{"id":2586,"date":"2021-09-10T20:13:14","date_gmt":"2021-09-10T18:13:14","guid":{"rendered":"https:\/\/ekonomi101.net\/?p=2586"},"modified":"2021-09-10T20:13:25","modified_gmt":"2021-09-10T18:13:25","slug":"solana-nedir","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/ekonomi101.net\/solana-nedir\/","title":{"rendered":"Solana (SOL) Nedir?"},"content":{"rendered":"\n

Solana, y\u00fcksek hacimli i\u015flemlere odaklanan ve bunun yan\u0131 s\u0131ra h\u0131zl\u0131 i\u015flemlerin ger\u00e7ekle\u015ftirilmesini sa\u011flayan blok zinciri a\u011f\u0131d\u0131r. H\u0131z art\u0131r\u0131m\u0131 sa\u011flayabilmek i\u00e7in \u00f6zel bir i\u015flem s\u0131ralama y\u00f6ntemi kullanmaktad\u0131r. Solana kullan\u0131c\u0131lar\u0131, ak\u0131ll\u0131 s\u00f6zle\u015fmeler ile birlikte etkile\u015fim kurabilmek ve i\u015flem \u00fccreti \u00f6demelerini ger\u00e7ekle\u015ftirebilmek i\u00e7in bu a\u011f\u0131n yerel kripto para<\/a><\/strong> birimi olan SOL\u2019u kullanabilmektedir.<\/p>\n\n\n\n

S\u00f6z konusu blok zinciri teknolojisi oldu\u011fu zaman \u00f6l\u00e7eklenebilirlik en b\u00fcy\u00fck zorluklar aras\u0131nda \u00fcst s\u0131ralarda yer almaktad\u0131r. A\u011f yap\u0131s\u0131 b\u00fcy\u00fcd\u00fck\u00e7e bir\u00e7ok zaman onaylama s\u00fcresi ve i\u015flem h\u0131z\u0131 bak\u0131m\u0131ndan s\u0131n\u0131rlamalar ile kar\u015f\u0131la\u015f\u0131lmaktad\u0131r. Solana<\/a><\/strong> projesi ise merkeziyetsizlikten ve g\u00fcvenlikten \u00f6d\u00fcn vermeksizin bu s\u0131n\u0131rlamalar\u0131 a\u015fabilmeyi hedeflemektedir.<\/p>\n\n\n\n

Proje, 2017 y\u0131l\u0131nda Solana Labs ekibinden Anatoly Yakovenko taraf\u0131ndan hayata ge\u00e7irilmi\u015ftir. Bu proje, i\u015flemlerin do\u011frulanabilmesi i\u00e7in yeni bir y\u00f6ntem kullanmaktad\u0131r. Bir\u00e7ok kripto para birimine ait blok zincirleri h\u0131z ve \u00f6l\u00e7eklenebilirlik sorunlar\u0131 ile kar\u015f\u0131la\u015fmaktad\u0131r. Solana blok zinciri ise Proof of history (PoH) ad\u0131nda bir y\u00f6ntem kullanarak bir saniye i\u00e7erisinde binlerce i\u015flemin ge\u00e7mesine olanak sa\u011flamaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

Solana Nas\u0131l \u00c7al\u0131\u015f\u0131r?<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

Solana, \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc nesil Proof of Stake blok zinciridir. \u0130\u015flem zaman\u0131n\u0131n belirlenebilmesi amac\u0131 ile g\u00fcvene dayal\u0131 olmayan bir sistem yaratabilmek ad\u0131na Proof of History olarak adland\u0131r\u0131lan \u00f6zel bir y\u00f6ntem kullan\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

