2008 Finansal Krizi: Bugünü ve Geçmişi
2008 yılında yaşanılan finansal kriz tüm dünya ekonomisini çok ciddi şekilde etkilemişti. Bu krizin yaşanmasının yaklaşık olarak 10 yıl sonrasında tüm bireyler ekonomik kuralların hangi yönde değiştiğini ve daha önemlisi de gelecekte bu tür ekonomik krizlerden nasıl kaçınılabileceğini merak ediyorlar.
Bu kriz, yüksek riskli konut piyasası sebebi ile başlamış olsa da sonrasında büyük çaplı küresel bir finansal kriz ve durgunluğa sebep olmuştur. Kriz süreci boyunca açıklanan büyük çaplı destek paketleri sonrasında birçok birey bankacılık sistemine karşı ciddi bir güven sorunu yaşamaya başlamıştı. Bu olaylar neticesinde de bankacılık sistemlerinin şeffaflığı ve istikrarı sorgulanır duruma gelmişti.
Finansal Kriz Süresinde Ne Oldu?
Büyük Buhran’dan itibaren en kötü ekonomik felaket olarak bilinen 2008 finansal krizi, dünya ekonomisine çok ciddi zararlar vermiştir. Bu krizin sonucu olarak ev fiyatlarında çok ciddi düşüşler meydana gelmiş, işsizlik çok hızlı oranda artmış ve Büyük Durgunluk meydana gelmiştir. Krizin etkileri o kadar geniş bir alana yayıldı ki günümüzde de bu etkilerin sonuçları ile karşılaşılmaya devam ediyor.
2008 finansal kriz süreci içerisinde Amerika Birleşik Devletleri’nde yaklaşık olarak 2.5 milyon işyeri hasar gördü, 8 milyondan fazla kişi işini kaybetti ve iki yıldan kısa bir süreç içerisinde dört milyona yakın sayıda ev haciz edildi. Birçok insan sisteme olan inancını bu kriz sebebi ile de yitirdi.
Resmi olarak bu durgunluk 2009 yılında sonlanmış olsa da özellikle Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere birçok ülkede birçok birey daha uzun süre sıkıntılar yaşamaya devam etti. Amerika Birleşik Devletleri’nde kriz sonrasında 2009 yılında işsizlik %10 gibi ciddi bir orana ulaşmıştı ve ancak 2016 yılında kriz öncesi dönemi oranlarına gerilemiştir.
Büyük Durgunluğa Ne Sebep Olmuştur?
Büyük durgunluk süreci için aslında sebep olarak gösterilebilecek çok sayıda etken mevcuttur. Her ne kadar tek bir sebep belirtiliyor olmasa da aslında büyük fırtına gittikçe şiddetini arttırıyordu ve bir kırılma noktasına ulaşması sonucunda finansal kriz meydana gelmiştir. Büyük durgunluğa sebep olan temel neden ise yüksek riskli kredilerin verilmesi olarak gösteriliyor. Kontrolsüz şekilde dağıtımı gerçekleştirilen bu krediler en sonunda vergi mükelleflerinin finanse etmekte olduğu büyük çaplı bir kurtarma operasyonuna dönüşüm sağlamıştır.
2008 yılında oluşan bu krizin ana sebebi çok komplike olsa da bu krizin etkisini başlatan durumun finansal sistemde çökme meydana getiren Amerika Birleşik Devletleri konut piyasası olduğu iddia edilmektedir. Bu ana etkeni daha sonra Lehman Brothers adlı şirketin iflası takip etmiştir ve bu iflas Amerika ve Avrupa ekonomisi için çok ciddi olumsuz etkilere de sebep olmuştur.
Tüm bu olayların sonucu olarak ise halk, bankaların potansiyel eksikliklerini fark etmeye başlamıştır ve bu da küresel ekonominin birbirine bağlı olduğuna istinaden dünya çapında belirgin bozulmalara sebep olmuştur.
2008 Krizi Günümüzde Neden Önemlidir?
2008 finansal krizinin üzerine 10 yıldan daha uzun bir süreç geçmiş olsa da hala bazı endişeler mevcuttur. Kriz süreci içerisinde yaşanan gerileme sürecinin etkileri günümüzde canlı ve tarihsel standartlara kıyasla daha zayıf şekilde kendisini toparlamaya devam etmektedir.
Günümüzde yüksek riskli kredi dağıtımı yeniden popüler olmuştur ve her ne kadar bu durumun kontrol altında olduğu iddia ediliyor olsa da bu durum çok kısa süreç içerisinde değişim gösterebilir.
Aracı ve düzenleyici kurumlar 2008 yılından günümüze kadar olan süreç içerisinde finansal sistemin değiştiğini ve önlemlerin büyük oranda arttırıldığını iddia etmektedirler. Bu sebepledir ki birçok kişi günümüz finansal sisteminin geçmişe kıyasla daha güçlü olduğuna inanmaktadır. Bir diğer yandan ise bazı bireylerin bu gibi krizlerin yeniden yaşanabileceği hakkında endişeleri bulunuyor. Her ne kadar günümüzde birçok önlem alınmış gibi görünüyor olsa da aslında bu gibi krizlerin her türlü süreç içerisinde tekrarlamasının muhtemel olduğunu da unutmamak gerekiyor.
Bitcoin ve Diğer Kripto Paraların Gelişimi
2008 yılında gerçekleşen en önemli finansal olay aslında sadece bu kriz değil, Bitcoin’in de doğuşuydu. Bu kriz süreci içerisinde ve sonrasında bireyler geleneksel bankacılık sistemine karşı daha az güven duymaktaydı ve bu da Bitcoin’in ortaya çıkmasına sebep olmuştu.
Devlet destekli nakit paraların aksine, Bitcoin ve alternatif kripto paralar herhangi bir merkeze bağlı değildi ve hiçbir aracı kurum tarafından kontrol edilmemekteydi.
2008 krizi sürecinde ve sonrasında gelişen bu olaylar neticesinde artık finansal piyasalarda kripto paralar da yavaş yavaş gelişim göstermeye başlamıştı.
Her ne kadar bu krizin üzerine yaklaşık olarak 13 yıl geçmiş olsa da çok ciddi etkilerinin olması sebebi ile insanlar aslında bankacılık sisteminin ne kadar hassas olduğunu hiçbir zaman unutmamıştır. Her ne kadar kesin bir kanıt olmasa da bu finansal kriz sonucunda artık bireyler yeni bir finansal çözüm üretmek ve bu finansal çözümün kusursuz olmasını istemiştir. Bitcoin, bu sebeple yaratılmıştır ve bu sebeplerden ötürü kripto para piyasası oluşmaya başlamıştır.
Kripto paralar her ne kadar günümüzde popülerliğini hızlıca arttırmaya başlamış olsa da henüz bu teknolojinin daha yaygın kullanımı için zamana ihtiyaç vardır. Kripto para teknolojileri sayesinde finansal bağımsızlık geliştirilebilir ve böylesine ciddi etkilere sahip finansal krizlerin yaşanmasına engel olabilir.
