{"id":2559,"date":"2021-09-09T20:15:58","date_gmt":"2021-09-09T18:15:58","guid":{"rendered":"https:\/\/ekonomi101.net\/?p=2559"},"modified":"2021-09-09T20:17:52","modified_gmt":"2021-09-09T18:17:52","slug":"polkadot-nedir","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/ekonomi101.net\/polkadot-nedir\/","title":{"rendered":"Polkadot (DOT) Nedir?"},"content":{"rendered":"\n

Polkadot, kendisini belirli ama\u00e7lar i\u00e7in hizmet sa\u011flayan, farkl\u0131 zincirleri sadece tek evrensel a\u011f alt\u0131nda toplamay\u0131 ba\u015farabilen ve yeni nesil bir blok zinciri protokol\u00fc olarak tan\u0131mlamaktad\u0131r. Web 3.0 altyap\u0131 in\u015fa etme hedefine yo\u011fun bir \u015fekilde odaklanm\u0131\u015f ve e\u015fzamanl\u0131 olarak Web3 Vakf\u0131 taraf\u0131ndan kurulmu\u015f bir projedir. Bu projenin temel amac\u0131 ise bireysel kullan\u0131c\u0131lar\u0131n g\u00fc\u00e7 kazanmas\u0131n\u0131 sa\u011flamak ve internet tekelcili\u011fini sona erdirmektir.<\/p>\n\n\n\n

Bitcoin\u2019in yarat\u0131lm\u0131\u015f oldu\u011fu ilk g\u00fcn itibari ile blok zincirleri de varl\u0131klar\u0131n\u0131 s\u00fcrd\u00fcrmeye devam etmektedir. Blok zinciri her ne kadar devrim yaratma potansiyeline sahip bir teknoloji olarak tan\u0131mlan\u0131yor olsa da asl\u0131nda baz\u0131 dezavantajlara sahiptir. Farkl\u0131 blok zincirlerine birlik\u00e7e \u00e7al\u0131\u015fabilme \u00f6zelli\u011fi getirmek, verilerin takas edilebilmesine olanak sa\u011flayan ve en temelde daha g\u00fc\u00e7l\u00fc hizmet ve uygulamalar\u0131n ortaya \u00e7\u0131kmas\u0131na sebep olabilmektedir.<\/p>\n\n\n\n

Geli\u015ftiriciler, ge\u00e7ti\u011fimiz y\u0131llarda blok zincirlerini birbirine ba\u011flama giri\u015fiminde bulunmu\u015ftur. Bu i\u015flemin ger\u00e7ekle\u015fmesi ile X zincirinin Y zinciri ile birlikte \u00e7al\u0131\u015fma ihtimaline olanak sa\u011flanmaktad\u0131r. Fakat, g\u00fcn\u00fcm\u00fczde de bir\u00e7ok farkl\u0131 blok zincirinin e\u015fzamanl\u0131 olarak ba\u011flanmas\u0131 olduk\u00e7a zor bir \u015feydir. Polkadot ekibi ve buna ba\u011fl\u0131 olarak Web3 Vakf\u0131 \u00f6n\u00fcm\u00fczdeki s\u00fcre\u00e7 i\u00e7erisinde ba\u015far\u0131l\u0131 bir \u00e7\u00f6z\u00fcm\u00fcn \u00fcretilece\u011finden net bir \u015fekilde emindir.<\/p>\n\n\n\n

Polkadot Nedir?<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

Polkadot, herkes i\u00e7in in\u015fa edilmi\u015f a\u00e7\u0131k kaynakl\u0131 bir protokol olarak kendisini tan\u0131mlamaktad\u0131r. Ayr\u0131ca, blok zinciri teknolojisinin geli\u015fim s\u00fcrecindeki bir sonraki ad\u0131m oldu\u011funu iddia etmektedir. Bahsedilen bu kavram ilk olarak Ethereum projesinin kurucu ortaklar\u0131ndan Dr. Gavin Wood taraf\u0131ndan sunulmu\u015ftur. Polkadot<\/a><\/strong> ekibi, mevcut \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131n\u0131 \u00f6l\u00e7eklenebilirlik, inovasyon ve g\u00fcvenlik odaklamay\u0131 hedeflemektedir. Bunun ger\u00e7ekle\u015febilmesi i\u00e7in ise yeni bir fikir kavramlar\u0131n\u0131 destekeleyecek ve birlikte \u00e7al\u0131\u015fabilirli\u011fin ba\u015far\u0131l\u0131 bir \u015fekilde can bulabilmesini sa\u011flayacak bir altyap\u0131 yarat\u0131lmas\u0131 gerekmektedir.<\/p>\n\n\n\n

