{"id":1779,"date":"2021-04-06T21:17:50","date_gmt":"2021-04-06T19:17:50","guid":{"rendered":"https:\/\/ekonomi101.net\/?p=1779"},"modified":"2021-08-17T23:06:23","modified_gmt":"2021-08-17T21:06:23","slug":"piyasa-psikolojisi-donguleri","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/ekonomi101.net\/piyasa-psikolojisi-donguleri\/","title":{"rendered":"Piyasa Psikolojisi D\u00f6ng\u00fcleri"},"content":{"rendered":"\n

Piyasa Psikolojisi Nedir?<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

Piyasa hareketlerinin yat\u0131r\u0131mc\u0131lar\u0131n duygusal durumlar\u0131n\u0131 yans\u0131tt\u0131\u011f\u0131 durum piyasa psikolojisi olarak adland\u0131r\u0131lmaktad\u0131r. Piyasa psikolojisi, ekonomik karar s\u00fcreci i\u00e7erisinde etkili olan \u00e7e\u015fitli etmenleri inceler ve davran\u0131\u015fsal ekonominin ba\u015fl\u0131ca konular\u0131ndan birisi olma \u00f6zelli\u011fine sahiptir.<\/p>\n\n\n\n

Bir\u00e7ok ki\u015fi taraf\u0131ndan finansal piyasalarda ger\u00e7ekle\u015fen de\u011fi\u015fikliklerin arkas\u0131nda duygusal ba\u011f oldu\u011funa inan\u0131lmaktad\u0131r. Ayr\u0131ca, genel olarak duygu de\u011fi\u015fimi halinde olan yat\u0131r\u0131mc\u0131n\u0131n psikolojik piyasa d\u00f6ng\u00fcleri kavram\u0131 yaratt\u0131\u011f\u0131 iddia edilmektedir.<\/p>\n\n\n\n

Daha temel bir tan\u0131mlama ile piyasa duyarl\u0131\u011f\u0131, yat\u0131r\u0131mc\u0131lar\u0131n ve arac\u0131 bireylerin bir finansal \u00fcr\u00fcn\u00fcn fiyat hareketlerine y\u00f6nelik genel duygular\u0131d\u0131r. Piyasa duyarl\u0131l\u0131\u011f\u0131 pozitif oldu\u011fu zaman fiyatlar y\u00fckselmekte ve bo\u011fa d\u00f6nemi<\/a><\/strong> ya\u015fanmaktad\u0131r. Tam tersi durumda ise fiyatlar gerilemeye ba\u015flar ve ay\u0131 d\u00f6nemi<\/strong><\/a> ya\u015fan\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

K\u0131saca, piyasa duyarl\u0131l\u0131\u011f\u0131<\/a><\/strong> finansal piyasa i\u00e7erisinde yer alan yat\u0131r\u0131mc\u0131 ve arac\u0131 bireylerin duygular\u0131 ve g\u00f6r\u00fc\u015fleri ile meydana gelmektedir. Bir di\u011fer bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131s\u0131na g\u00f6re de piyasa duyarl\u0131l\u0131\u011f\u0131, piyasa i\u00e7erisinde bulunan bireylerin genel duygular\u0131n\u0131n ortalamas\u0131n\u0131 yans\u0131tmaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

\"piyasa
<\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n

Hayat\u0131m\u0131z\u0131n her alan\u0131nda oldu\u011fu gibi piyasa psikolojisinde de tek bir fikir bask\u0131n olmamaktad\u0131r. Piyasa psikolojileri teorilerine g\u00f6re genel piyasa ko\u015fullar\u0131na g\u00f6re finansal \u00fcr\u00fcn fiyatlar\u0131 de\u011fi\u015fim g\u00f6sterme e\u011filimindedir. Bu durumun ger\u00e7ekle\u015fmemesi durumunda ba\u015far\u0131l\u0131 al\u0131m-sat\u0131m i\u015flemleri ger\u00e7ekle\u015ftirmek m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir.<\/p>\n\n\n\n

