Rezerv Para Nedir?

Rezerv para, dünya üzerinde yer alan merkez bankalarının ellerinde bulundurmakta oldukları döviz cinslerine verilen isimdir. Rezerv para birimleri dünya üzerinde baskın olarak rol oynayan ekonomilerin paralarından seçilmektedir. Tercih edilen bu para birimlerinin en belirgin özelliği ise genel olarak yaygın kullanıma sahip olmaları ve diğer para birimlerine kolayca çevrilebilme özelliğine sahip olmasıdır.

Rezerv Para Nedir?

Rezerv kelimesinin sözlükteki anlamı saklama veya biriktirme olarak tanımlanmaktadır. Rezerv para ise uluslararası para piyasaları ve merkez bankalarının portföylerinde bulundurmakta olduğu döviz ve altın gibi emtia çeşitlerinin varlıklarını ifade etmektedir. Merkez bankaları, altın veya döviz rezervlerini varlık şeklinde kasalarında bulundurmaktadırlar. Bunun sebebi ise yaşanması muhtemel olumsuz olaylara karşı tedbirli olmaktır. Bir diğer tanımlama ile nasıl ki bireyler geleceğe dair kaygıları için birikim yapıyorsa merkez bankaları da bu gibi durumlar için rezerv para birimini kasasında bulundurmaktadır. Bu, risklere karşı alınan bir önlemdir.

Rezerv Para Birimleri Nelerdir?

Dünya üzerinde en yaygın olarak kullanılan ve bilinen rezerv para birimi Amerikan Dolarıdır. Amerikan dolarının rezerv para birimi olarak kullanılmasının en temel sebebi ise dünya ticaretinde oldukça yaygın olarak kullanılıyor olmasından kaynaklanmaktadır. Ayrıca, birçok ülkenin merkez bankası bilançosunda yer alıyor olması sebebi ile de Amerikan Doları en çok işlem gören para birimleri arasında yer almaktadır. Amerikan Dolarının yanı sıra Euro, İsviçre Frangı, İngiliz Sterlini ve Japon Yeni de rezerv para birimlerine örnek olarak gösterilebilir.

Merkez Bankaları Neden Rezerv Para Birimi Tutmaktadır?

Merkez bankası, şu amaçlar için rezerv para birimi tutmaktadır;

• Sağlanmakta olan güven politikalarını desteklemek,
• Kur veya para politikalarına olan güveni sağlamak,
• Ülke hazinesinin yabancı para iç ve dış borç ödemelerini gerçekleştirmek.

Her ülkenin merkez bankası yukarıda belirtilen amaçlar doğrultusunda rezerv para birimi tutmaktadır.

Ekonomi 101

SWAP Faizi Nedir? Döviz ile İlişkisi Nedir?

Geçtiğimiz hafta Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı’nın görevden alınması sonucu Türk Lirası varlıklarda son ayların en yüksek volatiliteli dönemi yaşanmıştı. CDS primleri, kur ve swap faizlerinde yükseliş olurken borsada ise düşüşler meydana gelmişti ve bu düşüş en çok bankacılık sektörüne etki etmişti. 2018 yılında ve sonrasında birçok kez yaşanmış olan swap faizlerindeki artış geçtiğimiz hafta %14 seviyelerinden %1400 seviyelerine kadar yükselmişti.

SWAP Nedir?

Kelime karşılığı olarak takas anlamına gelmektedir fakat finans piyasalarında forward işlemlerinde farklı faiz kullanılarak yapılan borçların değişilmesi olarak tanımlanmaktadır. Faiz ve döviz ağırlıklı olarak yapılan swap işlemlerinin temel amacı risklere karşı güvence oluşturmaktır. Bir diğer tanımlama ile, döviz veya faiz tarafında oluşabilecek hareketler karşısındaki kaybı azaltmak amacı ile kullanılmaktadır.

