{"id":1379,"date":"2021-02-06T20:00:00","date_gmt":"2021-02-06T18:00:00","guid":{"rendered":"https:\/\/ekonomi101.net\/?p=1379"},"modified":"2021-08-04T19:23:10","modified_gmt":"2021-08-04T17:23:10","slug":"doviz-nedir-kuru-belirleyen-faktorler-nelerdir","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/ekonomi101.net\/doviz-nedir-kuru-belirleyen-faktorler-nelerdir\/","title":{"rendered":"D\u00f6viz Nedir? Kuru Belirleyen Fakt\u00f6rler Nelerdir?"},"content":{"rendered":"\n

Bir \u00fclkenin yerel para birimi d\u0131\u015f\u0131ndaki di\u011fer t\u00fcm para birimlerine d\u00f6viz denilmektedir. Yerli para biriminin yabanc\u0131 para birimlerine kar\u015f\u0131 de\u011feri ve katsay\u0131s\u0131 ise d\u00f6viz kuru olarak tan\u0131mlanmaktad\u0131r. T\u00fcrkiye\u2019nin resmi ve yerli para birimi T\u00fcrk Liras\u0131d\u0131r ve bu para birimi d\u0131\u015f\u0131ndaki t\u00fcm yabanc\u0131 para birimleri de d\u00f6viz olarak tan\u0131mlanmaktad\u0131r. Bu yabanc\u0131 para birimlerinin T\u00fcrk Liras\u0131 kar\u015f\u0131s\u0131ndaki de\u011feri ise d\u00f6viz kurudur.<\/p>\n\n\n\n

D\u00f6viz Kurunu Belirleyen Fakt\u00f6rler<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

D\u00f6viz kuru, enflasyon, faiz<\/a><\/strong>, siyasi ve jeopolitik geli\u015fmeler, arz ve talep dengesi ve ekonomik istikrar fakt\u00f6rlerine g\u00f6re de\u011fi\u015fim g\u00f6stermektedir. Bu fakt\u00f6rleri tek tek a\u00e7\u0131klamak gerekirse detayl\u0131 olarak \u015fu \u015fekilde anlat\u0131labilir;<\/p>\n\n\n\n

Enflasyon<\/strong><\/h3>\n\n\n\n

Enflasyon oran\u0131n\u0131n y\u00fckselmesi durumunda yerli paran\u0131n al\u0131m g\u00fcc\u00fc<\/a><\/strong> azalmakta ve hane halk\u0131 al\u0131m g\u00fcc\u00fcn\u00fc korumak ama\u00e7l\u0131 olarak d\u00f6viz al\u0131m\u0131 ger\u00e7ekle\u015ftirmektedir. Bu sebeple d\u00f6viz talebinde olu\u015fan arz ve talep d\u00f6viz fiyatlar\u0131na do\u011frudan etki etmektedir.<\/p>\n\n\n\n

Faiz<\/strong><\/h3>\n\n\n\n

D\u00f6viz kurunda en belirleyici etken fakt\u00f6rler aras\u0131nda faiz olduk\u00e7a \u00f6nemli bir yere sahiptir ve hem yurt i\u00e7i hem de yurt d\u0131\u015f\u0131 faizleri aktif olarak rol oynamaktad\u0131r. E\u011fer ki yurt i\u00e7indeki mevcut faiz oran\u0131 d\u00fcnya \u00e7ap\u0131ndaki faiz ortalamas\u0131ndan y\u00fcksek ise d\u00f6viz kuruna k\u0131yasla faiz getirisinin daha garanti bir yol olmas\u0131 sebebi ile d\u00f6vize olu\u015fan talep az olmaktad\u0131r. E\u011fer ki di\u011fer d\u00fcnya \u00fclkelerinin faiz oranlar\u0131 daha y\u00fcksek olur ise de bu durum d\u00f6viz kurunun y\u00fckselmesine sebep olmaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

\"d\u00f6viz\"<\/figure><\/div>\n\n\n\n

Siyasi ve Jeopolitik Geli\u015fmeler<\/strong><\/h3>\n\n\n\n

Bu fakt\u00f6r her \u00fclke i\u00e7in olduk\u00e7a \u00f6nemli bir belirleyicilik \u00f6zelli\u011fine sahiptir ve \u00fclkenin mevcut ekonomik g\u00fcc\u00fc fark etmeksizin olas\u0131 durumlarda \u00e7ok ciddi etkilere sebep olabilmektedir. Son y\u0131llarda t\u00fcm d\u00fcnya genelinde art\u0131\u015f g\u00f6steren bu riskli fakt\u00f6r T\u00fcrkiye\u2019de de olduk\u00e7a \u00f6nemli bir rol sahibidir.<\/p>\n\n\n\n