Olumlu piyasa duyarl\u0131l\u0131\u011f\u0131 mevcut talebin artmas\u0131na ve arz\u0131n yetersiz kalmas\u0131na sebep olmaktad\u0131r. Bu durum, piyasa yat\u0131r\u0131mc\u0131lar\u0131 taraf\u0131ndan finansal piyasalara olan g\u00fcvenini artt\u0131rmas\u0131 ile ger\u00e7ekle\u015fmektedir. Pozitif piyasa ko\u015fullar\u0131nda artan talep do\u011frultusunda fiyatlar y\u00fckseli\u015f e\u011filiminde olurken bunun tersi durumda da arz fazlal\u0131\u011f\u0131 meydana gelece\u011fi i\u00e7in fiyatlar d\u00fc\u015f\u00fc\u015f e\u011filiminde olacakt\u0131r. K\u0131saca, finansal \u00fcr\u00fcn fiyatlar\u0131 piyasa duyarl\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile e\u015f y\u00f6nl\u00fc olarak hareket etmektedir.<\/p>\n\n\n\n

Piyasa D\u00f6ng\u00fclerinde Duygular Nas\u0131l De\u011fi\u015fir?<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

A\u015fa\u011f\u0131 Trend<\/strong><\/h4>\n\n\n\n

Piyasan\u0131n trend y\u00f6n\u00fc a\u015fa\u011f\u0131 olarak hareket etmeye ba\u015flad\u0131\u011f\u0131 zaman yat\u0131r\u0131mc\u0131lar\u0131n mutsuzluk duygular\u0131 olu\u015fur. Tabii ki bu mutsuzluk durumu ilk olarak kay\u0131ts\u0131zl\u0131k halinde ger\u00e7ekle\u015fir \u00e7\u00fcnk\u00fc hi\u00e7bir zaman yat\u0131r\u0131mc\u0131lar y\u00fckseli\u015f trendinin son buldu\u011funu ve d\u00fc\u015f\u00fc\u015f trendinin ba\u015flad\u0131\u011f\u0131n\u0131 kabul etmek istemez. Finansal piyasalarda s\u00fcrekli olarak fiyatlar\u0131n gerilemesi sonucunda art\u0131k yat\u0131r\u0131mc\u0131lar\u0131n duygular\u0131 h\u00fcz\u00fcnl\u00fc \u015fekilde devam edecektir ve fiyat de\u011fi\u015fimlerinin h\u0131z\u0131na ba\u011fl\u0131 olarak bu duygu de\u011fi\u015fimi olduk\u00e7a h\u0131zl\u0131 ger\u00e7ekle\u015fecektir. Bu gibi mutsuzluk hissinin yan\u0131 s\u0131ra kayg\u0131, ink\u00e2r ve panik duygular\u0131n\u0131n ya\u015fanmas\u0131 da olduk\u00e7a y\u00fcksek ihtimal dahilindedir.<\/p>\n\n\n\n

Kayg\u0131, yat\u0131r\u0131mc\u0131lar\u0131n fiyatlar\u0131n neden geriledi\u011fini sorgulamaya ba\u015flad\u0131\u011f\u0131 zaman ger\u00e7ekle\u015fmektedir. Bunun sonras\u0131nda ise ink\u00e2r a\u015famas\u0131na ge\u00e7ilir ve bu a\u015famada mevcut fiyat seviyelerini kabullenme duygusu olacakt\u0131r. Bir\u00e7ok yat\u0131r\u0131mc\u0131 bu s\u00fcre\u00e7 i\u00e7erisinde zarar durumunda olan pozisyonlar\u0131n\u0131 kapatmamak isteyecektir \u00e7\u00fcnk\u00fc bu i\u015flemi yapmak i\u00e7in ya \u00e7ok ge\u00e7 kal\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r ya da piyasan\u0131n k\u0131sa s\u00fcre i\u00e7erisinde eski haline d\u00f6nece\u011fine inan\u0131lmaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

Finansal piyasalarda \u015f\u00f6yle bir ger\u00e7ek vard\u0131r ki fiyatlar geri \u00e7ekildik\u00e7e sat\u0131\u015f dalgalar\u0131n\u0131n \u015fiddeti de artar ve bu da daha ciddi bir gerileme olmas\u0131na sebep olur. Bu gibi durumlarda ise yat\u0131r\u0131mc\u0131 psikolojisinde korku ve panik hakimdir.<\/p>\n\n\n\n

Bu s\u00fcrecin dengelendi\u011fi s\u00fcre\u00e7te ise fiyat de\u011fi\u015fimlerinde meydana gelen volatilite azal\u0131r ve piyasa dengelenir. Genellikle bu s\u00fcre\u00e7 i\u00e7erisinde de yat\u0131r\u0131mc\u0131 psikolojisi piyasa trendinin yukar\u0131 y\u00f6nl\u00fc hareket etti\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcnme s\u00fcreci i\u00e7erisine girmektedir.<\/p>\n\n\n\n