SWAP Faizleri ve Kur İlişkisi

Yurt içerisinde döviz fiyatlarında sert bir atak görüldüğü zaman hemen arkasından swap faizlerinin de inanılmaz hızlı şekilde yükselişe geçtiği görülmektedir. Bunun temel sebebi ise yabancı yatırımcıların da döviz alma isteğidir. Bu durumu detaylı ve adım adım anlatmak gerekirse;

TCMB, ticari bankalar için zorunlu karşılık oranı belirlemektedir ve bu oran hem döviz hem de Türk Lirası mevduatlar için geçerlidir. Bankalar ise belirlenmiş olan bu orana bağlı olarak teminatlarını merkez bankasına yatırır ve kalan mevduatlar kredi ağırlıklı olarak kullanılır.

Genellikle Türk Lirası kredi kullanım oranı döviz kredisine kıyasla çok daha yüksek olmaktadır. Bankalar, kasalarında bulunan fazla döviz tutarını ise BDDK tarafından belirlenen oran üzerinden uluslararası piyasalarda kullanmaktadır. Buraya ek olarak şu bilgilerin de eklenmesinde fayda olacaktır;

‘’Ticari bankaların zorunlu karşılık oranı teminatını yatırdıktan sonra kasasında yer alan döviz miktarının ne kadarını uluslararası piyasalarda kullanabileceği kararı BDDK tarafından alınmaktadır. 2018 yılında görülen kur atakları sonrasında BDDK bu kullanım oranını %50 olarak sınırlamıştır ve sonrasında da bu oran sırası ile %25, %10 ve %1 oranlarına gerilemiştir. Kasım 2020 tarihinde ise farklı vadelere göre düzenleme yapılarak %5, %10 ve %30 olarak yeniden oranlarda artırım yapılmıştır. Bu oranların değişimindeki amaç yabancı yatırımcıların Türk Lirası erişimini kısıtlamak ve dövizin hareketini yavaşlatmaktır.’’

Ticari bankaların uluslararası piyasalarda dövizi kullanma şekli ise şu şekilde gerçekleşmektedir;

Yabancı yatırımcı direkt olarak döviz alımı gerçekleştiremez, öncelikli olarak Türk Lirasına sahip olması gerekmektedir. Türk Lirası sahibi olduktan sonra döviz alımı gerçekleşebilir. Gerçekleşecek bu işlem için ise vade süresi günlük, haftalık ve aylık olarak belirlenir ve faiz oranı da vade süresine bağlı olarak değişiklik gösterir. Bu noktada ise Türk lirası ve döviz takası gerçekleşirken aynı zamanda faiz de buna bağlı olarak takas edilir. Eğer ki banka swap işlemi gerçekleştirmek istemez ise yabancı yatırımcı da Türk Lirası bulamayacağı için o işlemin faizi de yükselmiş olur.

Geçtiğimiz hafta yaşanan durum da tam olarak bu şekilde gerçekleşmiştir. Yurtiçi bankalar swap işlemlerinde kısıtlamaya gittiği için faiz oranlarında çok ciddi bir sıçrama meydana geldi. Peki, bankalar bunu neden yapmıştı? Cevap aslında oldukça basit, Türk lirası döviz karşısında değer kaybediyor ve kurlar hızlı şekilde yükseliyordu. Türk Lirasındaki değer kaybının azaltılması amacı ile swap işlemlerine kısıtlama getirilmişti ve bu kısıtlama sebebi ile de az olan paranın maliyetinde ciddi yükseliş gerçekleşmişti.

Doğru Bir Uygulama Mı?

Bu uygulamanın gerçekleştirilmesi tamamen bankanın kendi tercihine bağlıdır fakat hiçbir kurum bankalara bu uygulamayı gerçekleştirdiği için yasal bir hükümlülük yükleyememektedir. Ayrıca, bankalar bu kararı tek başına almamaktadır. Bu kararlar üzerinde maliye ve para yönetiminin ciddi etkileri bulunmaktadır. Bu uygulamanın gerçekleştiği sırada dikkat edilmesi gereken iki önemli faktör bulunmaktadır;

