{"id":1732,"date":"2021-03-26T21:42:08","date_gmt":"2021-03-26T19:42:08","guid":{"rendered":"https:\/\/ekonomi101.net\/?p=1732"},"modified":"2021-08-17T00:51:04","modified_gmt":"2021-08-16T22:51:04","slug":"finansal-risk-nedir","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/ekonomi101.net\/finansal-risk-nedir\/","title":{"rendered":"Finansal Risk Nedir?"},"content":{"rendered":"\n

Finansal risk, en k\u0131sa ve en sade tan\u0131mlama ile de\u011ferli varl\u0131klar\u0131 veya paray\u0131 kaybetme riskidir. Finansal piyasalarda ise risk ki\u015finin al\u0131m-sat\u0131m i\u015flemlerinde kaybedece\u011fi paran\u0131n miktar\u0131 olarak da tan\u0131mlanmaktad\u0131r. K\u0131saca, risk kaybedilen para miktar\u0131 de\u011fil kaybedilme ihtimali bulunan para miktar\u0131d\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

Finansal piyasalar ve bireyler taraf\u0131ndan yap\u0131lan finansal \u00fcr\u00fcn ticaretleri do\u011fas\u0131 gere\u011fince kay\u0131p riski bar\u0131nd\u0131rmaktad\u0131r ve bu da finansal risk olarak adland\u0131r\u0131l\u0131r. Bu kavram genel olarak i\u015fletmeler, idari kurumlar ve finansal piyasalar i\u00e7in farkl\u0131 \u015fekilde tan\u0131mlanabilir ve uygulanabilir.<\/p>\n\n\n\n

\"finansal<\/figure><\/div>\n\n\n\n

Finansal risklerin de\u011ferlendirilmesi ve belirlenmesi s\u00fcreci risk y\u00f6netimi<\/a><\/strong> olarak adland\u0131r\u0131l\u0131r. Risk y\u00f6netimi incelemesi yapmadan \u00f6nce risk t\u00fcrleri hakk\u0131nda yeterli ve temel bilgilere sahip olmak olduk\u00e7a \u00f6nemli bir \u015feydir.<\/p>\n\n\n\n

Finansal riskleri s\u0131n\u0131fland\u0131rma ve tan\u0131mlaman\u0131n bir\u00e7ok y\u00f6ntemi bulunmaktad\u0131r. Bunlar\u0131n ba\u015fl\u0131ca \u00f6rnekleri aras\u0131nda sistematik risk, yat\u0131r\u0131m riski, uyumluluk riski ve operasyonel risk yer almaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

Finansal Risk T\u00fcrleri<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

Finansal riskleri s\u0131n\u0131fland\u0131rmak ve kategorilere ay\u0131rmak i\u00e7in bir\u00e7ok y\u00f6ntem bulunmaktad\u0131r. Bu s\u0131n\u0131fland\u0131rma ve kategorilere ay\u0131rma i\u015flemi kullan\u0131ld\u0131klar\u0131 ba\u011flama g\u00f6re \u00e7ok b\u00fcy\u00fck farkl\u0131l\u0131klar g\u00f6sterebilmektedir.<\/p>\n\n\n\n

Likidite Riski<\/strong><\/h4>\n\n\n\n

Likidite riski, yat\u0131r\u0131mc\u0131lar\u0131n herhangi bir finansal \u00fcr\u00fcn\u00fc \u00f6nemli bir de\u011fi\u015fikli\u011fe sebep olmadan h\u0131zl\u0131 bir \u015fekilde satamamas\u0131 veya alamamas\u0131 riskidir. Likidite sorunu her ne kadar olu\u015faca\u011f\u0131 finansal \u00fcr\u00fcnlerde kendini belli etse de herhangi bir finansal enstr\u00fcmanda ger\u00e7ekle\u015febilir. Baz\u0131 durumlarda \u00e7ok ciddi i\u015flem hacmine sahip bir finansal \u00fcr\u00fcn piyasa de\u011feri kayb\u0131 ya\u015fayabilir ve bu da likidite probleminin olu\u015fmas\u0131na sebep olabilir.<\/p>\n\n\n\n