Yukar\u0131 Trend<\/strong><\/h4>\n\n\n\n

T\u00fcm finansal piyasalar belirli zaman aral\u0131klar\u0131nda daralma ve geni\u015fleme d\u00f6ng\u00fclerinden ge\u00e7mektedir. Herhangi bir piyasa geni\u015fleme d\u00f6ng\u00fcs\u00fcnde oldu\u011fu zaman inan\u00e7 ve h\u0131rs ortam\u0131 olu\u015fmaktad\u0131r. Bunlar, g\u00fc\u00e7l\u00fc al\u0131m sinyalleri niteli\u011fine sahip duygulard\u0131r ve bu duygular\u0131n olu\u015fturaca\u011f\u0131 hareketler ile bo\u011fa d\u00f6nemi ya\u015fanmas\u0131 muhtemeldir.<\/p>\n\n\n\n

Piyasa d\u00f6ng\u00fclerinin ger\u00e7ekle\u015fti\u011fi s\u00fcre\u00e7 i\u00e7erisinde geriye d\u00f6n\u00fck etkilerin g\u00f6r\u00fclmesi olduk\u00e7a yayg\u0131n bir durumdur. \u00d6rnek vermek gerekirse, fiyatlar artt\u0131k\u00e7a duyarl\u0131l\u0131k daha pozitif bir hale gelecektir ve bu da duyarl\u0131l\u0131\u011f\u0131n daha fazla artmas\u0131na ve piyasan\u0131n daha fazla y\u00fckselmesine sebep olacakt\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

Baz\u0131 durumlarda yat\u0131r\u0131mc\u0131lar\u0131n kuvvetli h\u0131rs ve inan\u00e7lar\u0131 finansal piyasalar\u0131 bir balon gibi ele ge\u00e7irmekte ve \u015fi\u015firmektedir. B\u00f6yle bir durumun ger\u00e7ekle\u015fmesi ile yat\u0131r\u0131mc\u0131 mant\u0131k d\u0131\u015f\u0131 hareket etmeye ba\u015flar ve sadece piyasan\u0131n y\u00fckselece\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcnerek al\u0131m i\u015flemleri ger\u00e7ekle\u015ftirir. Piyasa ivmesi sebebi ile doyumsuz bir \u015fekilde daha fazla kazan\u00e7 elde eden yat\u0131r\u0131mc\u0131 her fiyat y\u00fckseli\u015fi ile daha da fazla h\u0131rslanmaktad\u0131r. B\u00f6yle bir durumda ise fiyatlar belirli bir seviyeye ula\u015f\u0131r ve zirve fiyat noktas\u0131 olu\u015fur. Genellikle bu fiyat zirvesi maksimum finansal risk<\/a><\/strong> noktas\u0131 olarak kabul edilmektedir.<\/p>\n\n\n\n

Baz\u0131 durumlarda finansal \u00fcr\u00fcnler kademeli olarak sat\u0131ld\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in piyasan\u0131n bir s\u00fcre yatay olarak hareket etmesi m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. Bu durum da\u011f\u0131t\u0131m a\u015famas\u0131 olarak adland\u0131r\u0131lmaktad\u0131r. Yine de baz\u0131 \u00fcr\u00fcnlerde bu da\u011f\u0131t\u0131m a\u015famas\u0131n\u0131n g\u00f6r\u00fclmedi\u011fi ve fiyat\u0131n zirve noktas\u0131ndan sonra h\u0131zl\u0131ca geriledi\u011fi de g\u00f6r\u00fclmektedir.<\/p>\n\n\n\n

\"piyasa<\/figure><\/div>\n\n\n\n

Yat\u0131r\u0131mc\u0131lar Piyasa Psikolojisini Nas\u0131l Kullanmaktad\u0131r?<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

Piyasa psikolojisi teorisinin do\u011fru oldu\u011fu varsay\u0131l\u0131r ise b\u00fcy\u00fck yat\u0131r\u0131mc\u0131lar bu teoriyi kullanarak daha kazan\u00e7l\u0131 i\u015flemler yapabilme \u015fans\u0131na sahiptir. Piyasalar\u0131n genel tutumu genellikle faydal\u0131 de\u011fildir \u00e7\u00fcnk\u00fc en iyi finansal f\u0131rsatlar genellikle \u00e7o\u011funluk kesimin \u00fcmitsiz oldu\u011fu zaman meydana gelmektedir. Bunun tam tersi durumda ise finansal risk en y\u00fcksek seviyelere ula\u015fmaktad\u0131r ve bunun fark\u0131nda olmadan yat\u0131r\u0131mc\u0131lar iyimser olarak i\u015flemler ger\u00e7ekle\u015ftirmektedir.<\/p>\n\n\n\n