Kısa Süreli Etki

Döviz kurlarındaki ciddi fiyat dalgalanmalarını düşürmek amacı ile yapılan bu çalışmalar sonrasında kur tarafında düşüş olması ile birlikte faiz oranlarında da düşüş gerçekleşmektedir. Fakat, bu durum anlık şoku bastırmak için yeterli oluyor ve uzun vadeli olarak etkilerinden faydalanılamıyor. Döviz kurlarında meydana gelen yükselişler bir sebebe bağlı olduğu için bankalar bu şekilde döviz kurlarını uzun süre baskılayamıyor. Ayrıca, bu işlemlerin bankalar için de bir maliyeti bulunmaktadır ve faizlerde meydana gelen yükseliş aslında Türk Lirası tarafında risklerin artmasını yansıtmaktadır.

Sebep-Sonuç

Normal dönemlere kıyasla çok ciddi şekilde yükselen swap faizleri Türk Lirasının ciddi değer kaybettiği zaman gerçekleşmektedir. Yabancıların bu değer kaybına ekstra katkı sağlamaması ve döviz kurlarındaki volatilitenin daha fazla artmaması için Türk Lirası likiditesi bankalar tarafından bu şekilde azaltılmış oluyor. Durum böyle olduğu zaman da swap faizleri çok hızlı şekilde yükseliyor.

Ekonomi 101

Eurobond Nedir?

Eurobond, alternatif yatırım araçlarından birisidir ve Avrovil olarak da bilinmektedir. Uzun vadeli ve döviz bazında yatırım tercih eden yatırımcılar genellikle garanti getiri elde edebilmek için Eurobond yatırımları yapmayı tercih etmektedir. Vade süresi 1 yıl ile 30 yıl arasında değişiklik gösteren bu yatırım yöntemi ile ülkelerin uluslararasında borçlanma amacı ile çıkartmış olduğu Eurobond’lar ile yatırım yapabilir ve gelir elde edebilirsiniz. Ayrıca, düşük risk ile değerlendirebileceğiniz bu yatırımlar için devletler yerine şirketleri de değerlendirme şansı bulunmaktadır.

Ülkeler, işlem hacmi yüksek olan döviz cinsinden borçlanabilmek için Eurobond ihraç etmektedir. Bu, borçlanma senetlerinden birisidir. Büyük şirketlerin ve ülkelerin yurtdışından kaynak elde edebilmek amacı ile Eurobond ihracatı gerçekleştirmektedir. Eurobond ihracatı, ülkelerin ve şirketlerin dış borçlanmaları için kullanmakta olduğu ve işlem hacminin yüksek olduğu döviz birimleri ile gerçekleşir. Bu tür borçlanma senetleri uzun vadeli olarak gerçekleşir ve vade süresi 1 ile 30 yıl arasında değişiklik göstermektedir. Ayrıca, Eurobond ihracatı ülkenin yerel para birimi ile değil yabancı para birimi ile gerçekleşir.

Eurobondların en büyük avantajı ise istenildiği zaman anında nakde çevrilebilme özelliğine sahip olmasıdır. Aracı kurumlar ve bankalar aracılığı ile alım-satım işlemleri gerçekleştiği için vade sonunu beklemeye gerek yoktur. Eurobond alım-satımı gerçekleştirilirken bekleme gerçekleşmez ve işlemler anlık olarak yapılır. Eurobond alım-satım işlemlerinde, özellikle de satış işlemlerinde dikkat edilmesi gereken en önemli nokta Eurobond değerinin satış işleminin yapıldığı günün piyasa değeri üzerinden hesaplanması ve son faiz ödeme gününden satış işleminin tamamlanmış olduğu güne kadar biriken faizin göz ardı edilmemesidir. Bu şekilde hesaplanacak olan değer Kirli Fiyat, faizler haricinde hesaplanan değer ise Temiz Fiyat olarak tanımlanmaktadır. Temel fiyat ile hesaplanan ve satışı gerçekleşen Eurobond için tedris edilecek fiyat kesinlikle nominal değeri yansıtmayacaktır.

