Çek, ticari hayatın en önemli ödeme araçlarından birisidir ve doğru şekilde kullanıldığı zaman büyük avantajları bulunmaktadır. Resmi olarak değerli evrak niteliğine sahip olan çekler, doldurulduğu esnada dikkat edilmesi gereken bir takım önemli detaylar içermektedir. Bu önemli detayların dikkate alınmaması ile doldurulmuş çekler, çek sahibinin bazı yasal yaptırımlar ile karşılaşmasına sebep olabilmektedir. Çek dolandırıcılığı ve buna bağlı ortaya çıkabilecek durumlar için ve mağduriyetlerin önüne geçilebilmesi için bazı yasal düzenlemeler bulunmaktadır. Bu sebepten ötürü ilk kez çek dolduracak kişilerin veya bu konu hakkında bilgisi bulunmayan kişilerin çekin nasıl doldurulduğu hakkında bilgi sahibi olması oldukça önemlidir. İşletmenin veya bireyin çek defterine sahip olması o kişinin çek kullanarak ödeme yapabileceğini ifade etmemektedir. Alacaklı tarafında çek ile ödeme kabul etmesi gerekmektedir.
Çek Nasıl Doldurulur?
Bu sorunun aslında birden fazla cevabı bulunmaktadır. Doldurulan çekin geçerli olabilmesi için şu unsurlara uygun şekilde doldurulmuş olması gerekmektedir;
Alıcı
Çek üzerinde belirtilmiş tutarın kime ödeneceği açık ve net bir şekilde beyan edilmelidir. Eğer ki çek tüzel kişiye verilecekse tüzel kişinin adı, özel kişiye verilecek ise de doğrudan kişinin adının alacaklı kısmına doğru bir şekilde yazılması gerekmektedir.
Tarih
Çek yazılırken üzerine muhakkak düzenleme tarihinin yazılması gerekmektedir. Tarih yazılmamış çeklerin herhangi bir geçerliliği bulunmamaktadır. Keşide tarihi olarak bilinen bu tarihin çekin üst kısmında belirtilen alana yazılması gerekmektedir.
Tutar
Çek yazılırken üzerinde ödeme bedelinin doğrudan belirtilmesi oldukça önemli bir detaydır. Ödeme tutarı hem sayı hem de yazı ile belirtilmelidir. Ayrıca çek üzerinde bir sahtelik gerçekleştirilmemesi adına tutarın başına ve sonuna bitişik olacak şekilde çizgi çekilmesi gerekmektedir. Tutar yazılırken araya hiçbir ekleme yapılamayacak şekilde ifade edilmelidir.
Yer
Tarih yazılan alanın yanında bulunması gereken bir diğer önemli detay ise çekin nerede düzenlenmiş olduğunun belirtilmesidir. İlgili alana sadece şehir bilgisinin yazılması yeterlidir.
İmza
Yazılan çekin geçerli olabilmesi için dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli detay ise çek sahibinin imzasıdır. Parmak izi, kaşe veya mühür gibi araçların çek üzerinde bulunmasının hiçbir geçerliliği bulunmamaktadır. Çek düzenleme yetkisi sadece çek defteri sahibine veya işletme çeklerinde ise şirket yöneticilerine aittir. Bu sebeple ticari hesaplara ait çeklerde kesinlikle yönetici imzası bulunmalıdır ve çek hesabında yetkili olmayan birisinin imzalamasına izin verilmemelidir.
Çek Doldururken Nelere Dikkat Edilmesi Gerekir?
Çek doldurulması işlemi için bazı kurallar bulunuyor olsa da bu kurallara ek olarak bazı kurallar da bulunmaktadır. Bu kurallara da uyum sağlanması oldukça önemlidir. Yazılan bir çekin geçerli olabilmesi için üzerinde muhakkak ‘’Çek’’ ibaresinin bulunması gerekmektedir. Ayrıca, buna ek olarak çek yazılırken işletme veya kişinin ödeme gücünü aşacak tutarlar tercih edilmemelidir. Bunun sebebi ise bu durumun karşılıksız çek ve çek sahibinin icra edilmesi gibi durumlara sebep olmasıdır. Ayrıca, karşılıksız çek düzenleyen kişi veya işletmeler bazı yaptırımlar ile karşı karşıya kalabilmektedir.
Çek doldurulurken dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli detay ise çek dolumu sırasında çekin daha sonra düzenlenemeyecek şekilde doldurulması gerektiğidir. Çek üzerinde sonradan müdahale edilecek herhangi bir boşluğun bırakılmaması gerekmektedir. Herhangi bir alanda boşluk bırakarak yazılan çeklerin kötü niyetli kişilerin eline geçmesi durumunda çek sahibinin maddi hasara uğratılması muhtemeldir. Bu sebepten ötürü özellikle çek tutarı kısmının oldukça hassas bir şekilde doldurulması gerekmektedir.
Belirli zaman aralıklarında çekler hakkında yasal düzenlemeler yapılabilmektedir. Bu sebepledir ki çek ile ödeme yapan kişilerin bu değişiklikleri takip etmesi gerekmektedir. Olası bir değişiklikten haberdar olunmaması ile yasal yaptırımlara maruz kalma ihtimali bulunmaktadır.
Çek Seri Numarası Nerede Yer Almaktadır?
Yazılan çekin güvenliğinin teyit edilebilmesi için çek seri numarası oldukça büyük öneme sahiptir. Çek ile ödeme alacak kişiler alınacak çekin güvenliğini teyit edebilmek amacı ile bu çek numarasını kullanarak banka aracılığı ile sorgulama gerçekleştirebilir. Çek seri numarası genellikle çeklerin sol alt kısmında bulunur. Ayrıca, yine bu kısımda çek düzenleme tarihi ve çekin ait olduğu banka hesap bilgileri de yer almaktadır. Ayrıca, gelişen teknolojiden etkilenen çekler günümüzde kare kod uygulaması ile de sorgulanabilir ve çek numarasına bu kare kod aracılığı ile de ulaşılabilir. Bu kare kod ile çek hakkındaki tüm detaylara erişilebilir ve bu da çekin daha güvenli olmasına yardımcı olur.