Bu durumu f\u0131rsata \u00e7evirmek isteyen baz\u0131 b\u00fcy\u00fck yat\u0131r\u0131mc\u0131lar ise piyasa d\u00f6ng\u00fcleri hakk\u0131nda analizler yaparak piyasa duyarl\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131n g\u00fcncel durumunu yoklamay\u0131 hedefler. Gerekli veriler elde edildi\u011fi zaman ise de\u011ferlendirme yap\u0131l\u0131r ve piyasa yat\u0131r\u0131mc\u0131s\u0131n\u0131n panik halinde olmas\u0131 durumunda al\u0131m i\u015flemleri ger\u00e7ekle\u015ftirilir. Tam tersi durumda ise sat\u0131\u015f i\u015flemleri ger\u00e7ekle\u015ftirilir ve bu s\u00fcre\u00e7 ile daha fazla getiri elde etmek hedeflenir. Bu analiz s\u00fcreci i\u00e7erisinde optimum hedef noktalar\u0131n\u0131n belirlenmesi olduk\u00e7a zor bir \u015feydir. Dip veya zirve olarak d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclen fiyat seviyesi olas\u0131 bir sert hareketlenme ile de\u011fi\u015fim g\u00f6sterebilir.<\/p>\n\n\n\n

Teknik Analiz ve Piyasa Psikolojisi<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

Ge\u00e7mi\u015f piyasa verilerini analiz ederek piyasa ko\u015fullar\u0131n\u0131n yat\u0131r\u0131mc\u0131lar\u0131 nas\u0131l etkiledi\u011fini ve bu durumun fiyatlara nas\u0131l yans\u0131d\u0131\u011f\u0131n\u0131 tespit edebilmek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. Ge\u00e7mi\u015f verilerin analizini ger\u00e7ekle\u015ftirmek, benzer fiyat hareketlerinin sonu\u00e7 olabilece\u011fi etkilerin \u00f6nceden tahmin edilmesine ve buna g\u00f6re hareket edilmesine yard\u0131mc\u0131 olabilir.<\/p>\n\n\n\n

Sert fiyat hareketlerinin piyasada yarataca\u011f\u0131 etkileri tahmin etmek her ne kadar m\u00fcmk\u00fcn olsa da ge\u00e7mi\u015f verilere g\u00f6re yap\u0131lan tahminler tam anlam\u0131 ile verim al\u0131nmas\u0131na yard\u0131mc\u0131 olmayabilir. Buna ra\u011fmen sadece olas\u0131 hareketlerin tespit edilmesi i\u00e7in teknik analiz yapmak ve bunun olas\u0131 sonu\u00e7lar\u0131 hakk\u0131nda fikir sahibi olmak s\u0131k olarak kullan\u0131lan bir y\u00f6ntemdir.<\/p>\n\n\n\n

Teknik analizde kullan\u0131lan baz\u0131 g\u00f6stergeler de yat\u0131r\u0131mc\u0131 psikolojisi hakk\u0131nda fikir sahibi olunmas\u0131na yard\u0131mc\u0131 olmaktad\u0131r. G\u00f6receli g\u00fc\u00e7 endeksi ve MACD indikat\u00f6rleri genellikle yat\u0131r\u0131mc\u0131 psikolojisinin nas\u0131l oldu\u011fu hakk\u0131nda fikir sahibi olunmas\u0131na yard\u0131mc\u0131 olur.<\/p>\n\n\n\n

\"piyasa<\/figure><\/div>\n\n\n\n

Bili\u015fsel Yanl\u0131l\u0131klar<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

\u0130nsanlar\u0131n bir\u00e7ok zaman hatal\u0131 ve mant\u0131k d\u0131\u015f\u0131 kararlar almas\u0131na sebep olan durum bili\u015fsel yanl\u0131l\u0131k olarak adland\u0131r\u0131lmaktad\u0131r. Bu, hem b\u00fcy\u00fck hem de k\u00fc\u00e7\u00fck yat\u0131r\u0131mc\u0131y\u0131 etkisi alt\u0131na alma g\u00fcc\u00fcne sahiptir ve genel anlamda piyasa etkisi g\u00fcc\u00fcne sahiptir.  Yayg\u0131n \u00f6rneklerden birka\u00e7 tanesi ise \u015fu \u015fekildedir;<\/p>\n\n\n\n