Ekonomi 101

Yurtiçi Yerleşiklerin Döviz Mevduatlarındaki Değişim Ne Anlama Geliyor?

Merkez Bankası tarafından her hafta Perşembe günü düzenli olarak yayımlanan ‘’Haftalık Para ve Banka İstatistikleri’’ verileri bankalarda bulunan TL ve Döviz mevduatlarındaki değişimi göstermektedir. Bu sebeple oldukça önemli bir gösterge olarak kabul edilir ve yatırımcılar tarafından yakından takip edilir.

Son birkaç yıllık süreç içerisinde döviz kurlarında meydana gelen yükselişin hız kazanması sebebi ile yurt içinde yer alan döviz mevduatlarında da ciddi bir artış meydana gelmiştir. Gerçekleşen bu artışa rağmen rekor 2002 yılında kırılmıştı ve değişim göstermedi. TCMB, başlatmış olduğu sıkı para politikası yönetimi ile dövizden Türk Lirasına geçişin başlayacağını öngörmektedir. Rakamlar ile ilgili detayların paylaşımı öncesinde bu verinin tam anlamı ile detaylı anlaşılması için yer alan terimlerin ifadelerine değinelim;

Merkez Bankasının, ‘’Yurt İçinde Yerleşiklerin Yabancı Para Mevduatları’’ sayfasında yer alan hesaplar gerçek ve tüzel kişi olmak üzere iki farklı sınıfa ayrılmıştır.

Gerçek Kişi: Hukuki olarak birey anlamına gelir, yani her vatandaş bir gerçek kişi olarak tanımlanır.

Tüzel Kişi: Şirketler, ticari firmalar, dernekler ve siyasi partiler gibi bir amaç doğrultusunda bir araya gelinmesi sonucu kazanılan hukuki statü olarak tanımlanır.

Türkiye Cumhuriyeti’nde, yerleşik gerçek ve banka dışı tüzel kişilerce mevduat ve katılım bankalarında tutulan yabancı para mevduat seviyesini gösteren bu veri içerisindeki hesaplamaklar için gerçek kişiler, hane halkı bir başka tanımlama ile bireysel kişileri kapsarken tüzel kişiler de sektörlerde yer alan firmaları ve şirketleri kapsamaktadır.

Şubat 2021 tarihine kadar yapılan hesaplamalarda gerçek, tüzel ve toplam kısmında kıymetli maden hesapları baz alınırken Şubat ayında bu hesaplamalar parite etkisinden arındırılmış olarak da paylaşılmaya başlandı. Bu sebepten dolayı, verilerde yer alan yerleşiklerin mevduatlarındaki değişime ekstra olarak parite değişiminin de hesaplanması gerekmektedir.

Karar Sonucu Oluşan Değişim

5 Mart 2021 Cuma günü ile bitişi gerçekleşen işlem haftasında yurtiçi yerleşiklerinin döviz mevduatlarında oluşan değişimler şu şekilde olmuştu;

Gerçek kişilere ait olan mevduat miktarı, 148.745 milyar USD’den 146.935 milyar USD’ye gerilemiştir. Yani, son hafta içerisinde mevduatlarda 1.81 milyar USD’lik bir azalma görülmüştür.

Tüzel kişilere ait olan mevduat miktarı, 83.930 milyar USD’den 83.488 milyar USD’ye gerilemiştir. Yani, son hafta içerisinde mevduatlarda 442 milyon USD’lik bir azalma görülmüştür.

Bu verilere göre yurtiçi yerleşiklerin toplam döviz mevduatları 2.25 milyar USD azalarak 232.676 milyar USD’den 230.424 milyar USD’ye gerilemiştir.

Buraya kadar yapılan hesaplamalar süregelen hesaplamaydı. Parite etkisinden arındırılmış olarak hesaplama yapıldığı zaman ise veriler şu şekilde olmaktadır;

Merkez bankası tarafından yapılan hesaplamalara göre gerçek kişilerde 143 milyon USD’lik artış gözlemlenmiştir. Tüzel kişilerde ise 254 milyon USD’lik artış görülmesi ile toplamda 397 milyon USD’lik artış söz konusudur.