Polkadot projesi ekosistemi i\u00e7erisinde yer almakta olan bireysel blok zincirlere parachain (pararel blockchain) denilmektedir. Temel fikir, parachain olarak adland\u0131r\u0131lan ve Relay Chain\u2019in s\u00fcrekli, kolayca bilgi al\u0131\u015fveri\u015fi ger\u00e7ekle\u015ftirebiliyor olmas\u0131d\u0131r. Bu blok zincirlerinin uygulama a\u015famas\u0131na ge\u00e7ilmesi planlanan ETH 2.0\u2019deki yatay b\u00f6l\u00fcmlere benzer olarak d\u00fc\u015f\u00fcnmek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr.<\/p>\n\n\n\n

\"polkadot\"<\/figure><\/div>\n\n\n\n

Geli\u015ftiricilerin tamam\u0131, bireyler veya \u015firketler, merkeziyetsiz sistemler ve kripto paralar i\u00e7in bir \u00e7er\u00e7eve sunmakta olan Substrate arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile kendilerine ait ki\u015fiselle\u015ftirilmi\u015f Parachain\u2019ler yaratabilmektedir. Ki\u015fiselle\u015ftirilmi\u015f olarak olu\u015fturulan bu zincir Polkadot a\u011f\u0131na ba\u011fland\u0131\u011f\u0131 zaman a\u011f \u00fczerinde yer almakta olan di\u011fer t\u00fcm parachainler ile birlikte \u00e7al\u0131\u015fabilir duruma gelmektedir.<\/p>\n\n\n\n

\u00c7apraz zincir uygulamalar, hizmet ve \u00fcr\u00fcnler in\u015fa etmek bu tasar\u0131m ile \u00e7ok daha kolay bir hale gelmektedir. Varl\u0131kl\u0131 farkl\u0131 blok zincirleri veya veri aras\u0131nda b\u00fcy\u00fck \u00f6l\u00e7ekte transfer i\u015flemi ger\u00e7ekle\u015ftirebilmek \u00e7ok daha kolay bir hale gelmektedir.<\/p>\n\n\n\n

Birbirinden farkl\u0131 parachainlerin do\u011frulanmas\u0131 ve g\u00fcvene al\u0131nmas\u0131 i\u015flemi a\u011f do\u011frulay\u0131c\u0131lar\u0131 taraf\u0131nca ger\u00e7ekle\u015fmektedir ve k\u00fc\u00e7\u00fck bir do\u011frulay\u0131c\u0131 grubunun birden fazla parachain\u2019i g\u00fcvene almas\u0131 m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. Bahsedilen bu do\u011frulay\u0131c\u0131lar \u00f6l\u00e7eklenebilirli\u011fi daha iyi bir duruma getirebilmek i\u00e7in i\u015flemlerin farkl\u0131 parachainler aras\u0131nda yay\u0131labilmesini sa\u011flamaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

Polkadot Avantajlar\u0131<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

Polkadot projesi geli\u015ftiricileri bu ekosistemin ke\u015ffetmek i\u00e7in pek fazla nedeni bulundu\u011funu s\u00f6ylemektedir. Mevcut blok zincirlerinin s\u0131n\u0131rl\u0131 kapasiteleri gere\u011fince hedef al\u0131nmas\u0131 gereken birka\u00e7 temel s\u0131k\u0131nt\u0131 bulunmaktad\u0131r. Bu s\u0131k\u0131nt\u0131lar, ki\u015fiselle\u015ftirilebilirlik, y\u00fckseltilebilirlik, \u00f6l\u00e7eklendirme ve birlikte \u00e7al\u0131\u015fabilirliktir.<\/p>\n\n\n\n

