{"id":2552,"date":"2021-09-08T20:21:03","date_gmt":"2021-09-08T18:21:03","guid":{"rendered":"https:\/\/ekonomi101.net\/?p=2552"},"modified":"2021-09-08T20:21:22","modified_gmt":"2021-09-08T18:21:22","slug":"chainlink-nedir","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/ekonomi101.net\/chainlink-nedir\/","title":{"rendered":"Chainlink (LINK) Nedir?"},"content":{"rendered":"\n

Chainlink, \u00f6zellikle son bir y\u0131ll\u0131k s\u00fcre\u00e7 i\u00e7erisinde kripto para piyasas\u0131nda yayg\u0131n olarak kullan\u0131lmaya ba\u015flam\u0131\u015f ve olduk\u00e7a pop\u00fcler olmu\u015f bir kripto para birimidir. Ethereum \u00fczerinde yer alan ak\u0131ll\u0131 kontratlar i\u00e7in d\u0131\u015far\u0131dan veri sunmakta olan merkeziyetsiz bir projedir. Bir ba\u015fka ve k\u0131sa tan\u0131mlama ile blok zincirlerini ger\u00e7ek d\u00fcnyaya ba\u011flamaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

Chainlink, s\u00fcrekli olarak ger\u00e7e\u011fe en yak\u0131n bilginin elde edilmesi i\u00e7in \u00e7al\u0131\u015fmakta olan ve bilge ki\u015filerden olu\u015fmu\u015f bir komite gibi d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclebilir. Peki, bu grup neden di\u011ferlerine k\u0131yasla daha g\u00fcvenli olarak kabul edilmektedir?<\/p>\n\n\n\n

\"chainlink\"<\/figure><\/div>\n\n\n\n

Blok zinciri \u00fczerindeki anla\u015fmalar\u0131 otomatik hale getiren teknoloji ak\u0131ll\u0131 kontratlar olarak adland\u0131r\u0131lmaktad\u0131r. Bu teknoloji mevcut bilgileri de\u011ferlendirmekte ve belirli ko\u015fullar\u0131n kar\u015f\u0131lanmas\u0131 durumunda uygulamaya ge\u00e7irmektedir. Fakat bu durum \u00f6nemli bir soruna sebep olmaktad\u0131r. Blok zincirlerinin d\u0131\u015f verilere tam anlam\u0131 ile ba\u015far\u0131l\u0131 bir \u015fekilde ula\u015fmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Zincir d\u0131\u015f\u0131nda kalan bilgi ile zincir i\u00e7erisinde bulunan verilerin birbirine ba\u011flanmas\u0131 bu teknolojinin kar\u015f\u0131s\u0131nda yer alan en b\u00fcy\u00fck zorluktur.<\/p>\n\n\n\n

Chainlink teknolojisi ise bu sorunun merkeziyetsiz bir uzman hizmeti ile \u00e7\u00f6z\u00fclmesine yard\u0131mc\u0131 olmay\u0131 denemektedir. Oracle olarak adland\u0131r\u0131lan bu uzmanl\u0131k en sade tan\u0131mlama ile d\u0131\u015f verileri ak\u0131ll\u0131 kontratlar\u0131n anlayabilece\u011fi formata \u00e7evirmektedir.<\/p>\n\n\n\n

Peki, Chainlink projesini di\u011fer blok zinciri Oracle\u2019lar\u0131ndan farkl\u0131la\u015ft\u0131ran \u015fey nedir?<\/p>\n\n\n\n

Chainlink Nedir?<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

Chainlink, ak\u0131ll\u0131 kontratlar\u0131n d\u0131\u015f verilere ve kaynaklar\u0131na ba\u011flanmas\u0131na olanak sa\u011flayan blok zinciri teknolojisine sahip merkeziyetsiz bir Oracle a\u011f\u0131d\u0131r. Buna, API\u2019lar, i\u00e7 sistemler ve di\u011fer t\u00fcr d\u0131\u015f veri kaynaklar\u0131 da dahil edilebilmektedir.<\/p>\n\n\n\n

Chainlink projesine ait bir kripto para<\/a><\/strong> birimi olan LINK ise a\u011f \u00fczerinde yer alan bu Oracle hizmetine \u00f6deme yapmak i\u00e7in kullan\u0131lmakta olan ERC-20 tokenidir.<\/p>\n\n\n\n