Mevcut hesaplama yöntemi ile hesaplama yapıldığı zaman %0.88 oranında düşüş görülüyor olsa da pariteden arındırılmış şekilde hesaplama yapıldığı zaman artış olduğu gözlemlenmektedir. Fakat hesaplamada tam olarak düzenli ölçüm yapabilmek için hangi paritenin hangi kapanış verileri üzerinden hesaplama yapıldığı hakkında merkez bankası tarafından şeffaf bir veri paylaşılmamıştır. Fakat bundan sonra yapılacak tüm hesaplamaların mevcut ve pariteden arındırılmış bir şekilde yapılacağı net bir şekilde biliniyor.

Döviz Mevduat Hesaplarındaki Değişim Ne Anlam İfade Ediyor?

Türk Lirası hesaplarında olduğu gibi döviz mevduat hesaplarındaki işleyiş yöntemi de tamamen aynı şekildedir. Örnek ile anlatıma devam etmek gerekirse;

Bankalarda bulunan döviz mevduat hesaplarına yapılan para yatırımları direkt alım olmaktadır. Bir diğer yandan döviz transferleri, borçlardaki veya alacaklardaki değişim, şirketlerdeki senet ödemeleri, teçhizat ödemeleri veya ihracat girişleri gibi değişimler oransal olarak mevduatlardaki değişim anlamını taşımaktadır. Bu sebeple mevduatlarda oluşan artışın direkt olarak döviz alındığı veya düşüş ile de döviz satıldığı sonucunu elde etmek tam anlamı ile doğru olmayacaktır. Bu işlemler bir haftalık süreç içerisindeki döviz stokunu göstermektedir fakat temel hatları ile değerlendirildiği zaman ise stoktaki değişim oranını da kapsar. Bu değişim gerçekleşen rakam kadar olmayabilir.

Yurtiçi Yerleşikleri Dövize Cezbeden Sebep Nedir?

Yurtiçi yerleşiklerin toplam hesaplarına bakıldığı zaman kabaca gerçek kişilerin oranının %60 ve tüzel kişilerin oranının da %40 olduğunu görebiliriz. Gerçek kişileri dövize cezbeden en önemli sebep yerel para birimine olan kaygıdır. Ayrıca, yerel para birimindeki kaybın yanı sıra faiz getirisinin de enflasyonu aşmaması sebebi ile döviz talebi yükselmektedir.

Ters Para İkamesi Başladı Mı?

Para ikamesi, basit bir tanımlama ile dövizin yerel para birimine tercih edilmesi anlamını taşımaktadır. Dolayısı ile ters para ikamesi de dövizden yerel paraya geçişi ifade etmektedir ve dolarizasyonun azalmaya başladığını da tarif etmektedir. TCMB’nin Kasım 2020 tarihinden sonra uygulamaya başlamış olduğu para politikası hedefleri arasında ters para ikamesi de yer almaktadır. Verilere bakıldığı zaman, resmi olarak bankalarda bulunan mevduat hesaplarında bir düşüş gerçekleşmemiştir fakat pariteden arındırılmış hesaplamaya göre ise döviz alımı devam etmektedir. Bu sebeple ters para ikamesinin başladığını vurgulamak için henüz erken.

Ekonomi 101

Carry Trade Nedir? Nasıl Yapılır?

Carry trade, düşük faiz oranına sahip yabancı para birimi borçlanarak elde edilen mevduatı yüksek faiz oranına sahip bir başka para biriminde değerlendirmeye verilen isimdir. Bu strateji, yüksek getiri elde etmek için kullanılmaktadır.

Bu strateji ile getiri elde etmek isteyen yatırımcılar kur değişimi ile gelir elde etmeye ek olarak değişim gösteren faiz oranlarından da yararlanmayı hedeflemektedir.

Carry Trade Nasıl Yapılır?