Sahiplik Etkisi<\/strong><\/h4>\n\n\n\n

Bu yanl\u0131l\u0131k, in\u015falar\u0131n sahip oldu\u011fu herhangi bir \u015fey i\u00e7in m\u00fclkiyet hissi g\u00f6stermesi ile olu\u015fur. Birey bu \u015fekilde sahip oldu\u011fu mevcut finansal \u00fcr\u00fcn veya benzeri \u00fcr\u00fcnler i\u00e7in sahiplik duygusu hisseder ve bu da daha fazla ba\u011flanma sorununu ortaya \u00e7\u0131kart\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

Do\u011frulama Yanl\u0131l\u0131\u011f\u0131<\/strong><\/h4>\n\n\n\n

Bu yanl\u0131l\u0131k, bireyin kendi inan\u00e7lar\u0131 ile \u00f6rt\u00fc\u015fen bilgilere fazla de\u011fer vererek kendi d\u00fc\u015f\u00fcnce yap\u0131s\u0131 d\u0131\u015f\u0131ndaki inan\u00e7lar\u0131 g\u00f6rmezden gelmesi veya dikkate almamas\u0131 ile meydana gelir.<\/p>\n\n\n\n

Kay\u0131ptan Ka\u00e7\u0131nma<\/strong><\/h4>\n\n\n\n

Bu yanl\u0131l\u0131k, insanlar\u0131n kazan\u00e7lar\u0131ndan hissetti\u011fi keyiften daha fazlas\u0131 olacak \u015fekilde kay\u0131plar\u0131ndan korkmas\u0131 ile ger\u00e7ekle\u015fir. Bir di\u011fer tan\u0131mlama ile kay\u0131p ile olu\u015fan ac\u0131 kazan\u00e7 ile olu\u015fan mutluluktan daha a\u011f\u0131r olmaktad\u0131r ve bu da yat\u0131r\u0131mc\u0131n\u0131n psikolojisini k\u00f6t\u00fc y\u00f6nde etkilemektedir.<\/p>\n\n\n\n

\"piyasa<\/figure><\/div>\n\n\n\n

Bir\u00e7ok yat\u0131r\u0131mc\u0131 ve ekonomist<\/a><\/strong> psikolojik davran\u0131\u015f ve duygular\u0131n piyasa \u00fczerinde ciddi etki sahibi oldu\u011fu konusunda hemfikirdir. Her ne kadar g\u00fcn\u00fcm\u00fcze kadar ya\u015fanan olaylar sebebi ile bir\u00e7ok tecr\u00fcbe edinilmi\u015f olsa da piyasa psikolojisi ile ba\u015fa \u00e7\u0131kmak ve do\u011fru psikoloji y\u00f6netimi ger\u00e7ekle\u015ftirmek pek kolay bir \u015fey de\u011fildir. Tarihten g\u00fcn\u00fcm\u00fcze kadar ge\u00e7en s\u00fcre\u00e7 i\u00e7erisinde bir\u00e7ok balon d\u00f6nemi ya\u015fanm\u0131\u015f olmas\u0131na ra\u011fmen hen\u00fcz yat\u0131r\u0131mc\u0131 psikolojisi net olarak anla\u015f\u0131lm\u0131\u015f de\u011fildir. Yat\u0131r\u0131mc\u0131lar\u0131n sadece piyasa psikolojisinden de\u011fil kendi psikolojilerinden de k\u00f6t\u00fc etkilendi\u011fi bilinmektedir.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Piyasa psikolojisi, piyasa hareketlerinin yat\u0131r\u0131mc\u0131lar\u0131n duygusal durumlar\u0131n\u0131 yans\u0131tt\u0131\u011f\u0131 durum piyasa psikolojisi olarak adland\u0131r\u0131lmaktad\u0131r.<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":1784,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[43,54],"tags":[],"jetpack_featured_media_url":"https:\/\/i0.wp.com\/ekonomi101.net\/wp-content\/uploads\/2021\/04\/piyasa-psikolojisi-1.png?fit=1244%2C560&ssl=1","_links":{"self":[{"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1779"}],"collection":[{"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=1779"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1779\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":2376,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1779\/revisions\/2376"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/media\/1784"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=1779"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=1779"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=1779"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}