\u0130\u015flem s\u0131ras\u0131n\u0131n takip edilebilmesi kripto paralar\u0131n tamam\u0131 i\u00e7in olduk\u00e7a b\u00fcy\u00fck \u00f6nem arz etmektedir. Bitcoin bu i\u015flemi tek bir zaman damgas\u0131 i\u015flemlerini bloklarda bir araya getirerek ger\u00e7ekle\u015ftirir. Her bir d\u00fc\u011f\u00fcm di\u011fer d\u00fc\u011f\u00fcmler ile mutabaka vararak bu bloklar\u0131n do\u011frulanmas\u0131n\u0131 ger\u00e7ekle\u015ftirmek zorundad\u0131r. Bu s\u00fcre\u00e7 i\u00e7erisinde d\u00fc\u011f\u00fcmlerin herhangi bir blo\u011fu a\u011f \u00fczerinde do\u011frulayabilmesi i\u00e7in uzun s\u00fcre boyunca beklenmesi gerekir. Solana projesi ile farkl\u0131 bir yakla\u015f\u0131m benimseyerek bu s\u00fcrecin k\u0131salt\u0131lmas\u0131na yard\u0131mc\u0131 olur.<\/p>\n\n\n\n

\"solana\"<\/figure><\/div>\n\n\n\n

Proof of History Nedir?<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

Solana i\u015flemlerinin ve etkinliklerinin tamam\u0131 SHA256 hash fonksiyonu kullan\u0131larak hash edilmektedir. Bu fonksiyon, bir girdiyi almas\u0131 sonras\u0131nda tahmin etmesi neredeyse imk\u00e2ns\u0131z olan benzersiz bir \u00e7\u0131kt\u0131 \u00fcretir. Solana bu benzersiz \u00e7\u0131kt\u0131y\u0131 alarak hash i\u00e7in girdi olarak kullan\u0131r. Bu \u015fekilde i\u015flemlerin s\u0131ras\u0131 hash edilen \u00e7\u0131kt\u0131da yerle\u015fik hale getirilmi\u015f olur.<\/p>\n\n\n\n

Hash etme s\u00fcreci, hash edilmi\u015f i\u015flemlerden olu\u015fmu\u015f kesintisiz ve uzun bir zincir yaratmaktad\u0131r. Bu \u00f6zellik, geleneksel zaman dalgalar\u0131na ihtiya\u00e7 olunmaks\u0131z\u0131n do\u011frulay\u0131c\u0131n\u0131n blo\u011fa eklemi\u015f oldu\u011fu i\u015flemlerin do\u011frulanabilir ve net \u015fekilde s\u0131ralanabilmesine olanak sa\u011flar. Hash etme s\u00fcrecinin ba\u015far\u0131l\u0131 bir \u015fekilde sonlanabilmesi i\u00e7in belirli bir s\u00fcreye ihtiya\u00e7 duyulmaktad\u0131r ve bu \u015fekilde do\u011frulay\u0131c\u0131lar ne kadar zaman ge\u00e7ti\u011fini kolay bir \u015fekilde do\u011frulayabilmektedir.<\/p>\n\n\n\n

Proof of History, Bitcoin taraf\u0131ndan kullan\u0131lmakta olan Proof of Work mutabakat mekanizmas\u0131nda kullan\u0131lan s\u00fcrece k\u0131yasla farkl\u0131l\u0131klar g\u00f6stermektedir. Bitcoin a\u011f\u0131nda yer alan bloklar\u0131n tamam\u0131 s\u0131ralanm\u0131\u015f i\u015flemlerden olu\u015fan b\u00fcy\u00fck gruplar \u015feklindedir. Her Bitcoin madencisi kaznamkta oldu\u011fu blo\u011fa zaman ve tarih ekler. Bu ekleme i\u015flemi ise yerel saate g\u00f6re yap\u0131l\u0131r. Zaman di\u011fer d\u00fc\u011f\u00fcmlere g\u00f6re farkl\u0131 ve hatal\u0131 bile olabilmektedir. Ger\u00e7ekle\u015ftirilen ekleme i\u015flemi sonras\u0131nda d\u00fc\u011f\u00fcmlerin mevcut zaman damgas\u0131n\u0131n ge\u00e7erli olup olmad\u0131\u011f\u0131 hakk\u0131nda kontrol ger\u00e7ekle\u015ftirerek karar vermesi gerekmektedir.<\/p>\n\n\n\n