Carry trade, düşük faiz oranına sahip yabancı para birimi borçlanarak elde edilen mevduatı yüksek faiz oranına sahip bir başka para biriminde değerlendirme ile yapılmaktadır. Bu yöntem genellikle kendi ülkelerinde yeterli gelir elde edemeyen yatırımcılar tarafından tercih edilmektedir.

Örnek vermek gerekirse Japonya’da bulunan yatırımcılar kendi para birimleri ile tatmin edici tasarruf geliri elde etmemektedir ve bu yatırımcılar genellikle tasarruflarını değerlendirebilmek için gelişmekte olan ülkelerin para birimlerine yönelmektedir. Japon yatırımcılar, Carry Trade stratejisi ile Türkiye, Meksika, Arjantin gibi ülkelerin para birimlerine yatırım yapmaktadırlar.

Carry Trade Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Carry trade stratejisini kullanan her yatırımcı, pozisyonları açık kaldığı süreç içerisinde kur riskini üstlenmektedir. Örneğin, Japon Yeni borçlanarak mevcut tasarruflarını Türk Lirası üzerinde değerlendirmek isteyen yatırımcılar Japon Yeni/Türk Lirası paritesindeki her fiyat dalgalanmasını risk olarak üstlenecektir. Parite içerisinde oluşacak herhangi bir dengesizlik veya değer kaybı Carry Trade yapan yatırımcı için büyük bir risk oluşturacaktır. O sebeple Carry Trade yapılacağı zaman parite seçimi oldukça önemlidir.

Carry trade yapabilmek ve zarar etmemek için volatilitesi yüksek olan paritelerden uzak durulması gerekmektedir çünkü volatilite hareketlerinden dolayı oluşabilecek her türlü fiyat hareketi yatırımcının zarar etmesine sebep olabilmektedir.

Son olarak, tercih edilecek para türünde oluşabilecek faiz oranı değişiklikleri de Carry Trade için olumsuz etken olabilmektedir. Bu sebeple Carry Trade amacı ile tercih edilecek para birimlerinin merkez bankası faiz politikaları da oldukça yakından takip edilmelidir.

Ekonomi 101

Döviz Nedir? Kuru Belirleyen Faktörler Nelerdir?

Bir ülkenin yerel para birimi dışındaki diğer tüm para birimlerine döviz denilmektedir. Yerli para biriminin yabancı para birimlerine karşı değeri ve katsayısı ise döviz kuru olarak tanımlanmaktadır. Türkiye’nin resmi ve yerli para birimi Türk Lirasıdır ve bu para birimi dışındaki tüm yabancı para birimleri de döviz olarak tanımlanmaktadır. Bu yabancı para birimlerinin Türk Lirası karşısındaki değeri ise döviz kurudur.

Döviz Kurunu Belirleyen Faktörler

Döviz kuru, enflasyon, faiz, siyasi ve jeopolitik gelişmeler, arz ve talep dengesi ve ekonomik istikrar faktörlerine göre değişim göstermektedir. Bu faktörleri tek tek açıklamak gerekirse detaylı olarak şu şekilde anlatılabilir;

Enflasyon

Enflasyon oranının yükselmesi durumunda yerli paranın alım gücü azalmakta ve hane halkı alım gücünü korumak amaçlı olarak döviz alımı gerçekleştirmektedir. Bu sebeple döviz talebinde oluşan arz ve talep döviz fiyatlarına doğrudan etki etmektedir.

Faiz

Döviz kurunda en belirleyici etken faktörler arasında faiz oldukça önemli bir yere sahiptir ve hem yurt içi hem de yurt dışı faizleri aktif olarak rol oynamaktadır. Eğer ki yurt içindeki mevcut faiz oranı dünya çapındaki faiz ortalamasından yüksek ise döviz kuruna kıyasla faiz getirisinin daha garanti bir yol olması sebebi ile dövize oluşan talep az olmaktadır. Eğer ki diğer dünya ülkelerinin faiz oranları daha yüksek olur ise de bu durum döviz kurunun yükselmesine sebep olmaktadır.

