Devalüasyon, bir ülkenin ekonomisi üzerinde ödemelerin açık verdiği ve meydana gelen sabit kur dengesinin değişimi ile meydana gelen ekonomik olaya verilen isimdir. Kısaca devalüasyon, bir devletin yerel para biriminin diğer döviz cinslerine karşı değer kaybetmesi olarak da tanımlanmaktadır.
Devalüasyon, tarihin oldukça eski dönemlerinden günümüze kadar dayanan bir geçmişe sahiptir. Devalüasyon ilk olarak Eski Yunan ve Roma İmparatorluğu dönemlerinde para yerine kullanılmakta olan maden miktarlarının azaltılması ile gerçekleşmiştir. Gümüş veya altın gibi değerli madenlerin nezdinde artmakta olan sikke miktarı, paranın değer kaybetmiş olduğunun göstergesi olarak kabul edilmekteydi. Bu durum daha yakın tarih olan 19. Yüzyılda ise banknot para miktarının artması sonucunda yaşanılan enflasyon üzerinden gerçekleşerek devalüasyon yaşanmasına sebep olmuştur.
Günümüzde ise devalüasyon, herhangi bir ülkenin sabit kuru üzerinde yaşamış olduğu ödemeler dengesinde oluşan açık olarak tanımlanmaktadır. Yani, devalüasyon herhangi bir ülkenin yerel para biriminin diğer döviz cinsi para birimlerine karşı değer kaybetmesi olarak tanımlanmaktadır. Devalüasyon durumu yaşayan ülkeler ise diğer devletler üzerinden satın alma gücünü düşürmeyi hedeflemektedir.
Bu durumun yaşanması durumunda ülke yönetimi tarafından alınan kararlar doğrultusunda ithal olarak ülkeye girişi sağlanan ürünlerin fiyatları artar ve yerli ürünlerin fiyatlarının da düşmesine sebep olur. Uygulanması gereken ekonomik işlevlerin ise yerine getirilmesi bu süreç içerisinde oldukça büyük önem arz etmektedir.
Bu eylemin gerçekleşmesi genellikle ülke içerisinde yaşanan politik olaylar ile tetiklenmektedir. Ayrıca, yapılan ihracat miktarının fazla çıkması ve yerli sermayenin diğer para birimlerine karşı ciddi değer kaybetmesi ile de meydana gelmektedir. Tüm bu sebeplerin gerçekleşmesi neticesinde devalüasyon süreci içerisinde olan devletlerin dış ticaret açığı artmaktadır.
Devalüasyon Neden Yapılır ve Olursa Neler Olur?
Devalüasyon, makalenin başında da tanımlanmış olduğu gibi bir ülkenin yerel para biriminin yabancı para birimlerine karşı değer kaybetmesi ile gerçekleşir. Eğer ki bu durum bizzat ülke yönetimi tarafından gerçekleştirilir ise o ülkenin yerel para birimi devalüe edilmiş olur. Böyle bir durumda ise ülkenin makroekonomik politikalarının seyri değişmektedir.
Bu eylemin gerçekleşmesi durumunda iç ve dış satın alma güçleri kurlara yansımakta ve etki göstermektedir. Bu durumda ise yaşanan etkiler de artmaktadır. Öncelikli olarak ithalat pahalı hale gelir ve ihracat ise uygun fiyat seviyelerinden gerçekleşir. Buna karşılık olarak ise enflasyon oranında artış meydana gelir. Ayrıca, cari açık da azalır. Devalüasyon gerçekleşmesi durumunda gerçekleşen bir diğer şey ise ülke ekonomisinin yavaşlaması ve faiz oranlarının ciddi oranda artış göstermesi olur.
