DeFi dünyasının oldukça hızlı gelişmesi ile birçok DeFi projesi ortaya çıkmıştır ve tüm bu projeler hakkında bilgi sahibi olmak pek kolay değildir. Her ne kadar kısa vadeli alım-satım işlemleri gerçekleştiren yatırımcılar teknik analiz yöntemi ile proje için kısa vadeli yatırımlar yapıyor olsa da uzun vadeli yatırımcıların daha detaylı araştırmalar yapması gerekmektedir. Proje sayısının oldukça fazla olması ise analiz sürecini uzatmakta ve tercihler arasında zorluk yaratmaktadır. Peki, uzun vadeli olarak yatırım yapma planı olan bir yatırımcı nelere dikkat etmelidir?
DeFi projelerinin oldukça hızlı şekilde artması ve değerlenmesi sonucunda yatırım yapma kararları vermek artık daha zor bir hale gelmiştir. Bu protokoller ve projeler birçok farklı şekilde kıyaslanabilir ve ölçeklendirilebilirdir. Her ne kadar bu durum bir problem gibi görünüyor olsa da yatırımcıların bu duruma karşı stresli yaklaşmasına bir gerek yoktur. DeFi protokollerinde yaygın olarak kullanılan bazı bilgiler ile daha kolay araştırma ve analiz yapılabilir ve buna bağlı olarak kararlar alınabilir. DeFi projelerinde tüm veriler şeffaf olarak paylaşıldığı için herhangi bir proje hakkında tüm veriler elde edilebilmektedir. Bu da analiz ve araştırma sürecini uzatmakta fakat garanti olarak yatırım kararları üretilmesine katkı sağlamaktadır. İşte, tüm DeFi yatırımcıların bilmesi gereken önemli 7 gösterge;
Kilitlenen Toplam Değer
Başlığın adından da anlaşılacağı gibi bu gösterge DeFi protokolünde kilitlenen toplam fon miktarını temsil etmektedir. Kilitlenen toplam değer göstergesini belirli bir pazar alanında likidite havuzlarındaki likidite olarak değerlendirebiliriz.
Kilitlenen toplam değer, DeFi protokolündeki toplam faiz hakkında bilgi ve fikir verebilecek bir gösterge olarak da bilinmektedir. Bu değer ayrıca DeFi protokollerinin Pazar payının hesaplanmasında da kullanılabilmektedir. Bu da genellikle yüksek getiri elde etmek için düşük pay sahibi projeleri tercih etmek isteyen yatırımcıların araştırma sürecine katkı sağlamaktadır.
Kilitlenen toplam değer miktarı çeşitli birimlerde hesaplanabilmektedir. Ethereum, Bitcoin, diğer kripto para birimleri veya fiat para birimleri gibi farklı birimler ile hesaplanabilmektedir.
Borsalardaki Token Arzı
Kullanılabilecek bir diğer gösterge ise kripto para borsalarında bulunan mevcut token arzının takip edilmesidir. Satıcılar genellikle projeye ait tokenlerini satmak istediği zaman merkeziyetli borsaları tercih etmektedir. Buna ek olarak ise merkeziyetsiz borsaların da tercih edildiği durumlar olmaktadır. Merkeziyetli hizmetlerin daha yüksek işleme hacmine sahip olması sebebi ile bu platformlar çok daha fazla likiditeye sahip olma eğilimindedir. Bu sebeple, merkeziyetli borsalarda bulunan token arzına dikkat etmek oldukça önemlidir.
Borsalarda yer alan token arzının fazla olması, olası satış baskılarının oluşmasına sebep olabilmektedir. Yani, token sahibi veya büyük yatırımcılar bu bakiyelerini cüzdanlarda tutmak yerine borsa hesaplarında tutarak anlık satış için hazır durumda bekleyebilmektedir.
Bir diğer yandan unutulmaması gereken bir diğer detay ise marjin veya vadeli işlemler üzerinde alım-satım işlemleri yapan kullanıcılar bu tokenleri teminat amaçlı da kullanabilmektedir. Yani, borsalarda bulunan token arzının tamamının satış süreci içerisinde olmadığı da bilinmesi gerekmektedir. Bir diğer yandan borsa hesaplarına gönderilen yüksek miktarlı transferler ise anlık satış yapılacağının sinyali değildir. Tüm bunlara rağmen borsalarda bulunan token arzının takibini yapmak oldukça faydalı olacaktır.