Siyasi ve Jeopolitik Gelişmeler

Bu faktör her ülke için oldukça önemli bir belirleyicilik özelliğine sahiptir ve ülkenin mevcut ekonomik gücü fark etmeksizin olası durumlarda çok ciddi etkilere sebep olabilmektedir. Son yıllarda tüm dünya genelinde artış gösteren bu riskli faktör Türkiye’de de oldukça önemli bir rol sahibidir.

Arz-Talep Dengesi

Bir ülkenin ihracat oranı artıyor veya dış borç sağlanıyor ve ülkeye yurt dışından döviz girişi sağlanıyor ise bu durumda döviz bolluğu yaşanacaktır. Böyle bir durumda döviz arzının artması ile o ülkenin para birimi değer kazanır ve döviz kurları o ülkenin para birimine karşı düşüş eğilimi gösterir.

Bu durumun tam tersinin gerçekleşmesi yani ithalatın fazla olması ve dış borç ödemesi yapılması durumunda ise ülke içerisinde bulunan döviz oranı azalacak ve dövize karşı olan talep artacaktır. Döviz talebinin artması ile de döviz kurlarında yükseliş gerçekleşecektir.

Ekonomik İstikrar

Mevcut ülke yönetimi sürekli olarak hatalar yapıyor ve ülkenin istikrar düzeyinin düşmesine sebep oluyor ise o ülkenin para birimine oluşan güven seviyesi de azalacaktır. Bu gibi durumda ise dövize olan talep hızlıca artacaktır ve ülkenin yerel para birimi değer kaybedecektir. Kısaca, ekonomik istikrarın sağlanamaması durumunda o ülkenin para birimi değer kaybedecek ve döviz kurlarında yükseliş gerçekleşecektir.

Döviz Kuru Politikaları Nelerdir?

Döviz kuru politikaları, merkez bankası ve hükümet ile ortak karar neticesinde belirlenmektedir fakat bu politikaların uygulanması merkez bankası tarafından gerçekleşmektedir. Türkiye, 2001 yılında dalgalı kur rejimine geçiş yapmıştır ve günümüzde de bu kur rejimi uygulanmaktadır. Peki, neden dalgalı kur rejimi tercih edildi? Dalgalı kur politikasında, döviz kurları arz-talep dengesi ile oluşmaktadır ve merkez bankası döviz kuruna müdahale edememektedir. Yani, merkez bankasının direkt olarak belirlemiş olduğu bir kur hedefi bulunmamaktadır fakat yerli para biriminde oluşabilecek sert volatilite koşullarında merkez bankası döviz kurlarına müdahale etme yetkisine de sahiptir. Müdahale aracı olarak ise swap limitleri, faiz ve repo ihaleleri gibi araçlar kullanılmaktadır.

Merkez bankasının para politikası içeriğinde bulunan döviz politikasının temel hedefinde fiyat istikrarı bulunmaktadır. Merkez bankası, finansal istikrara yönelik oluşabilecek her türlü döviz kuru tehditleri ve riskleri için müdahale etme hakkında sahiptir.

Ekonomi 101

Forex Nedir?

Forex, ülke para birimlerinin karşılıklı olarak alım-satım işlemlerinin yapıldığı ve ülke para birimlerinin değerlerinin belirlendiği döviz piyasasıdır. Kelime, İngilizce açılımı olan Foreign Exchange kelimelerinin kısaltılması ile türetilmiştir. Forex piyasaları dünyada likiditesi en yüksek olan piyasadır ve günlük işlem hacmi net olarak 6 trilyon dolar değerindedir.

Forex’te Nasıl İşlem Yapılır?

İnternet bağlantısı sahibi olduğunuz sürece yer ve mekân fark etmeksizin forex piyasalarında işlem yapabilirsiniz. Forex işlemleri yapabilmek ve bu piyasadan kazanç sağlayabilmek için ihtiyacınız olan tek şey aktif bir internet bağlantısıdır. Akıllı telefon, dizüstü ve masaüstü bilgisayar ve tablet kullanarak forex işlemleri yapmaya başlayabilirsiniz.

Forex İşlemlerine Nasıl Başlanır?