Bu proje \u00f6l\u00e7eklendirme a\u00e7\u0131s\u0131ndan bir\u00e7ok kriteri kar\u015f\u0131lamaktad\u0131r. \u00c7oklu zincirin bir a\u011f olarak hareket edebiliyor olmas\u0131 sebebi ile transferler farkl\u0131 zincirler \u00fczerinde paralel olarak i\u015fleyebilmektedir. Bu \u015fekilde g\u00fcn\u00fcm\u00fczde blok zinciri teknolojisinin \u00f6n\u00fcnde yer almakta olan en b\u00fcy\u00fck problemlerden birisi yok olmaktad\u0131r. Paralel i\u015fleme, geni\u015f \u00e7apl\u0131 olarak k\u00fcresel blok zinciri benimsemesinin yolunu a\u00e7ma potansiyeline sahiptir ve olduk\u00e7a \u00f6nemli bir iyile\u015ftirmedir.<\/p>\n\n\n\n

Ki\u015fiselle\u015ftirme ger\u00e7ekle\u015ftirmek isteyen bireyler Polkadot taraf\u0131ndan sunulmakta olan baz\u0131 \u00f6zelliklerden faydalanabilmektedir. G\u00fcncel olarak \u2018\u2019T\u00fcm blok zincirlerine hitap etmekte olan tek bir blok zinciri altyap\u0131s\u0131\u2019\u2019 bulunmamaktad\u0131r. Her projenin kendine \u00f6zel gereklilik ve ihtiya\u00e7lar\u0131 bulunmaktad\u0131r fakat Polkadot bu projelere farkl\u0131l\u0131k olarak bireysel her bir zincirin belirlenmi\u015f bir i\u015flev tasar\u0131m\u0131n\u0131 optimize etmesine olanak sa\u011flamaktad\u0131r. Substrate yard\u0131m\u0131 ile geli\u015ftiriciler projenin b\u00fct\u00fcn ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131layabilmek ad\u0131na kendi zincirlerini etkin bir \u015fekilde adapte edebilmektedir.<\/p>\n\n\n\n

\"polkadot<\/figure><\/div>\n\n\n\n

Birlikte \u00e7al\u0131\u015fabilir olma \u00f6zelli\u011fi a\u00e7\u0131s\u0131ndan uygulama ve projelerin sorunsuz bir \u015fekilde veri payla\u015f\u0131m i\u015flemini ger\u00e7ekle\u015ftirebilmesi olduk\u00e7a \u00f6nemlidir. Bu durumun her ne kadar ne tarz hizmetler ortaya \u00e7\u0131kartaca\u011f\u0131 bilinmemekte olsa da ihtimaller do\u011frultusunda \u00e7ok fazla kullan\u0131m alan\u0131 bulunmaktad\u0131r. Her parachain s\u0131ra ile belirli bir g\u00f6revi \u00fcstlenmektedir ve bu tamamen yeni bir finans ekosistemi yaratma potansiyeline sahiptir.<\/p>\n\n\n\n

Belirli parachain ile ili\u015fkili bir topluluk, a\u011flar\u0131n y\u00f6netimini uygun g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc \u015fekilde ger\u00e7ekle\u015ftirebilmektedir. Daha fazlas\u0131 hakk\u0131nda bahsetmek gerekirse, bu projenin gelecek s\u00fcre\u00e7 i\u00e7erisindeki genel anlam\u0131 ile y\u00f6neti\u015fimi i\u00e7in topluluklar\u0131n tamam\u0131 ayr\u0131 ayr\u0131 \u00f6nem ta\u015f\u0131maktad\u0131r. Mevcut topluluk taraf\u0131ndan geri d\u00f6n\u00fc\u015flerin sa\u011flanmas\u0131 projelerin belirli bir zaman sonras\u0131nda geli\u015fmesine olanak sa\u011flayan de\u011ferli \u00f6nerileri sunabilmektedir.<\/p>\n\n\n\n

Bir di\u011fer yandan bu proje bireysel parachainler \u00fczerinde y\u00fckseltme ger\u00e7ekle\u015ftirilmesi \u00e7ok daha kolay bir duruma getirmektedir. Topluluklar\u0131n ayr\u0131 fikir d\u00fc\u015f\u00fcncesine sahip olmas\u0131na etki edebilecek herhangi bir sert \u00e7atallanma bulunmamaktad\u0131r. Tam tersine, ana zincir sorunsuz bir \u015fekilde g\u00fcncellenebilir veya y\u00fckseltilebilir.<\/p>\n\n\n\n