Yat\u0131r\u0131m Riski<\/strong><\/h4>\n\n\n\n

Ad\u0131ndan da anla\u015f\u0131laca\u011f\u0131 gibi bu risk yap\u0131lan yat\u0131r\u0131mlar ve al\u0131m-sat\u0131m i\u015flemleri ile do\u011frudan ili\u015fkilidir. Yat\u0131r\u0131m risklerinin bir\u00e7ok \u00e7e\u015fidi bulunmaktad\u0131r fakat bu sebeplerin neredeyse tamam\u0131 fiyatlarda olu\u015fan ani de\u011fi\u015fimler ile do\u011frudan ilgilidir. Likidite, kredi ve piyasa risklerini yat\u0131r\u0131m riski grubuna ait bir par\u00e7a olarak da d\u00fc\u015f\u00fcnebiliriz.<\/p>\n\n\n\n

Kredi Riski<\/strong><\/h4>\n\n\n\n

Kredi riski, bor\u00e7 veren ki\u015finin bor\u00e7 verdi\u011fi taraf\u0131n s\u00f6z\u00fcn\u00fc yerine getirmemesi ve para \u00f6dememesi durumunda olu\u015fan para kaybetme riskidir. \u00d6rne\u011fin, Ahmet Mehmet\u2019ten bor\u00e7 para al\u0131rsa bu durumda Mehmet kredi riski ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kalacakt\u0131r. Bir di\u011fer anlat\u0131m ile, Ahmet\u2019in borcunu \u00f6dememe ihtimali bulunmaktad\u0131r ve bu da kredi riski olarak adland\u0131r\u0131l\u0131r. E\u011fer ki Ahmet \u00f6deme yapmaz ise Mehmet para kaybedecektir.<\/p>\n\n\n\n

Kredi riski i\u00e7in geni\u015f a\u00e7\u0131l\u0131 bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131 zaman ise herhangi bir milletin kredi riskleri \u00e7ok y\u00fcksek seviyelere ula\u015f\u0131rsa orada ekonomik krizin ortaya \u00e7\u0131kma ihtimali \u00e7ok y\u00fckselecektir. Son 90 y\u0131ll\u0131k s\u00fcre\u00e7 i\u00e7erisindeki en k\u00f6t\u00fc finansal kriz<\/a><\/strong> k\u0131smi olarak k\u00fcresel kredi riski yay\u0131lmas\u0131na ba\u011fl\u0131 olarak ger\u00e7ekle\u015fmi\u015fti. O d\u00f6nemlerde Amerika Birle\u015fik Devletleri bankalar\u0131 y\u00fczlerce kar\u015f\u0131 taraf\u0131n dahil oldu\u011fu milyonlarca mahsup i\u015flemi ger\u00e7ekle\u015fmi\u015ftir.\u00a0 Lehman Brothers<\/a><\/strong>\u2019\u0131n teredd\u00fctte d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc zaman kredi riski d\u00fcnyan\u0131n her yerine \u00e7ok h\u0131zl\u0131 \u015fekilde yay\u0131lm\u0131\u015f ve B\u00fcy\u00fck Buhrana sebep olan finansal kriz ba\u015flam\u0131\u015ft\u0131.<\/p>\n\n\n\n

\"finansal<\/figure><\/div>\n\n\n\n

Piyasa Riski<\/strong><\/h4>\n\n\n\n

Piyasa riski, bir varl\u0131\u011f\u0131n fiyat\u0131n\u0131n dengesiz bir \u015fekilde dalgalanmas\u0131 ile ili\u015fkili olan risk t\u00fcr\u00fcd\u00fcr. \u00d6rne\u011fin, e\u011fer ki Ahmet Alt\u0131n sat\u0131n al\u0131rsa piyasa riskine maruz kalacakt\u0131r \u00e7\u00fcnk\u00fc volatilite fiyatlar\u0131n gerilemesine sebep olabilir.<\/p>\n\n\n\n