Forex işlemlerine başlamak ve bu piyasadan para kazanmak istiyorsanız yapmanız gereken ilk şey bu piyasa hakkında bilgi edinmek olacaktır. Yani, forex piyasalarında aktif olarak işlem yapmadan önce araştırma yapmanız ve eğitim almanız sizin için çok büyük bir avantaj olacaktır. Elbette bu piyasalarda işlem yapabilmek için tecrübe sahibi de olmanız gerekmektedir fakat tecrübe elde etmeden önce araştırma yapılması ve eğitimlere katılım gösterilmesi oldukça önemlidir. Bu şekilde daha az para kaybederek daha fazla tecrübe elde edeceksiniz ve tüm bu çalışmaların sonucunda da daha kolay şekilde para kazanmaya başlayacaksınız. Gerekli eğitimleri tamamladıktan sonra ise hiçbir masraf yapmaksızın tecrübe elde etmek için bir yönteminiz daha bulunmaktadır.

Kullanacağınız veya tercih etmeyi düşündüğünüz aracı kurumlardan demo hesapları talep edebilir ve edinmiş olduğunuz bilgileri bu hesapta uygulayarak kendi forex performansınızı görebilirsiniz. Şunun unutulmaması gereklidir ki demo hesap süreci birçok kullanıcı için oldukça faydalıdır çünkü piyasada oluşabilecek riskleri ve kazançları hiçbir masraf etmeksizin görmenizi ve tecrübe elde etmenizi sağlar.

Gerekli araştırmaları yaptıktan sonra ve yeterli bilgi sahibi olduktan sonra kendi performansınızı demo hesaplar ile deneyebilir ve bundan sonrasında da kullanacağınız aracı kurumun tercihini yapabilirsiniz. Aracı kurum tercihi yaparken ise dikkat edilmesi gereken en önemli faktörün ise bu kurumun SPK lisansına sahip olup olmadığını dikkatlice kontrol etmek olacaktır.

Forex’in Avantajları Nelerdir?

• Düşük işlem maliyetleri bulunmaktadır. İşlem maliyetleri her ne kadar aracı kurumlara göre farklılık gösteriyor olsa da birçok aracı kurum hizmetlerinde oluşan spread oranı oldukça düşüktür.
• 5 gün ve 24 saat işlem yapılabilme olanağı bulunmaktadır. Türkiye saati ile Pazar gecesi 00:00’da piyasa açılmakta ve Cuma gecesi 23:59’da piyasa kapanmaktadır.
• Tüm dünya ile eşzamanlı olarak işlem yapılabilen aktif bir piyasadır.
• Çift yönlü işlem fırsatı sunan Forex piyasası, yatırımcıların hem yükseliş trendi içerisinde hem de düşüş trendi içerisinde kazanç sağlamasına imkân sağlar.
• Dünyanın en büyük, en aktif ve en likit finansal piyasasıdır. Günlük yaklaşık olarak 6 trilyon dolar işlem hacmi bulunan forex borsaları bu avantajı ile manipülatif hareketlerden de arınmış piyasa olma özelliğine sahiptir.
• Minimum sermaye gereksinimleri ile mevcut sermayenizin 10 katına kadar işlem yapabilme olanağı sağlar. Forex piyasalarında mevcut kurallar çerçevesinde 1:10 oranında kaldıraç kullanabilir ve paranızın tam olarak 10 katı ile işlem yapma olanağına sahip olabilirsiniz.

Son olarak şunu belirtmek istiyoruz ki Forex piyasalarında paranızın birkaç katı ile işlem yapabilmek istiyorsanız muhakkak kaldıraç sistemi hakkında da bilgi sahibi olmanız gerekmektedir. Kaldıraç sistemi oldukça risklidir ve bilgi sahibi olunmaksınız işlem yapılması kumar oynamaktan pek farklı değildir. O sebeple kaldıraç sistemi hakkında bilgi sahibi olduktan sonra kaldıraçlı işlem yapılmasını tavsiye ediyoruz.

Ekonomi 101