DOT Token<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

Di\u011fer bir\u00e7ok blok zinciri altyap\u0131 teknolojilerine benzer \u015fekilde Polkadot projesinin de kendine ait tokeni bulunmaktad\u0131r. DOT k\u0131saltmas\u0131 ve ad\u0131na sahip olan bu token t\u0131pk\u0131 di\u011fer projelere ait kripto para<\/a><\/strong> birimleri gibi a\u011f tokeni olarak hizmet ger\u00e7ekle\u015ftirmektedir.<\/p>\n\n\n\n

DOT tokenin kullan\u0131labilece\u011fi birka\u00e7 alan bulunmaktad\u0131r. \u00d6ncelikli olarak token sahibi bireylere Polkadot platformu \u00fczerinde y\u00f6neti\u015fim hakk\u0131 tan\u0131maktad\u0131r. Bu hakka a\u011f \u00fccretlerinin belirlenmesi, a\u011f y\u00fckseltmelerinin oylanmas\u0131 ve parachainlerin \u00e7\u0131kar\u0131lmas\u0131 veya eklenmesi dahil edilmektedir.<\/p>\n\n\n\n

\"polkadot<\/figure><\/div>\n\n\n\n

Bir di\u011fer yandan DOT, staking arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile a\u011f mutabakas\u0131n\u0131n sa\u011flanmas\u0131 i\u00e7inde tasarlanm\u0131\u015ft\u0131r. Staking sistemi kullanan di\u011fer a\u011flara benzer bir \u015fekilde DOT sahibi bireylerin tamam\u0131 her zaman kurallar \u00e7er\u00e7evesinde kararlar almaya ve hareket etmeye te\u015fvik edilmektedir. Peki, bu te\u015fvik nas\u0131l sa\u011flanmaktad\u0131r? E\u011fer ki kullan\u0131c\u0131lar kural d\u0131\u015f\u0131 bir hareket ger\u00e7ekle\u015ftirir ise stake edilen paran\u0131n kaybedilme riski bulunmaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

Son se\u00e7enek olarak ise ama\u00e7 DOT\u2019u ba\u011flanma i\u00e7in kullanmakt\u0131r. Bu duruma yeni parachainler Polkadot ekosistemi i\u00e7erisine eklenece\u011finde veya dahil edilece\u011finde ihtiya\u00e7 duyulmaktad\u0131r. Ba\u011flanan DOT miktar\u0131 ise ba\u011flanma d\u00f6nemi boyunca kilitli olarak kalmaktad\u0131r. Ba\u011flanma s\u00fcresinin sonra ermesi ile birlikte ise DOT\u2019lar serbest b\u0131rak\u0131lmaktad\u0131r ve parachain ekosistemi i\u00e7erisinden \u00e7\u0131kart\u0131lmaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

Polkadot Staking ve Ba\u011flanma<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

Bu projenin birlikte \u00e7al\u0131\u015fabilirli\u011fe yakla\u015f\u0131m\u0131 varl\u0131k ve veri takas\u0131n\u0131n \u00e7ok daha \u00f6tesine ge\u00e7mektedir. Bu e\u015fzamanl\u0131 olarak d\u00fcr\u00fcst \u015fekilde token stake edilmesini ve tokenlerin ba\u011flanmas\u0131 gibi yeni kavramlar\u0131n meydana \u00e7\u0131kmas\u0131n\u0131 sa\u011flayan bir y\u00f6ntemdir.<\/p>\n\n\n\n

Herhangi bir blok zinciri a\u011f\u0131nda token stake etmek yeni bir kavram de\u011fildir. Proof of Stake (PoS) olarak adland\u0131r\u0131lan bu mutabakat modelinin kullan\u0131c\u0131lara a\u011fda o kripto paray\u0131 stake etmeleri kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda \u00f6d\u00fcllendirme mant\u0131\u011f\u0131 ile \u00e7al\u0131\u015fmaktad\u0131r. Bu proje i\u00e7erisinde d\u00fcr\u00fcst bireyler \u00f6d\u00fcllendirilmekte ve k\u00f6t\u00fc niyetli bireyler ise stake edilen t\u00fcm paras\u0131n\u0131 kaybetme riski ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