\u0130\u015flemler e\u011fer ki bir hash zinciri \u015feklinde s\u0131ralan\u0131r ise do\u011frulay\u0131c\u0131lar\u0131n her bir blok i\u00e7erisinde daha az bilgi i\u015flemesi ve iletmesi m\u00fcmk\u00fcn olmaktad\u0131r. \u0130\u015flemlerin son durumunun hash edilmi\u015f versiyonu kullan\u0131lmas\u0131 ile yeni bir blo\u011fun onaylanma s\u00fcresinde ciddi oranda d\u00fc\u015f\u00fc\u015f g\u00f6zlemlenir.<\/p>\n\n\n\n

Proof of History\u2019nin mutabakat mekanizmas\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131n bilinmesi olduk\u00e7a \u00f6nemli bir detayd\u0131r. Bu fonksiyon, en temelde i\u015flemlerin s\u0131ras\u0131n\u0131n do\u011frulanmas\u0131 i\u00e7in t\u00fcketilen zaman\u0131n k\u0131salt\u0131ld\u0131\u011f\u0131 bir y\u00f6ntemdir. Proof of Stake ile birle\u015ftirildi\u011fi zaman herhangi bir blok i\u00e7in bir sonraki do\u011frulay\u0131c\u0131n\u0131n se\u00e7ilmesi daha kolay olmaktad\u0131r. Bu \u015fekilde d\u00fc\u011f\u00fcmler i\u015flemlerin s\u0131ras\u0131n\u0131 do\u011frulayabilmek i\u00e7in daha az vakit harcamakta ve b\u00f6ylelikle a\u011f i\u00e7erisinde yeni bir do\u011frulay\u0131c\u0131ya daha h\u0131zl\u0131 ge\u00e7i\u015f sa\u011flanabilmektedir.<\/p>\n\n\n\n

\"solana<\/figure><\/div>\n\n\n\n

Solana\u2019n\u0131n Kritik \u00d6zellikleri<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

Kendi blok zincirinde yer alan bloklar\u0131na g\u00f6re merkezi sistem becerilerine sahip olunmas\u0131n\u0131 sa\u011flamak ad\u0131na Solana ekibi taraf\u0131ndan sekiz farkl\u0131 temel \u00f6zellik geli\u015ftirilmi\u015ftir. Bu \u00f6zellikler aras\u0131nda Proof of History en \u00f6nemlisi olsa da di\u011fer \u015fu \u00f6zellikler de Solana\u2019da yer almaktad\u0131r;<\/p>\n\n\n\n

  • Turbine<\/li>
  • Sealevel<\/li>
  • Cloudbreak<\/li>
  • Tower BHT<\/li>
  • Gulf Stream<\/li>
  • Pipelining<\/li>
  • Archivers<\/li><\/ul>\n\n\n\n

    Bu \u00f6zellikler ile birlikte 400 ms\u2019lik blok s\u00fcresine sahip olan ve bir saniye i\u00e7erisinde binlerce i\u015flem ger\u00e7ekle\u015ftirilebilen performansl\u0131 bir a\u011f yarat\u0131lmas\u0131na yard\u0131mc\u0131 olunmaktad\u0131r. K\u0131yaslama yapmak gerekirse Bitcoin\u2019in blok s\u00fcresi yakla\u015f\u0131k olarak 10 dakika, Ethereum\u2019un blok s\u00fcresi ise yakla\u015f\u0131k olarak 15 saniyedir.<\/p>\n\n\n\n