Arz-Talep Dengesi<\/strong><\/h3>\n\n\n\n

Bir \u00fclkenin ihracat oran\u0131 art\u0131yor veya d\u0131\u015f bor\u00e7 sa\u011flan\u0131yor ve \u00fclkeye yurt d\u0131\u015f\u0131ndan d\u00f6viz giri\u015fi sa\u011flan\u0131yor ise bu durumda d\u00f6viz bollu\u011fu ya\u015fanacakt\u0131r. B\u00f6yle bir durumda d\u00f6viz arz\u0131n\u0131n artmas\u0131 ile o \u00fclkenin para birimi de\u011fer kazan\u0131r ve d\u00f6viz kurlar\u0131 o \u00fclkenin para birimine kar\u015f\u0131 d\u00fc\u015f\u00fc\u015f e\u011filimi g\u00f6sterir.<\/p>\n\n\n\n

Bu durumun tam tersinin ger\u00e7ekle\u015fmesi yani ithalat\u0131n fazla olmas\u0131 ve d\u0131\u015f bor\u00e7 \u00f6demesi yap\u0131lmas\u0131 durumunda ise \u00fclke i\u00e7erisinde bulunan d\u00f6viz oran\u0131 azalacak ve d\u00f6vize kar\u015f\u0131 olan talep artacakt\u0131r. D\u00f6viz talebinin artmas\u0131 ile de d\u00f6viz kurlar\u0131nda y\u00fckseli\u015f ger\u00e7ekle\u015fecektir.<\/p>\n\n\n\n

\"d\u00f6viz<\/figure><\/div>\n\n\n\n

Ekonomik \u0130stikrar<\/strong><\/h3>\n\n\n\n

Mevcut \u00fclke y\u00f6netimi s\u00fcrekli olarak hatalar yap\u0131yor ve \u00fclkenin istikrar d\u00fczeyinin d\u00fc\u015fmesine sebep oluyor ise o \u00fclkenin para birimine olu\u015fan g\u00fcven seviyesi de azalacakt\u0131r. Bu gibi durumda ise d\u00f6vize olan talep h\u0131zl\u0131ca artacakt\u0131r ve \u00fclkenin yerel para birimi de\u011fer kaybedecektir. K\u0131saca, ekonomik istikrar\u0131n sa\u011flanamamas\u0131 durumunda o \u00fclkenin para birimi de\u011fer kaybedecek ve d\u00f6viz kurlar\u0131nda y\u00fckseli\u015f ger\u00e7ekle\u015fecektir.<\/p>\n\n\n\n

D\u00f6viz Kuru Politikalar\u0131 Nelerdir?<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

D\u00f6viz kuru politikalar\u0131, merkez bankas\u0131 ve h\u00fck\u00fcmet ile ortak karar neticesinde belirlenmektedir fakat bu politikalar\u0131n uygulanmas\u0131 merkez bankas\u0131 taraf\u0131ndan ger\u00e7ekle\u015fmektedir. T\u00fcrkiye, 2001 y\u0131l\u0131nda dalgal\u0131 kur rejimine ge\u00e7i\u015f yapm\u0131\u015ft\u0131r ve g\u00fcn\u00fcm\u00fczde de bu kur rejimi uygulanmaktad\u0131r. Peki, neden dalgal\u0131 kur rejimi tercih edildi? Dalgal\u0131 kur politikas\u0131nda, d\u00f6viz kurlar\u0131 arz-talep dengesi ile olu\u015fmaktad\u0131r ve merkez bankas\u0131 d\u00f6viz kuruna m\u00fcdahale edememektedir. Yani, merkez bankas\u0131n\u0131n direkt olarak belirlemi\u015f oldu\u011fu bir kur hedefi bulunmamaktad\u0131r fakat yerli para biriminde olu\u015fabilecek sert volatilite ko\u015fullar\u0131nda merkez bankas\u0131 d\u00f6viz kurlar\u0131na m\u00fcdahale etme yetkisine de sahiptir. M\u00fcdahale arac\u0131 olarak ise swap limitleri, faiz ve repo ihaleleri gibi ara\u00e7lar kullan\u0131lmaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

\"d\u00f6viz<\/figure><\/div>\n\n\n\n

Merkez bankas\u0131n\u0131n para politikas\u0131<\/strong><\/a> i\u00e7eri\u011finde bulunan d\u00f6viz politikas\u0131n\u0131n temel hedefinde fiyat istikrar\u0131 bulunmaktad\u0131r. Merkez bankas\u0131, finansal istikrara y\u00f6nelik olu\u015fabilecek her t\u00fcrl\u00fc d\u00f6viz kuru tehditleri ve riskleri i\u00e7in m\u00fcdahale etme hakk\u0131nda sahiptir.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Yerli para biriminin yabanc\u0131 para birimlerine kar\u015f\u0131 de\u011feri ve katsay\u0131s\u0131 ise d\u00f6viz kuru olarak tan\u0131mlanmaktad\u0131r.<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":1382,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[8,43,54],"tags":[],"jetpack_featured_media_url":"https:\/\/i0.wp.com\/ekonomi101.net\/wp-content\/uploads\/2021\/02\/do\u0308viz-1.jpg?fit=639%2C355&ssl=1","_links":{"self":[{"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1379"}],"collection":[{"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=1379"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1379\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":2217,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1379\/revisions\/2217"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/media\/1382"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=1379"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=1379"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/ekonomi101.net\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=1379"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}