Peki, Chainlink\u2019i merkeziyetsiz k\u0131lmakta olan \u015fey nedir? Bu sorunun cevab\u0131n\u0131 \u00f6\u011frenmeden \u00f6nce Oracle\u2019\u0131n ne oldu\u011funun bilinmesi gerekmektedir. Tahmin edilece\u011fi gibi merkezi Oracle, ak\u0131ll\u0131 kontratlar i\u00e7in d\u0131\u015f veri sunumunu sa\u011flamakta olan kayna\u011fa verilen isimdir. Burada bilinmesi gereken bir di\u011fer \u015fey ise tek bir kayna\u011f\u0131n bulunuyor olmas\u0131 bir\u00e7ok sorunun ortaya \u00e7\u0131kmas\u0131na sebep olmaktad\u0131r. Herhangi bir Oracle e\u011fer ki tek ise ve hatal\u0131 bilgi sunumu ger\u00e7ekle\u015ftirirse bu Oracle\u2019a dayanan t\u00fcm sistemler \u00e7\u00f6kecektir. Bu durum genel olarak \u2018\u2019Oracle Sorunu\u2019\u2019 olarak adland\u0131r\u0131lmaktad\u0131r ve Chainlink<\/a><\/strong> projesi de bu sorunun \u00e7\u00f6z\u00fclmesi i\u00e7in faaliyet g\u00f6stermektedir.<\/p>\n\n\n\n

\"chainlink<\/figure><\/div>\n\n\n\n

Chainlink Nas\u0131l \u00c7al\u0131\u015f\u0131r?<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

Chainlink, ak\u0131ll\u0131 kontratlar i\u00e7in sunulmakta olan verinin en do\u011fru ve g\u00fcvenilir duruma getirilmesi i\u00e7in bir d\u00fc\u011f\u00fcm a\u011f\u0131 kullanmaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

\u00d6rne\u011fin, bir ak\u0131ll\u0131 kontrat\u0131n ger\u00e7ek d\u00fcnya \u00fczerinden verilere ihtiyac\u0131 oldu\u011funu ve bunun i\u00e7in bir talep g\u00f6nderildi\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcnelim. Chainlink protokol\u00fc bu etkinli\u011fin kaydedilme i\u015flemini ger\u00e7ekle\u015ftirir ve talebe y\u00f6nelik olacak \u015fekilde fiyat tekliflerini alabilmek i\u00e7in Chainlink d\u00fc\u011f\u00fcm a\u011flar\u0131na y\u00f6nlendirir. Bu i\u015flem s\u00fcrecinin g\u00fc\u00e7l\u00fc olmas\u0131na sebep olan durum ise Chainlink\u2019in bir\u00e7ok kaynaktan elde etti\u011fi veriyi do\u011frulayabilme yetene\u011fine sahip olmas\u0131d\u0131r. Chainlink, kendi yap\u0131s\u0131 i\u00e7erisine dahil edilmi\u015f bir itibar sistemi ile hangi kaynaklar\u0131n daha g\u00fcvenilir ve do\u011fru oldu\u011funu olduk\u00e7a y\u00fcksek ihtimaller do\u011frultusunda belirlemektedir. Bu da elde edilen sonu\u00e7lar\u0131n do\u011fruluk pay\u0131n\u0131n artmas\u0131na b\u00fcy\u00fck oranda katk\u0131 sa\u011flar ve ak\u0131ll\u0131 kontratlara kar\u015f\u0131 yap\u0131lacak her t\u00fcrl\u00fc sald\u0131r\u0131ya kar\u015f\u0131 g\u00fcvence sa\u011flam\u0131\u015f olur.<\/p>\n\n\n\n

Peki, Chainlink ile LINK\u2019in ba\u011flant\u0131s\u0131 nedir? Veri talebinde bulunmu\u015f olan ak\u0131ll\u0131 kontratlar Chainlink d\u00fc\u011f\u00fcm operat\u00f6rlerinin hizmetleri kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda LINK ile \u00f6deme ger\u00e7ekle\u015ftirmektedir. Bu hizmet i\u00e7in \u00f6denen bedel ise d\u00fc\u011f\u00fcm a\u011f\u0131 operat\u00f6rleri taraf\u0131ndan piyasa ko\u015fullar\u0131na g\u00f6re belirlenmektedir.<\/p>\n\n\n\n

Ayr\u0131ca, d\u00fc\u011f\u00fcm a\u011f\u0131 operat\u00f6rleri projenin uzun vadeli olarak garanti alt\u0131nda olabilmesi i\u00e7in bu a\u011fda staking yapmaktad\u0131r. Bitcoin\u2019in kripto ekonomik modeline benzer \u015fekilde Chainlink d\u00fc\u011f\u00fcm a\u011f\u0131 operat\u00f6rleri de zarar verme amac\u0131 olmak yerine g\u00fcvenilir olmak i\u00e7in te\u015fvik edilmektedir.<\/p>\n\n\n\n

Chainlink ve DeFi \u0130li\u015fkisi<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