Piyasa riski y\u00f6netimi, Alt\u0131n fiyat\u0131n\u0131n Ahmet\u2019in pozisyonunun tersi y\u00f6n\u00fcnde harekete ge\u00e7mesi ile Ahmet\u2019in ne kadar para kaybedece\u011fini de\u011ferlendirmesi ile ba\u015flamaktad\u0131r. Bir sonraki ad\u0131m ise Ahmet\u2019in piyasa hareketlerine kar\u015f\u0131 olarak nas\u0131l bir strateji belirleyece\u011fi olacakt\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

Yat\u0131r\u0131mc\u0131lar genel olarak hem do\u011frudan hem de dolayl\u0131 piyasa riskleri ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kalmaktad\u0131r. Piyasa riskleri, ikincil veya ba\u011f\u0131l risk sahibi olan varl\u0131klar ile ili\u015fkindir. Menkul k\u0131ymet borsalar\u0131nda faiz oran\u0131 riskleri genel olarak hisse fiyatlar\u0131n\u0131 dolayl\u0131 yolda etkilemektedir ve bu da dolayl\u0131 bir risk yarat\u0131lmas\u0131na sebep olmaktad\u0131r. Bir di\u011fer yandan do\u011frudan risk ise, yat\u0131r\u0131m yap\u0131lan finansal \u00fcr\u00fcn\u00fcn fiyat\u0131n\u0131n tam ters y\u00f6nde hareket etmesi ile olu\u015fabilecek kay\u0131plar ile ilgilidir.<\/p>\n\n\n\n

Faiz oranlar\u0131, t\u00fcm bu risklere ra\u011fmen hem do\u011frudan hem de dolayl\u0131 olarak piyasalar\u0131 etkileme g\u00fcc\u00fcne sahiptir. Faiz oranlar\u0131, menkul k\u0131ymetler fiyatlar\u0131n\u0131 dolayl\u0131 olarak etkilerken di\u011fer sabit getirili finansal \u00fcr\u00fcnleri ve bonolar\u0131 do\u011frudan olarak etkilemektedir. Dolay\u0131s\u0131 ile faiz oranlar\u0131 her iki t\u00fcr risk grubuna da dahil edilmektedir.<\/p>\n\n\n\n

Operasyonel Risk<\/strong><\/h4>\n\n\n\n

Operasyonel risk, i\u00e7 s\u00fcre\u00e7, sistemler veya prosed\u00fcrlerdeki hatalar nedeni ile ortaya \u00e7\u0131kan bir finansal kay\u0131p risk t\u00fcr\u00fcd\u00fcr. Bu hatalar genel olarak kaza sonucunda, insan hatas\u0131 ile veya kas\u0131tl\u0131 olarak k\u00f6t\u00fc niyetli faaliyetler sonucunda meydana gelmektedir. Operasyonel riskleri minimize edebilmek i\u00e7in t\u00fcm \u015firketleri periyodik olarak denetlemeler ve g\u00fcvenlik kontrolleri yapmas\u0131 gerekmektedir. Ayr\u0131ca, etkin bir i\u00e7 y\u00f6netimin benimsenmesi ve g\u00fcvenilir prosed\u00fcrlerin kullan\u0131lmas\u0131 da olduk\u00e7a \u00f6nemlidir.<\/p>\n\n\n\n