Daha \u00f6nce bahsedildi\u011fi gibi t\u00fcm yeni parachainler DOT tokenlerin ba\u011flanmas\u0131 sonucunda eklenmektedir. Ba\u011flama ise bir miktar tokenin belirli bir s\u00fcre zarf\u0131nda a\u011fda tutulmas\u0131n\u0131 taahh\u00fct etmek anlam\u0131n\u0131 ifade etmektedir. Kullan\u0131\u015fl\u0131 bulunmayan zincir veya varl\u0131k projeleri kald\u0131r\u0131lmakta ve ba\u011flanm\u0131\u015f tokenleri iade edilmektedir.<\/p>\n\n\n\n

\"dot<\/figure><\/div>\n\n\n\n

Polkadot, vaat edilen ve sa\u011flamakta oldu\u011fu avantajlar\u0131 sebebi ile geli\u015ftiriciler i\u00e7in olduk\u00e7a cazip bir projedir. Bu proje, bireysel kod yazmakta olan bireylerin yan\u0131 s\u0131ra b\u00fcy\u00fck kurumlara ve k\u00fc\u00e7\u00fck \u015firketlere de hitap edebilen kapasiteye sahip bir ekosisteme sahiptir. Belirli ama\u00e7lar\u0131n kar\u015f\u0131land\u0131\u011f\u0131, ki\u015fiselle\u015ftirilmi\u015f blok zinciri yaratabilmenin m\u00fcmk\u00fcn oldu\u011fu ve t\u00fcm bunlar\u0131n hi\u00e7bir sorun olmaks\u0131z\u0131n y\u00fckseltebilmek t\u00fcm kripto para ekosistemleri i\u00e7in de\u011fer arz eden bir kavram olma \u00f6zelli\u011fine sahiptir.<\/p>\n\n\n\n

T\u00fcm bunlar ile birlikte, Polkadot projesi hen\u00fcz \u00e7ok yeni ve gen\u00e7 bir proje olma \u00f6zelli\u011fine sahiptir. Her ne kadar geli\u015fim a\u015famas\u0131nda olan \u00e7ok fazla projeleri bulunuyor olsa da b\u00fcy\u00fck projelerin ilk kullan\u0131m\u0131na sunulmas\u0131 biraz daha zaman alacak gibi g\u00f6r\u00fcnmektedir. PolkaProject\u2019e g\u00f6re altyap\u0131 projeleri, DApp\u2019ler, c\u00fczdanlar, ara\u00e7 geli\u015ftirmeleri ve benzeri bir\u00e7ok proje g\u00fcncel olarak geli\u015ftirilme a\u015famas\u0131nda bulunmaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

DOT s\u00f6z konusu oldu\u011fu zaman bu projenin yarat\u0131c\u0131 ekibi taraf\u0131ndan bu projenin bir spek\u00fclasyona y\u00f6nelik bir token olarak tasarlanmad\u0131\u011f\u0131 belirtilmi\u015ftir. Her ne kadar maddi de\u011fere sahip olan bir kripto para olsa da asl\u0131nda projenin temel amac\u0131 yukarda anlat\u0131lan hedeflere ba\u015far\u0131l\u0131 bir \u015fekilde ula\u015fmakt\u0131r.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Polkadot, kendisini belirli ama\u00e7lar i\u00e7in hizmet sa\u011flayan, farkl\u0131 zincirleri sadece tek evrensel a\u011f alt\u0131nda toplamay\u0131 ba\u015farabilen ve yeni nesil bir blok zinciri protokol\u00fc olarak tan\u0131mlamaktad\u0131r.<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":2563,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[851,6,70,43,54],"tags":[],"jetpack_featured_media_url":"https:\/\/i0.wp.com\/ekonomi101.net\/wp-content\/uploads\/2021\/09\/polkadot.jpeg?fit=1920%2C1080&ssl=1","_links":{"self":[{"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/2559"}],"collection":[{"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=2559"}],"version-history":[{"count":4,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/2559\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":2568,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/2559\/revisions\/2568"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/media\/2563"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=2559"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=2559"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=2559"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}