Merkeziyetsiz finans pop\u00fclaritesini artt\u0131rd\u0131\u011f\u0131 zamandan bu yana y\u00fcksek kaliteli Oracle hizmetlerine y\u00f6nelik talep oran\u0131nda da art\u0131\u015f g\u00f6zlemlenmi\u015ftir. Temelde, DeFi projelerinin \u00e7ok b\u00fcy\u00fck bir k\u0131sm\u0131 herhangi bir \u015fekilde ak\u0131ll\u0131 kontratlar\u0131 kullanmaktad\u0131r ve \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131n\u0131 sorunsuz olarak devam ettirebilmek i\u00e7in d\u0131\u015f verilere ihtiya\u00e7 duymaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

Merkeziyetsiz finans platformlar\u0131 e\u011fer ki merkezi Oracle hizmetlerini kullanmay\u0131 tercih eder ise Oracle manip\u00fclasyon ile fla\u015f kredi sald\u0131r\u0131lar\u0131n\u0131n da dahil oldu\u011fu farkl\u0131 t\u00fcrlerde sald\u0131r\u0131lara a\u00e7\u0131k duruma gelmektedir. Bu gibi bir\u00e7ok \u00f6rnek daha \u00f6nce kripto para piyasalar\u0131nda ya\u015fanm\u0131\u015ft\u0131r ve merkezi Oracle\u2019lar\u0131n varl\u0131\u011f\u0131n\u0131n s\u00fcreklili\u011fini sa\u011flamas\u0131 durumunda da benzer durumlar\u0131n ya\u015fanma ihtimali bulunmaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

\"link<\/figure><\/div>\n\n\n\n

Bir\u00e7ok birey Chainlink projesinin t\u00fcm bu sorunlar\u0131n \u00fcstesinden gelebilece\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcnmektedir fakat bu d\u00fc\u015f\u00fcnce tam olarak do\u011fru de\u011fildir. Chainlink teknolojisi ile benzer teknolojik altyap\u0131 sahibi Aave, Synthetix ve di\u011fer projelere ra\u011fmen her zaman yeni t\u00fcr risklerin olu\u015fma ihtimalleri bulunmaktad\u0131r. Ayr\u0131ca, ayn\u0131 Oracle hizmetinin bir\u00e7ok platform taraf\u0131ndan kullan\u0131lmas\u0131 durumunda e\u011fer ki Chainlink aniden etkisiz hale gelirse bu platformlar\u0131n tamam\u0131 da hizmet d\u0131\u015f\u0131 olacakt\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

Bu durumun ya\u015fanmas\u0131 olduk\u00e7a d\u00fc\u015f\u00fck bir ihtimaldir ve Chainlink tek bir hata ihtimali bile bulunmamas\u0131 gerken merkeziyetsiz bir Oracle hizmetidir. T\u00fcm bunlara ra\u011fmen Chainlink Eyl\u00fcl 2020 tarihinde spam sald\u0131r\u0131s\u0131na maruz kalm\u0131\u015ft\u0131r ve bu sald\u0131r\u0131 sonucunda d\u00fc\u011f\u00fcm a\u011flar\u0131 c\u00fczdanlar\u0131ndan yakla\u015f\u0131k olarak 700 Ethereum \u00e7al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. Sald\u0131r\u0131 her ne kadar k\u0131sa s\u00fcre i\u00e7erisinde etkisiz hale getirilmi\u015f olsa da bu tarz sistemlerin sald\u0131r\u0131lara kar\u015f\u0131 tam olarak korunakl\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6stermi\u015ftir.<\/p>\n\n\n\n

LINK Arz\u0131 ve Piyasa Hayat\u0131 Ba\u015flang\u0131c\u0131<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

Chainlink projesinin kripto para birimi olan LINK\u2019in maksimum arz\u0131 1.000.000.000 adet olarak belirlenmi\u015ftir. Bu toplam arz miktar\u0131n\u0131n %35 oran\u0131 2017 y\u0131l\u0131nda ger\u00e7ekle\u015fen ICO ile sat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r ve %30\u2019luk orana denk gelen 300.000.000 tanesi ise proje sahibi \u015firketin c\u00fczdanlar\u0131nda bar\u0131nd\u0131r\u0131lmaktad\u0131r. Di\u011fer kripto para varl\u0131klar\u0131n\u0131n tam tersine LINK, dola\u015f\u0131mda bulunan toplam arz\u0131 artabilen staking ve madencilik s\u00fcre\u00e7lerine sahip de\u011fildir.<\/p>\n\n\n\n

LINK Nas\u0131l Saklanabilir?<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

Chainlink projesinin kripto para birimi olan LINK\u2019in tamamen kendisine ait blok zinciri a\u011f\u0131 bulunmamaktad\u0131r. LINK, Ethereum a\u011f\u0131nda yer almakta alan bir tokendir ve bu tokenlar ERC-20 standard\u0131n\u0131n uzant\u0131s\u0131 olan ERC-667 standard\u0131nda yer almaktad\u0131r. K\u0131saca, LINK varl\u0131klar\u0131 MetaMask ve TrustWallet gibi c\u00fczdan hizmetlerinde saklanabilmektedir.<\/p>\n\n\n\n