    SOL token sahibi bireyler, blok zincirinin PoS mutabakat mekanizmas\u0131 kapsam\u0131 ile mevcut tokenlerini stake edebilmektedir. Stake yapabilmek i\u00e7in uyumlu kripto para c\u00fczdan\u0131 kullanmak yeterlidir. Uyumlu c\u00fczdan kullan\u0131m\u0131 ile birlikte a\u011f i\u015flemlerini ger\u00e7ekle\u015ftiren do\u011frulay\u0131c\u0131lar ile birlikte stake yap\u0131lmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn\u00fcd\u00fcr. Ba\u015far\u0131l\u0131 do\u011frulay\u0131c\u0131lar elde etmi\u015f oldu\u011fu \u00f6d\u00fclleri stake yapan kullan\u0131c\u0131lar ile payla\u015f\u0131r ve stake yapan bireyler bu \u015fekilde \u00f6d\u00fcllendirilmi\u015f olur. Bu \u015fekilde stake yap\u0131l\u0131p \u00f6d\u00fcl ve kazan\u00e7 sa\u011flan\u0131yor olmas\u0131 hem do\u011frulay\u0131c\u0131lar\u0131 hem de bireyleri blok zinciri yarar\u0131na hareket etmeye te\u015fvik etmektedir. Solana, May\u0131s 2021 tarihi itibari ile yakla\u015f\u0131k olarak 900 do\u011frulay\u0131c\u0131ya sahiptir ve bu da b\u00fcy\u00fck oranda merkeziyetsiz bir a\u011f yap\u0131s\u0131na sahip olmas\u0131na sebep olmaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

    \"sol<\/figure><\/div>\n\n\n\n

    SOL Token Nedir?<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

    SOL, hizmet tokeni i\u015flevinde kullan\u0131lan ve Solana blok zinciri a\u011f\u0131na ait yerel kripto para birimidir. Kullan\u0131c\u0131lar ak\u0131ll\u0131 s\u00f6zle\u015fmeler ile etkile\u015fim kurmak veya transfer ger\u00e7ekle\u015ftirebilmek i\u00e7in SOL token kullanmak zorundad\u0131r. Ayr\u0131ca, a\u011f SOL tokeni yak\u0131m\u0131 ger\u00e7ekle\u015ftirmektedir. Bir di\u011fer yandan SOL sahibi bireyler a\u011f do\u011frulay\u0131c\u0131s\u0131 da olabilmektedir. Ethereum gibi Solana, geli\u015ftiricilerinin ak\u0131ll\u0131 s\u00f6zle\u015fmeler geli\u015ftirebilmesine ve blok zinciri \u00fczerinde projeler yaratabilmesine olanak sa\u011flamaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

    SOL, SPL protokol\u00fc kullanmaktad\u0131r ve SPL, Solana blok zincirinin token standard\u0131 olarak kullan\u0131lmaktad\u0131r. SOL token, temelde iki farkl\u0131 kullan\u0131m alan\u0131na sahiptir ve bunlar;<\/p>\n\n\n\n

    • Proof of Stake mutabakat mekanizmas\u0131 kapsam\u0131 dahilinde token stake edebilme,<\/li>
    • Ak\u0131ll\u0131 s\u00f6zle\u015fmeleri veya a\u011f\u0131 kullan\u0131rken olu\u015fan i\u015flem \u00fccretlerinin \u00f6denmesi,<\/li><\/ul>\n\n\n\n

      Ayr\u0131ca, g\u00fcn\u00fcm\u00fczde Solana blok zinciri \u00fczerinde ger\u00e7ekle\u015ftirilmekte olan dApp\u2019ler ile birlikte SOL token i\u00e7in yeni bir kullan\u0131m alan\u0131 olu\u015fumu ba\u015flam\u0131\u015ft\u0131r. SOL token kullan\u0131larak kurumsal y\u00f6neti\u015fim i\u00e7in DeFi oylama uygulamas\u0131 Chainvote taraf\u0131ndan ba\u015flat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