Eşsiz Adres Sayısı
Bu gösterge her ne kadar bazı kısıtlamalara sahip olsa da projeye ait token sahibi olan cüzdan adreslerinin sayısını belirtmektedir. Bu göstergenin kullanıldığı zaman ise fazla adresin tokene sahip olması pozitif bir şey olarak yorumlanmamalıdır. Bu gösterge, bazı manipülasyonlar ile değeri değiştirilebilecek bir şeydir. Tek bir kişinin bile binlerce cüzdan adresi yaratarak kullanımın arttığı algısını yaratması oldukça kolaydır. Bu sebeple sadece fikir sahibi olmak amacı ile kullanılmalı ve yatırım kararı için ciddi etkiye sahip olmamalıdır.
Enflasyon Oranı
Bir projenin düşük token arzına sahip olması tek başına yeterli bir şey midir? Tabii ki hayır, böyle bir şey olmak zorunda değil. Yatırım kararı vermeden önce dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli gösterge ise enflasyon oranıdır. Bir projenin düşük token arzına sahip olması bu durumun kalıcı olacağını göstermemektedir. Özellikle sürekli olarak yeni token arzı sağlayan projeler bu durumun en güzel örneklerindendir.
Örneğin, Bitcoin sürekli azalan bir arz miktarına sahiptir ve bu durum teorik olarak enflasyon olmamasına sebep olmaktadır. Tabii ki bu doğrultuda tüm projeler bu şekilde arz gerçekleştirmek zorunda değildir. Enflasyon, tek başına çok ciddi etki yaratacak bir gösterge değildir fakat ciddi şekilde artması sonucunda kâr payınızda azalma olmasına sebep olmaktadır. Enflasyon tam olarak iyi veya kötü olarak değerlendirilemez. Bu sebeple bu göstergenin tek başına kullanımı yerine diğer göstergelerin destekçisi olarak kullanılması oldukça önemlidir.
Fiyat Satış Oranı (P/S)
Geleneksel piyasalarda bu gösterge şirketlerin hisse senedi fiyatı ile gelirlerini kıyaslamaktadır. Bu hesaplamanın sonucunda ise hisse senedi fiyatının yüksek mi yoksa düşük mü olduğu tespit edilmektedir. Birçok DeFi protokolü aktif olarak gelir elde ettiği için bu gösterge DeFi projeleri için de kullanılabilir. Gerekli hesaplamanın hatasız olarak yapılması için tercih edilecek projenin piyasa değerinin mevcut gelirine bölünmesi yeterlidir. Temel fikir, bu oran ne kadar düşük ise projenin de o kadar düşük ihtimaller çerçevesinde değerlenme potansiyelinin bulunmasıdır.
Tıpkı diğer göstergelerde olduğu gibi bu gösterge de tek başına değerlenmeyi hesaplamak için yetersizdir. Buna rağmen piyasa yatırımcılarının projeyi ne kadar adil değerlendirdiği hakkında fikir almak için kullanılması oldukça faydalı olacaktır.
Borsalardaki Token Bakiyesi Değişimleri
Borsalarda bulunan token arzının takip edilmesi her ne kadar oldukça önemli olsa da bu bakiyelerin değişimleri de oldukça önemlidir ve takip edilmesi gerekir. Bu bakiyelerde oluşacak her türlü değişim yatırım kararı almak veya mevcut yatırımın geleceğine yön vermek için faydalı olabilir. Bu token bakiyelerinde oluşacak değişimler token fiyatının değişimi hakkında fikir verebilir.
Örneğin, borsa hesaplarından token cüzdanlarına aktif olarak transfer sağlanması durumunda büyük yatırımcıların token biriktirdiği tam tersi durumda ise satış hazırlığı yapıldığı sonucu elde edilebilir. Bu sebeple aktif token arzı takibi yanında bu değişimlerin takip edilmesi de oldukça faydalı olacaktır.
Spekülatif Olmayan Kullanım
Spekülasyon yapılmaya müsait projeler her ne kadar kazançlı gibi görünüyor olsa da genellikle bu gibi durumlarda yükseliş trendi oldukça kısıtlı olmaktadır. Bu sebeple yatırım yapılmadan önce proje hakkında detaylı temel analiz yapılması oldukça önemlidir. Bu şekilde projeye gerçek yatırımcıların mı yoksa spekülatör yatırımcıların mı yatırım yaptığını öğrenmek mümkündür. Biraz zahmetli bir yöntem olsa da kesinlikle etkili bir şeydir.
Geleneksel piyasalarda tecrübe sahibi olan bir yatırımcı bu göstergeleri aktif olarak kullanmaktadır ve faydalarının farkındadır. Bu sebeple bu göstergeleri kullanmaktan kaçınılmaması kesinlikle yatırımcının faydasına olacaktır.
Tüm bu göstergelerin kullanılmasının yanı sıra yatırım yapılmadan önce kişi kendi analizini yapmalı ve başkalarının fikrini değiştirmesine müsaade etmemelidir. Zor şartlar altında yaptığınız tasarrufları amaçsız projeler için kullanmak sadece sizin zararınıza olacaktır.
