ile yüzdelik bazda düşük oranlı kazanç elde edilmektedir.
Son olarak şunun belirtilmesi gerekiyor ki arbitraj alım-satım işlemleri kesinlikle garanti kazanç yöntemi olarak değerlendirilmemeli ve bu stratejide yer alan riskler göz ardı edilmemelidir. Finansal piyasalarda hiçbir zaman garanti kazanç yoktur, sadece düşük riskli düşük kazanç fırsatları vardır. Arbitraj alım-satım işlemleri ise bu grubun en güzel örneklerinden birisi olma özelliğine sahiptir.