\"link<\/figure><\/div>\n\n\n\n

LINK Neler \u0130\u00e7in Kullan\u0131lmaktad\u0131r?<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

Daha \u00f6nce de bahsetmi\u015f oldu\u011fumuz gibi Chainlink d\u00fc\u011f\u00fcm a\u011flar\u0131 operat\u00f6rleri veriyi sat\u0131n almak i\u00e7in talep olu\u015fturan bireylere fiyat teklifi sunma y\u00f6ntemi olarak LINK stake edilebilmektedir. Teklifi kazanan d\u00fc\u011f\u00fcm a\u011f\u0131 operat\u00f6r\u00fc talepte bulunmu\u015f ak\u0131ll\u0131 kontrata bilgi sunmaktad\u0131r. D\u00fc\u011f\u00fcm a\u011f\u0131 operat\u00f6rleri taraf\u0131nca ger\u00e7ekle\u015fen t\u00fcm \u00f6deme i\u015flemleri LINK tokenlar\u0131 kullan\u0131larak ger\u00e7ekle\u015ftirilmektedir.<\/p>\n\n\n\n

Bu yakla\u015f\u0131m d\u00fc\u011f\u00fcm a\u011f\u0131 operat\u00f6rlerinin sahibi oldu\u011fu tokenleri biriktirmeye te\u015fvik etmektedir. Peki, bunun sebebi nedir? Asl\u0131nda cevap olduk\u00e7a basit. Daha fazla token sahibi olmak, gittik\u00e7e b\u00fcy\u00fcme sa\u011flamaya devam eden veri kontratlar\u0131na eri\u015fim sa\u011flanmas\u0131 anlam\u0131n\u0131 ifade etmektedir. E\u011fer ki bir d\u00fc\u011f\u00fcm a\u011f\u0131 operat\u00f6r\u00fc mevcut kurallara uyum sa\u011flamazsa bu operat\u00f6r\u00fcn sahip oldu\u011fu LINK tokenleri elinden al\u0131nmaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

LINK Marines Kimdir?<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

Kripto projelerinde topluluk \u00fcyelerine isim verilmesi s\u0131k olarak kar\u015f\u0131la\u015f\u0131lmakta olan bir durumdur. Chainlink projesinde kullan\u0131lan LINK Marines (Link Denizcileri) ismi ise bunun ba\u015far\u0131l\u0131 ve eski \u00f6rnekleri aras\u0131nda yer almaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

Bu \u015fekilde topluluk geli\u015ftirme ak\u0131m\u0131 ise g\u00fcn\u00fcm\u00fczde kripto para projelerinde gittik\u00e7e daha etkili bir pazarlama takti\u011fi olmu\u015ftur. Destek sa\u011flayan temel grup, proje i\u00e7in sosyal medya ve eri\u015fim gibi ilgiler yaratmaktad\u0131r. Bu \u015fekilde olu\u015fmakta olan olumlu etkiler ise di\u011fer \u00f6l\u00e7\u00fctlere yans\u0131maktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

Bu proje, merkeziyetsiz finans ve daha geni\u015f \u00e7apa sahip ekosistemlerin temel projelerinden birisi oldu\u011funu \u00e7ok net bir \u015fekilde ispatlam\u0131\u015ft\u0131r. Bu durum her ne kadar Ethereum DeFi i\u00e7in risk te\u015fkil ediyor olsa da d\u0131\u015f kaynaklar, sa\u011fl\u0131kl\u0131 zincir \u00fcst\u00fc \u00fcr\u00fcn ekosistemleri i\u00e7in olduk\u00e7a \u00f6nemli bir yap\u0131 ta\u015f\u0131d\u0131r.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Chainlink, \u00f6zellikle son bir y\u0131ll\u0131k s\u00fcre\u00e7 i\u00e7erisinde kripto para piyasas\u0131nda yayg\u0131n olarak kullan\u0131lmaya ba\u015flam\u0131\u015f ve olduk\u00e7a pop\u00fcler olmu\u015f bir kripto para birimidir.<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":2557,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[70,43,54],"tags":[],"jetpack_featured_media_url":"https:\/\/i0.wp.com\/ekonomi101.net\/wp-content\/uploads\/2021\/09\/chainlink-cu\u0308zdani.jpeg?fit=1920%2C768&ssl=1","_links":{"self":[{"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/2552"}],"collection":[{"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=2552"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/2552\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":2558,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/2552\/revisions\/2558"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/media\/2557"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=2552"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=2552"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=2552"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}