K\u00f6t\u00fc \u015fekilde y\u00f6netilen \u015firketlerin \u00e7al\u0131\u015fanlar\u0131n\u0131n \u015firket fonlar\u0131n\u0131 yetki d\u0131\u015f\u0131 al\u0131m ve sat\u0131mlar i\u00e7in kulland\u0131\u011f\u0131na dair \u00e7ok fazla \u00f6rnek bulunmaktad\u0131r. Bu gibi i\u015flemlere genel olarak hileli ticaret ad\u0131 verilmektedir. Bu gibi durumlar\u0131n \u00f6zellikle bankac\u0131l\u0131k sekt\u00f6r\u00fcnde meydana gelmesi durumunda \u00e7ok ciddi finansal kay\u0131plar\u0131n ger\u00e7ekle\u015fti\u011fi de bilinmektedir.<\/p>\n\n\n\n

Operasyonel risk, \u015firket d\u0131\u015f\u0131nda olu\u015fabilecek do\u011fal afet gibi durumlar\u0131n \u015firkete olan etkisi ile de ger\u00e7ekle\u015febilir. Tam anlam\u0131 ile bu riskten kusursuz korunman\u0131n y\u00f6ntemi bulunmamaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

\"finansal<\/figure><\/div>\n\n\n\n

Sistematik Risk<\/strong><\/h4>\n\n\n\n

Sistematik risk, belirli olay veya olaylar zincirinin belirli bir piyasa veya sekt\u00f6rde olumsuz etki etmesi ile ilgili olan risk t\u00fcr\u00fcd\u00fcr. \u00d6rne\u011fin, 2008 finansal krizi<\/a>nde<\/strong> Lehman Brothers\u2019\u0131n \u00e7\u00f6kmesi ile Amerika Birle\u015fik Devletleri\u2019nde ciddi bir finansal kriz tetiklenmi\u015fti ve bir\u00e7ok di\u011fer \u00fclke de bu krizden ciddi \u015fekilde etkilenmi\u015fti.<\/p>\n\n\n\n

Sistematik riskler ayn\u0131 sekt\u00f6r i\u00e7erisinde faaliyet g\u00f6steren \u015firketler aras\u0131nda bulunan y\u00fcksek korelasyondan etkilenmektedir. E\u011fer ki Lehman Brothers\u2019\u0131n b\u00fct\u00fcn Amerika Birle\u015fik Devletleri finansal sistemi ile \u00e7ok derinden ba\u011flant\u0131s\u0131 olmam\u0131\u015f olsayd\u0131 iflaslar\u0131n\u0131n etkisi \u00e7ok daha d\u00fc\u015f\u00fck d\u00fczeyde olacakt\u0131.<\/p>\n\n\n\n

Sistematik risk, en kolay \u015fekilde domino etkisi d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclerek hat\u0131rlanabilir. Domino etkisinde tek bir par\u00e7an\u0131n devrilmesi ile birlikte di\u011fer par\u00e7alar da s\u0131ra ile devrilmeye ba\u015flar.<\/p>\n\n\n\n

\u00c7e\u015fitlendirme, sistematik risklerden ka\u00e7mak i\u00e7in kullan\u0131lan etkili y\u00f6ntemlerden birisidir.<\/p>\n\n\n\n

Uyumluluk Riski<\/strong><\/h4>\n\n\n\n

Uyumluluk riski, bir kurum veya \u015firketin kendisine ait yetki s\u0131n\u0131rlar\u0131 i\u00e7erisinde kanunlara ve yasal d\u00fczenlemelere uygun hareket etmemesi sebebi ile kar\u015f\u0131la\u015f\u0131lan kay\u0131plar ile ilgilidir. Bu gibi risklerden ka\u00e7\u0131nabilmek ad\u0131na bir\u00e7ok \u015firket Para Aktarma Kar\u015f\u0131t\u0131 (AML) ve M\u00fc\u015fterini Tan\u0131 (KYC) gibi belirli prosed\u00fcrleri kullanmaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