      SOL token fiyat\u0131 2021 y\u0131l\u0131n\u0131n ilk iki \u00e7eyre\u011fi i\u00e7erisinde yakla\u015f\u0131k olarak 30 kat de\u011ferlenmi\u015f ve yat\u0131r\u0131mc\u0131lar ba\u015fta olmak \u00fczere spek\u00fclat\u00f6rlerinde g\u00f6z bebe\u011fi olmu\u015ftur.<\/p>\n\n\n\n

      SOL Nas\u0131l Saklanabilir?<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

      SOL tokenleri, sollet.io kripto c\u00fczdan\u0131nda veya mobil cihazlar i\u00e7in kullan\u0131lmakta olan Trust Wallet veya SPL deste\u011fi sunmakta olan di\u011fer c\u00fczdan hizmetlerinde saklanabilmektedir. E\u011fer ki SOL stake etme amac\u0131n\u0131z var ise SOL stake edebilece\u011finiz ve bunu destekleyen bir c\u00fczdan kullan\u0131lmas\u0131 gerekmektedir. Bunun i\u00e7in ise Solana komut sat\u0131r\u0131 arac\u0131 veya SolFlare c\u00fczdan\u0131n\u0131 kullanabilirsiniz. Bu iki c\u00fczdan hizmeti, c\u00fczdan i\u00e7erisinde staking hesab\u0131 olu\u015fturulmas\u0131na ve SOL tokenlerinin stake i\u015fleminin ger\u00e7ekle\u015ftirilmesine olanak sa\u011flamaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

      \"solana<\/figure><\/div>\n\n\n\n

      Her ne kadar olduk\u00e7a yeni bir proje olsa da vaat etti\u011fi \u00f6l\u00e7eklenebilirlik ve h\u0131z avantajlar\u0131n\u0131 son derece ba\u015far\u0131l\u0131 \u015fekilde sunmu\u015f Solana projesi \u00f6zellikle son d\u00f6nemlerde ciddi de\u011fer kazanmas\u0131 ile de \u00fczerine dikkatleri \u00e7ekmi\u015f durumda. T\u00fcm bunlara ra\u011fmen Solana blok zincirinin kullan\u0131lmas\u0131 ve benimsenebilmesi i\u00e7in hen\u00fcz yolun ba\u015f\u0131nda oldu\u011funun unutulmamas\u0131 gerekiyor.<\/p>\n\n\n\n

      Daha fazla yat\u0131r\u0131m yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve a\u011f kullan\u0131m\u0131n\u0131n artt\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6remedik\u00e7e Solana projesinin kripto para piyasalar\u0131nda ciddi bir etki yarat\u0131p yaratmayaca\u011f\u0131 bir tart\u0131\u015fma konusudur. Her ne kadar olduk\u00e7a h\u0131zl\u0131 bir a\u011fa sahip olsa da bu avantaj\u0131n faydalar\u0131 daha fazla ki\u015fi taraf\u0131ndan kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 zaman netle\u015fecektir. Yani, mevcut a\u011f yap\u0131s\u0131n\u0131n yo\u011fun i\u015flem kapasitesine kar\u015f\u0131 olan direncinin de g\u00f6r\u00fcnmesi olduk\u00e7a \u00f6nemlidir.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

      Solana, y\u00fcksek hacimli i\u015flemlere odaklanan ve bunun yan\u0131 s\u0131ra h\u0131zl\u0131 i\u015flemlerin ger\u00e7ekle\u015ftirilmesini sa\u011flayan blok zinciri a\u011f\u0131d\u0131r.<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":2590,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[851,6,70,43,54],"tags":[],"jetpack_featured_media_url":"https:\/\/i0.wp.com\/ekonomi101.net\/wp-content\/uploads\/2021\/09\/solana-nedir.jpeg?fit=1140%2C641&ssl=1","_links":{"self":[{"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/2586"}],"collection":[{"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=2586"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/2586\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":2592,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/2586\/revisions\/2592"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/media\/2590"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=2586"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=2586"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=2586"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}