\"finansal<\/figure><\/div>\n\n\n\n

Bir \u015firket, kurum veya hizmet sa\u011flay\u0131c\u0131 firma yasal uyumlulu\u011fa sahip olmad\u0131\u011f\u0131 zaman kapat\u0131labilir veya \u00e7ok ciddi cezalar ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kalabilmektedir. Ge\u00e7mi\u015f y\u0131llarda bir\u00e7ok yat\u0131r\u0131m \u015firketi ve bankaya yasal uyumluluk sorunu nedeni ile davalar a\u00e7\u0131lm\u0131\u015f ve \u00e7ok ciddi cezalar uygulanm\u0131\u015ft\u0131r. Yolsuzluk ve i\u00e7 al\u0131m-sat\u0131m uyumluluk riski \u00f6rnekleri aras\u0131nda yer almaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

Sistemik ve Sistematik Risk Farklar\u0131<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

\u0130sim benzerli\u011fi sebebi ile bu iki risk kesinlikle birbiri ile kar\u0131\u015ft\u0131r\u0131lmamal\u0131d\u0131r. Sistematik riskin tan\u0131mlanmas\u0131 daha zor bir \u015feydir ve sadece finansal olmayan daha geni\u015f kapsaml\u0131 riskleri ifade etmektedir.<\/p>\n\n\n\n

Sistematik risk, faiz oranlar\u0131, do\u011fal afetler, enflasyon, sava\u015flar ve \u00f6nemli idari politika de\u011fi\u015fimleri gibi \u00e7e\u015fitli sosyopolitik ve ekonomik etmenler ile ili\u015fkili olabilmektedir.<\/p>\n\n\n\n

En temel tan\u0131mlama ile sistematik risk, bir toplumu veya \u00fclkeyi birden fazla alanda etkilemekte olan olaylar ile ba\u011flant\u0131l\u0131d\u0131r. Buna finans sekt\u00f6r\u00fc haricinde di\u011fer bir\u00e7ok sekt\u00f6r dahil olabilir. Bu sebeple, d\u00fc\u015f\u00fck korelasyon sahibi varl\u0131klar\u0131n birle\u015ftirilmesi ile sistemik risklerden ka\u00e7\u0131nmak m\u00fcmk\u00fcn hale gelmektedir fakat sistematik riskler portf\u00f6y\u00fcn \u00e7e\u015fitlendirilmesi ile engellenememektedir.<\/p>\n\n\n\n

\"finansal<\/figure><\/div>\n\n\n\n

Konu finansal piyasalar oldu\u011fu zaman risklerden tam anlam\u0131 ile ka\u00e7\u0131nmak imkans\u0131zd\u0131r. Bir yat\u0131r\u0131mc\u0131 veya ara bulucunun yapabilece\u011fi en iyi \u015fey bu riskleri \u00f6nceden tan\u0131mlayarak olas\u0131l\u0131klar\u0131 minimum d\u00fczeye eri\u015ftirmek olacakt\u0131r. Bu sebeple finansal risklerin en az\u0131ndan \u00f6nemli k\u0131s\u0131mlar\u0131 hakk\u0131nda fikir sahibi olmak ve bu riskler ile nas\u0131l sava\u015f\u0131laca\u011f\u0131 konusunda fikir sahibi olmak olduk\u00e7a \u00f6nemlidir.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Finansal risk, finansal piyasalarda ki\u015finin al\u0131m-sat\u0131m i\u015flemlerinde kaybedece\u011fi paran\u0131n miktar\u0131 olarak tan\u0131mlanmaktad\u0131r.<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":1737,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[43,54],"tags":[],"jetpack_featured_media_url":"https:\/\/i0.wp.com\/ekonomi101.net\/wp-content\/uploads\/2021\/03\/risk.png?fit=850%2C350&ssl=1","_links":{"self":[{"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1732"}],"collection":[{"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=1732"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1732\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":2362,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1732\/revisions\/2362"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/media\/1737"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=1732"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=1732"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=1732"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}